Zanim jednak udamy się do którejś z placówek, przeanalizujmy nie tylko warunki cenowe kredytu, ale także tabele prowizji i opłat. Zapytajmy o obowiązek wykupienia dodatkowych ubezpieczeń.
Zapytaliśmy banki, ile maksymalnie mogą udzielić kredytu mieszkaniowego dwóm przykładowym rodzinom Kowalskich. Czteroosobowa rodzina z dwójką dzieci w wieku przedszkolnym i szkolnym ze średnim miesięcznym dochodem netto 7 tysięcy złotych może uzyskać, w zależności od banku, od 317 do 790 tys. zł. Osoba samotna, której średni miesięczny dochód wynosi netto 3 tysiące złotych, może starać się o kredyt od 165 do 330 tys. zł. Jak wynika z przykładów, przy tych samych zarobkach i obciążeniach banki są w stanie zaoferować kredyty w różnych wysokościach. Różnice sięgają ponad 100 proc. Wynika to przede wszystkim stąd, że banki stosują zróżnicowane metody wyliczenia zdolności kredytowej. Nie bez znaczenia jest maksymalny czas, na jaki można się zadłużyć w danym banku, oprocentowanie kredytu, rodzaj spłacanej raty. Na decyzje o wysokości kredytu wpływ ma także wniesiony wkład własny. W niektórych bankach wysokość udzielonego kredytu zależy od miejsca zamieszkania czy pozycji zawodowej kredytobiorcy. Na zdolność kredytową wpływa także wiek kredytobiorcy oraz rodzaj zabezpieczenia pożyczki. Niektóre banki uzależniają wysokość kredytu od liczby osób osiągających dochody, np. w ING Banku wspomniana rodzina otrzyma 577,8 tys. zł, w przypadku gdy pracują obie osoby, a 559,7 tys. – gdy tylko jedna (kredyt w ratach równych).
Schemat wyliczenia zdolności kredytowej jest bardzo podobny w większości banków. Jako podstawę do wyliczenia przyjmuje się dochody osoby starającej się o kredyt. Od podstawy wynagrodzenia odliczane są stałe wydatki kredytobiorcy, np. na czynsz, szkołę, przedszkole, utrzymanie samochodu, a także wszelkie udzielone poręczenia, inne kredyty, posiadanie linii debetowych w ROR czy saldo z kart kredytowych. Przeważnie wysokość kredytu zależy od liczby osób w rodzinie, gdyż po odliczeniu wszystkich kosztów na jedną osobę powinno przypadać od 300 do 1000 zł dochodu miesięcznie (w zależności od banku).
Zdolność kredytowa to nie wszystko. Zanim zdecydujemy się na kredyt, powinniśmy przejrzeć tabelę prowizji i opłat, a także zwrócić uwagę na sposób zmiany oprocentowania kredytu. Oprocentowanie kredytów składa się z dwóch części: stopy bazowej WIBOR (dla kredytów w PLN) oraz z marży banku. Do ustaleń oprocentowania banki wybierają przeważnie WIBOR 1-, 3-, lub 6 -miesięczny. Marża jest negocjowana i w wielu bankach ustalana indywidualnie. Natomiast na wysokość rynkowych stóp, jakimi jest WIBOR, wpływa między innymi polityka NBP.
W środę stopy procentowe NBP wzrosły o 0,25 pkt proc. Stopa referencyjna wynosi dziś 5,5 proc. Analitycy przewidują, że do końca roku wzrośnie nawet do 6 proc. Dla osób spłacających kredyt w złotówkach będzie to oznaczało wzrost miesięcznej raty kredytu nawet o kilkaset złotych w zależności od wielkości zadłużenia.