Na Ziemiach Odzyskanych wiele nieruchomości komunalnych oraz Skarbu Państwa nie ma uporządkowanej sytuacji prawnej.
Tylko w województwie warmińsko-mazurskim 1/3 nieruchomości nie ma w ogóle księgi wieczystej. Nie lepiej jest w innych województwach.
Sytuację ma poprawić obowiązująca od poniedziałku ustawa o ujawnianiu w księgach wieczystych prawa własności nieruchomości Skarbu Państwa oraz jednostek samorządu terytorialnego.
Starostowie mają obowiązek w ciągu sześciu miesięcy od daty wejścia w życie ustawy przekazać wojewodom, marszałkom województw oraz wójtom (burmistrzom, prezydentom miast) wykaz nieruchomości, które są własnością Skarbu Państwa lub samorządu terytorialnego. Na tej podstawie wojewodowie sporządzą zestawienia zbiorcze (mają na to miesiąc) i przekażą je ministrowi spraw wewnętrznych i administracji. Ten z kolei przygotuje wykaz nieruchomości Skarbu Państwa oraz gmin na terenie całego kraju. Jednocześnie ustawa daje 12 miesięcy od daty jej wejścia w życie starostom (reprezentującym Skarb Państwa) oraz m.in. wójtom, burmistrzom lub prezydentom miast (działającym w imieniu gmin) na wystąpienie do wydziałów wieczystoksięgowych sądów o wpis swojego prawa własności. Jeśli jednak potrzebne będzie wcześniej orzeczenie sądu stwierdzające nabycie na własność nieruchomości, muszą wystąpić w tej sprawie do sądu.
Pracownikom gmin i starostw, którzy nie wywiążą się z nałożonych na nich obowiązków, grożą kary pieniężne w wysokości od jedno- do trzymiesięcznego ich wynagrodzenia za pracę.