Czy były właściciel nieruchomości wykupionej przez gminę ma pierwszeństwo w nabyciu?

Publikacja: 30.09.2009 16:16

Czy były właściciel nieruchomości wykupionej przez gminę ma pierwszeństwo w nabyciu?

Foto: Fotorzepa, Kuba Kamiński Kub Kuba Kamiński

[b][i]Mam pytanie dotyczące osób uprawnionych do nabycia nieruchomości w drodze pierwszeństwa. Chodzi mi o artykuł 34 pkt. 1 ust. 2 ustawy o gospodarce nieruchomościami z dnia 21 sierpnia 1997 r. Czy osobą uprawnioną do nabycia nieruchomości w drodze pierwszeństwa jest również osoba od której została nabyta nieruchomość przez gminę, która skorzystała z prawa pierwokupu na podstawie art. 29 ust. 1 i art. 31 ustawy z dnia 14 lipca 1961 r. o gospodarce gruntami w miastach i osiedlach (Dz.U. Nr 22 poz. 159) oraz art 37 ustawy z dnia 28 maja 1975 r. o dwustopniowym podziale administracyjnym Państwa oraz o zmianie ustawy o radach narodowych(Dz.U. Nr 16 poz. 91)?

W oświadczeniu Naczelnika Miasta z dnia 05.09.1984 r. nieruchomość została nabyta na rzecz Skarbu Państwa z uzasadnieniem, iż poprawi warunki pracy Urzędu Miejskiego. Nieruchomość ta nigdy nie służyła poprawie warunków pracy Urzędu Miasta tylko była wynajmowana. Ponadto część nieruchomości została wyburzona a w pozostałej części nie były prowadzone żadne remonty. Prawdopodobnie nieruchomość ta ma być przeznaczona do sprzedaży dlatego chciałbym wiedzieć czy mogę skorzystać z pierwszeństwa nabycia, a może można unieważnić akt notarialny w którym miasto skorzystało z prawa pierwokupu? Mam jeszcze pytanie czy pozbawieniem prawa własności jest też oświadczenie o wykonaniu prawa pierwokupu? Czy pierwokup ustawowy jest pierwokupem, w którym jest uwidoczniony w jakimś stopniu przymus państwowy? Pytania takie zadaję ponieważ radca prawny z urzędu miasta uważa, że prawa pierwszeństwa nie mam.[/i] [/b]

[i]- G.L.[/i]

[b]Odpowiada Wojciech Andrzejewski, starszy prawnik w [link=http://www.piszcz.pl]Kancelarii Prawnej Piszcz, Norek i Wspólnicy Spółka Komandytowa[/link]:[/b]

Stosownie do treści art. 34 ust 1 pkt 2 [link=http://www.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr?id=175872]ustawy o gospodarce gruntami [/link] podmiotami uprawnionymi do skorzystania z prawa pierwokupu nieruchomości są osoby, które są poprzednim właścicielem zbywanej nieruchomości, pozbawionym prawa własności tej nieruchomości przed 1990 r. Co do zasady z prawa pierwokupu skorzystają więc przede wszystkim osoby wywłaszczone. Z reguły nie można porównywać wywłaszczenia do sytuacji, gdy kupując przed laty nieruchomość gmina skorzystała z ustawowego prawa pierwokupu. Prawo to wykonywane jest bowiem wtedy, gdy z inicjatywą zbycia zbycia przez dany podmiot nieruchomości, a nie jej nieruchomości wystąpi jej właściciel, a nie organ administracji publicznej w związku z zamiarem przymusowego pozbawienia własności. Analiza przepisów ustawy z 1961 r. o gospodarce gruntami w miastach i osiedlach (dalej: ustawa z 1961 r.)prowadzi jednak do istotnego wniosku: ustalenie ceny kupna nieruchomości w stosunku, do której Skarb Państwa wykonywał ustawowe prawo pierwokupu, mogło odbywać się w oparciu o cenę odpowiadającą wysokości odszkodowania za nieruchomość wywłaszczoną (art. 36 ust. 1 i 2 ustawy z 1961 r.). Z kolei, stosownie do postanowień art. 33 tej ustawy, w przypadku wykonania prawa pierwokupu cenę kupna nieruchomości wypłacało się w terminach i ratach przewidzianych dla wypłaty ceny kupna za nieruchomość nabytą w trybie art. 6 ustawy z 12 marca 1958 r. o zasadach i trybie wywłaszczania nieruchomości (Dz. U. z 1974 r. Nr 10, poz. 64 z zm.).

Takie same wnioski legły u podstaw przyjęcia przez NSA w wyroku z 29 października 2001 r. (II SA/Kr 786/01 OSP 2002/9/119) możliwości traktowania prawa pierwokupu, o którym mowa w art. 29-36 ustawy z 1961 r. na równi z nabyciem nieruchomości w oparciu o art. 6 ustawy z 1958 r. o zasadach i trybie wywłaszczania nieruchomości, a więc – upraszczając - na równi z wywłaszczeniem. W orzeczeniu tym NSA opowiedział się za możliwością skorzystania przez osoby, w stosunku do których wykonano prawo pierwokupu na podstawie ustawy z 1961 r., z roszczenia o zwrot (wywłaszczonej) nieruchomości, o którym mowa w art. 136 ust. 2 ustawy o gospodarce nieruchomościami (dalej ugn). Co ciekawe, prawo do takiego roszczenia NSA przyznał pomimo tego, iż pierwokup z art. 29 ustawy z 1961 r. nie został wymieniony w art. 216 ugn jako instytucja zrównana przez ustawodawcę z wywłaszczeniem na potrzeby „postępowania zwrotowego”.

Roszczenie o zwrot nieruchomości jest roszczeniem „dalej idącym” niż roszczenie związane z pierwszeństwem nabycia (art. 34 ust. 1 pkt 2 ugn). Z tego powodu uprawnione wydaje się twierdzenie, iż osoba, która może skorzystać z tego pierwszego, tym bardziej może skorzystać z tego drugiego. Za przyznaniem jej takiego prawa dodatkowo może przemawiać jeszcze jeden argument: o ile ustawodawca na potrzeby "postępowania zwrotowego" sformułował w art. 216 ugn określony katalog czynności zrównanych z wywłaszczeniem, o tyle w odniesieniu do prawa pierwszeństwa z art. 34 ust. 1 pkt 2 ugn, zawarł tylko w art. 216a katalog nieruchomości wyłączonych spod stosowania art. 34 ust. 1 pkt 2 ugn. Wśród nich nie wymieniono nieruchomości o których mowa w art. 29 ustawy z 1961 r. Innymi słowy pierwokup ustawowy z ustawy z 1961 r. nie jest okolicznością, która uniemożliwia byłemu właścicielowi wykupionej nieruchomości skorzystanie z prawa pierwszeństwa przy jej nabyciu.

Konsumenci
Pozew grupowy oszukanych na pompy ciepła. Sąd wydał zabezpieczenie
https://track.adform.net/adfserve/?bn=77855207;1x1inv=1;srctype=3;gdpr=${gdpr};gdpr_consent=${gdpr_consent_50};ord=[timestamp]
Sądy i trybunały
Dr Tomasz Zalasiński: W Trybunale Konstytucyjnym gorzej już nie będzie
Konsumenci
TSUE wydał ważny wyrok dla frankowiczów. To pokłosie sprawy Getin Banku
Nieruchomości
Właściciele starych budynków mogą mieć problem. Wygasają ważne przepisy
Materiał Promocyjny
Bank Pekao wchodzi w świat gamingu ze swoją planszą w Fortnite
Prawo rodzinne
Przy rozwodzie z żoną trzeba się też rozstać z częścią krów