Mazurscy reemigranci: więcej lęków niż zagrożeń

Sąd w Szczytnie nie określił terminu wyprowadzki obu rodzin, ale dla nich to żadna pociecha. Muszą to zrobić niezwłocznie po uprawomocnieniu się orzeczenia.

Pełnomocnik obu rodzin mec. Jerzy Erlik zapowiedział apelację, same pozwane po wyroku krzyczały na sądowym korytarzu, że „dochodzi do czwartego rozbioru Polski”, „wszystko oddaje się dla Niemców” i „chodzi tylko o kasę”.

[srodtytul]Długa batalia[/srodtytul]

Agnes Trawny nie było w sądzie, a jej pełnomocnik mec. Andrzej Jemielita powiedział „Rz”, że ponieważ sprawa trwała tak długo, da jeszcze pozwanym czas na wyprowadzenie się i liczy, że nie będzie musiał angażować komornika.

Sprawa trwa już kilka lat, proces eksmisyjny poprzedził proces „główny” o wpisanie niemieckiej właścicielki do księgi wieczystej (wcześniej wpisany był Skarb Państwa – Lasy Państwowe). Tamta sprawa przeszła trzy instancje, aż 13 grudnia 2005 r. Sąd Najwyższy uwzględnił żądanie.

Trawny odziedziczyła ten dom (siedlisko) po rodzicach w 1970 r. (z gruntami 59 ha), ale w 1977 r. wyjechała na stałe do Niemiec. Wtedy ówczesny naczelnik gminy Jedwabno (na jej terenie leżą Narty) wydał decyzję o przejściu tej nieruchomości na Skarb Państwa – w zarząd Lasów Państwowych – a w budynku zamieszkały rodziny pracowników leśnych. Formalnie byli to tylko najemcy, a więc nawet nie posiadacze samoistni, którzy mogliby te lokale zasiedzieć.

[srodtytul]Dobra wiara nie może się przebić[/srodtytul]

Trudno powiedzieć, ile dokładnie jest takich spraw na Mazurach. Włodzimierz Budny, wójt gminy Jedwabno, powiedział „Rz”, że w całej gminie miał siedem spraw, ale tak naprawdę tylko ta stanowi dla gminy istotniejszy problem, choć nie czuje się stroną sporu. Wspiera pozwane rodziny, by w razie eksmisji dostały przyzwoite lokale. Zdaniem wójta na całych Mazurach takich sporów jest ok. 60.

Mec. Lech Obara prowadzi dwie podobne sprawy, ale na razie też przegrywa. Typowa jest zwłaszcza dotycząca zwrotu 26-hektarowego gospodarstwa w Kanigowie w powiecie Nidzica, gdyż tam kluczowa jest kwestia zasiedzenia. Rodzina Smolińskich mieszka tam 26 lat, ziemię uprawiała, podatki płaciła, ale to nie wystarczyło. Sąd Okręgowy w Olsztynie uznał, że posiadali gospodarstwo w złej wierze – a wtedy do zasiedzenia potrzeba nie 20, ale 30 lat.

Zdaniem mec. Obary [b]problem tego rodzaju roszczeń reemigrancyjnych mogłaby rozwiązać uwzględniająca kwestie historyczne uchwała [/b](wykładnia) Sądu Najwyższego, która traktowałaby objęcie pozostawionych nieruchomości jako w dobrej wierze.

– Proces odzyskiwania mazurskich nieruchomości przebiega według klasycznych zasad prawa cywilnego. Właściciel żąda wydania mu jego własności. To, że powodami są Niemcy, nie ma znaczenia. Własność nie ma narodowości – mówi Roman Nowosielski, adwokat zajmujący się sprawami reprywatyzacyjnymi.