– To nie jest już tylko obawa, że na rozpoczęte inwestycje deweloperów nie znajdą się chętni, ale stan faktyczny. Po boomie sprzed czterech lat pozostało jeszcze sporo mieszkań niedopasowanych do potrzeb rynku, a budowa części z nich była finansowana kredytami – komentuje Jerzy Ptaszyński, ekspert centrum Analiz i Monitorowania Rynku Obrotu Nieruchomościami (AMRON), działającym przy Związku Banków Polskich.

Mieszkaniówka na cenzurowanym

Krzysztof Borowski, główny analityk rynku nieruchomości w ING Banku Hipotecznym, potwierdza, że są obawy o rozpoczęte inwestycje deweloperów, szczególnie w sektorze mieszkaniowym, dlatego bank bardzo ostrożnie podchodzi teraz do finansowania nowych inwestycji.

Z kolei Krzysztof Czerkas, członek zarządu BRE Banku Hipotecznego, zwraca uwagę, że deweloper nie straci zaufania kredytującego go banku, jeśli zdecyduje się na przejęcie części czynności ryzyka projektu.

– Chodzi np. o pokrywanie z własnych środków kosztów utrzymania mieszkań po ich wybudowaniu, odsetek od kredytu oraz kosztów kolejnych kampanii marketingowych – wyjaśnia Czerkas. – Wtedy banki są elastyczne i na ogół przedłużają okresy kredytowania.

Problem jednak w tym, że tylko niewiele firm jest w stanie spełnić takie wymagania. Nieoficjalnie analitycy mówią, że upadłością może być zagrożonych 10 proc. firm deweloperskich. Rozstrzygająca dla nich będzie jesienna sprzedaż. Wtedy się okaże, czy znajdzie się tylu chętnych na mieszkania, że nie utracą płynności finansowej.

46 tys. lokali jest do kupienia tylko w dużych polskich miastach

Jacek Bielecki z Polskiego Związku Firm Deweloperskich uważa, że banki powinny się zastanowić, z czego wynikają kłopoty deweloperów. – Przecież zacieśniając politykę przyznawania kredytów hipotecznych indywidualnym klientom, same powodują, że popyt na mieszkania spada, podczas gdy nie ma złych sygnałów makroekonomicznych, bezrobocie nie rośnie. Banki mogłyby zdywersyfikować ryzyko i zamiast mieć 30 mln zł niespłaconych przez dewelopera, pożyczyć 100 osobom po 300 tys. zł na mieszkanie – uważa Bielecki.

Przyznaje jednocześnie, że jest zaskoczony tak wielką liczbą nowych osiedli wprowadzanych na rynek.

Kłopotliwa nadpodaż

Z analiz firmy doradczej Reas wynika, że sprzedaż przypadająca na przeciętny projekt inwestycyjny się zmniejsza. W niektórych firmach tak znacznie, że nawet powoduje zagrożenie dla płynności finansowej. Sytuacji deweloperów nie sprzyja ogromna podaż nowych mieszkań. Tylko w dużych miastach do kupienia na różnym etapie budowy jest 46 tys. lokali.

W I półroczu do sprzedaży weszło  ponad 21 tys. lokali.

Dlatego nawet deweloperzy o stabilnej sytuacji finansowej mówią, że nie będą wprowadzać nowych projektów na rynek w tym roku. Jak tłumaczy Radosław Bieliński z Dom Development, mamy dziś do czynienia z lekką nadwyżką podaży, więc firma patrzy na rynek ostrożniej niż przed rokiem. – Pomimo bardzo dobrych wyników sprzedaży postanowiliśmy zweryfikować nasze plany rozpoczęcia nowych inwestycji w najbliższych miesiącach i odłożyliśmy w czasie wprowadzenie kilkuset mieszkań – twierdzi Bieliński.