Z czego wybudować dom

Zakładamy, że chcemy szybko wybudować dom jednorodzinny, wolno stojący, o prostej bryle, bez piwnicy, z parterem, o powierzchni 100 mkw. Na jaką technologię się zdecydować: tradycyjną, murowaną czy dom drewniany, szkieletowy?

Sylwester Jankowski:

Jeżeli zależy nam na czasie, chcemy szybko wybudować dom i od razu w nim zamieszkać, warto zdecydować się na technologię skandynawską, opartą na przygotowanych wcześniej w fabryce modułach o konstrukcji drewnianej. Budowa takiego domu trwa zaledwie trzy miesiące.

Dom murowany długo „oddaje" wilgoć. W większości przypadków wybudowany metoda tradycyjną, mury powinny schnąć przez kilka miesięcy. Natomiast optymalną wilgotność dom wybudowany z cegły czy pustaków osiąga dopiero po siedmiu latach od wybudowania.

Ile kosztują fundamenty pod dom i jakie są dla nich wymagania przy technologii drewnianej, a jakie w przypadku betonowych bloczków?

Fundament lub płyta fundamentowa pod oba domy nie różnią się od siebie. Ich konstrukcja czy cena zależą głównie od rodzaju gruntu, jego nachylenia. Cena mkw. w obu rozwiązaniach (zarówno płyty fundamentowej, jak i fundamentu) jest porównywalna i wynosi około 300 zł. W przypadku skrajnie niekorzystnych warunków występujących na danym terenie może okazać się wyższa.

Ile czasu potrzeba na wykonanie fundamentów w obu przypadkach?

W przypadku obu technologii fundamenty nie różnią się od siebie. Czas potrzebny na ich wykonanie wynosi około dwóch tygodni.

Ile kosztuje – średnio – stan surowy zamknięty przykładowego domu w szkielecie drewnianym (tzw. kanadyjczyk), a ile w technologii tradycyjnej, mającej porównywalne parametry cieplne ścian?

Ściany prefabrykowane zawierają więcej elementów niż w ogólnie przyjętym stanie surowym. Porównywanie domów szkieletowych z tradycyjnymi, murowanymi, sprawia kłopot, ponieważ mają całkiem odmienne parametry. Budynki oparte na konstrukcji drewnianej wykonane w tej samej cenie co murowane są cieplejsze, cichsze i gwarantują zdrowy mikroklimat.

Cena domu murowanego wzrasta wraz z jakością użytych materiałów. Średnia cena domu murowanego wykonanego z materiałów średniej jakości to koszt około 3 tys. zł za mkw. Cena domu szkieletowego, wykonanego z użyciem najlepszych surowców, dzięki optymalizacji procesu budowy związanego z prefabrykacją modułów wynosi około 2,3 tys. zł za mkw.

Jak ociepla się domy drewniane i jakie parametry cieplne można uzyskać? Jaki rodzaj izolacji jest stosowany przez producentów takich budynków?

Domy o konstrukcji drewnianej ociepla się głównie wełną o wysokich parametrach izolacyjnych. Budynki murowane są ocieplane głównie styropianem. Dlatego koszty ogrzewania w porównaniu z konstrukcjami murowanymi są o wiele niższe w przypadku domów szkieletowych. W budynkach o konstrukcji drewnianej stosunkowo łatwo jest uzyskać parametry domów pasywnych, charakteryzujących się współczynnikiem ciepła na poziomie 0,11 W/mkw. k. Zwykle współczynnik ten wynosi ok. 0,18 W/mkw. k. Natomiast domy murowane osiągają zazwyczaj współczynnik 0,28 – 0,30 W/mkw. k.

Na co zwracać uwagę przy wyborze firmy, która buduje domy drewniane?

Technologia szkieletowa wymaga wysokiej precyzji i kultury technicznej, dlatego całą budowę najlepiej zlecić firmie, która ma odpowiednie doświadczenie. Pseudofachowców bez właściwego przygotowania, wieloletniej praktyki w budownictwie szkieletowym, jest wielu. Z potencjalnymi wykonawcami najlepiej się spotkać i przy okazji sprawdzić ich dotychczasowe realizacje. Postawione wcześniej budynki stanowią najlepszą rekomendację. Najlepszym wyborem są domy o konstrukcji drewnianej powstałe według technologii skandynawskiej. Dzięki odpowiedniej wentylacji ścian jest to rozwiązanie trwałe i długowieczne.

Średniej klasy budownictwo szkieletowe charakteryzuje niemiecka technologia oparta tzw. termosie. W tym przypadku ściana jest szczelnie zamknięta i niewentylowana, co ogranicza żywotność budynku do około 60 lat. Najsłabsze budynki szkieletowe to tzw. kanadyjczyki. Pierwsze dotarły do Polski, przez co czasem błędnie kojarzone są z jedynym przedstawicielem technologii szkieletowej w naszym kraju. W swoich założeniach metoda kanadyjska opiera się na przygotowaniu już na placu budowy szkieletu drewnianego i potem stopniowym obudowywaniu go kolejnymi warstwami – ocieplającymi, konstrukcyjnymi czy wykończeniowymi. Istotne znaczenie mają warunki, w jakich powstaje taki dom, gdyż drewno, wełna i inne materiały narażone są na szkodliwe działanie czynników atmosferycznych.

Ile czasu zajmuje budowa domu drewnianego, a ile betonowego?

Budynek o konstrukcji drewnianej można postawić w stanie do zamieszkania już w trzy miesiące. Na dom murowany trzeba czekać co najmniej dwa razy tyle.

Jak długo wytrzyma dom drewniany: 20 – 30 lat? Co potem? Jaką gwarancję powinien dać producent na dom w technologii drewnianej?

Trwałość najlepszych konstrukcji szkieletowych szacowana jest nawet na około 300 lat. Właściwie użytkowane domy mogą w doskonałym stanie służyć wielu pokoleniom, pod warunkiem że zostały wykonane z wysokiej jakości materiałów.

Warto pamiętać, że w wielu starych budynkach, tych liczących powyżej 100 lat, dachy i strop mają konstrukcję drewnianą i często okazuje się na etapie remontu, że są w lepszym stanie niż mury.

Obecnie producenci budynków szkieletowych dają gwarancje na konstrukcję domu na 30 lat.

Jakie powinno być drewno używane do budowy kanadyjczyków? Jak się je przygotowuje, skąd wiadomo, że nie będzie gnić, nie ma robaków, jest suche etc.?

Kanadyjczyki to jeden z rodzajów technologii szkieletowej. Oczywiście o trwałości każdego rozwiązania przesądza odpowiednio przygotowany surowiec.

Najlepsze drewno pochodzi ze Skandynawii. Rośnie bardzo powoli w zimnym klimacie, dlatego jest dużo wytrzymalsze i twardsze. Nie ulega odkształceniom dzięki niskiej wilgotności wynoszącej 16 – 18 proc. W procesie obróbki jest czterostronnie strugane i suszone komorowo. Zwiększa się tym samym jego odporność na wszelkie uszkodzenia mechaniczne oraz grzyby.

Obróbka umożliwia ponadto pozbycie się substancji odżywczych dla robaków. Część tego surowca, stosowana na zewnątrz budynków, jest w całości impregnowana ciśnieniowo. Zwiększa to jego wytrzymałość i odporność na warunki atmosferyczne.

Skandynawskie drewno wyróżnia się także wysoką ognioodpornością. Na minutę pożaru znika 0,7 mm, dzięki czemu przy 60 minutach spala się 4,2 cm z konstrukcji o rozmiarze 14,5 cm lub 19,5 cm. Wszystkie wymienione parametry są poświadczone certyfikatem jakości. Oznacza to, że pochodzący ze Skandynawii surowiec, zanim trafia do Polski, przechodzi wiele testów sprawdzających jego właściwości.

Ale to o domach z betonu mówi się, że są trwalsze, że nie spłoną łatwo jak drewniane... Jakie są największe plusy domów drewnianych, a jakie wady technologii drewnianej?

Dziś, kiedy większość domów jednorodzinnych powstaje za pieniądze z kredytów, inwestorzy znacznie większą wagę przywiązują do opłacalności danej inwestycji budowlanej. Wśród domów drewnianych wymienia się głównie: krótki czas budowy, stosunkowo niski koszt inwestycji, walory energooszczędne, łatwość ewentualnej przebudowy i modernizacji niewpływającej na trwałość budynku, a także możliwość rozpoczęcia budowy o dowolnej porze roku.

Warto pamiętać, że w chłodnej Skandynawii 90 proc. budynków ma konstrukcję drewnianą. Nikt nie chce mieszkać tam w domach murowanych. A standard życia w Skandynawii jest jednym z najwyższych na świecie. Według stereotypowych przekonań wadą domów drewnianych jest ich niska jakość oraz krótki czas budowy uniemożliwiający zachowanie długotrwałego procesu budowlanego. Patrząc na domy w Polsce, wielkość dachów, w zasadzie około 50 proc. konstrukcji budynków murowanych jest drewniana – i to w dodatku z kiepskiej jakości drewna. Bezpieczniej wybierać domy przygotowywane z gotowych prefabrykowanych elementów, ponieważ proces ich produkcji podlega wnikliwej kontroli.

CV

Sylwester Jankowski,