W sprawach o wykup mieszkań i budynków jednorodzinnych w parkach narodowych wszczętych przed zmienioną od 1 stycznia 2012 r. ustawą o ochronie przyrody stosuje się przepisy sprzed nowelizacji – stwierdził Naczelny Sąd Administracyjny (sygn. akt I OSK 2531/12).
Występując o wykup jednorodzinnego budynku mieszkalnego wraz z prawem do gruntu we wsi Bereszki w gminie Lutowiska, Alina K. i Jan K. powołali się na ustawę z 15 grudnia 2000 r. o zasadach zbywania mieszkań będących własnością przedsiębiorstw państwowych (...). Na jej podstawie mieszkanie należące do Skarbu Państwa w trwałym zarządzie jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej może być zbyte osobie uprawnionej na jej wniosek, złożony do 31 grudnia ?1998 r., organowi reprezentującemu Skarb Państwa.
Starosta bieszczadzki, do którego wystąpili najemcy, ustalił, że korzystają z budynku na półhektarowej działce na podstawie umowy najmu z 1967 r. z nadleśnictwem, a od 1998 r. na mocy umowy na czas nieokreślony z Bieszczadzkim Parkiem Narodowym. Zgodnie z art. 10 ust. 2a ustawy w sierpniu 2011 r. starosta bieszczadzki orzekł więc o wygaśnięciu trwałego zarządu BPN nad tą nieruchomością Skarbu Państwa. Park odwołał się, bo w jego opinii wygaszenie trwałego zarządu BPN i ustanowienie własności osób trzecich w ścisłym terenie parku narodowego jest sprzeczne z ustawą o ochronie przyrody.
Wojewoda podkarpacki odmówił zawieszenia postępowania do czasu wejścia w życie zmienionej w 2011 r. ustawy, a 27 grudnia 2011 r. utrzymał w mocy decyzję starosty. Obowiązująca od 1 stycznia 2012 r. znowelizowana ustawa o ochronie przyrody przyznawała parkom narodowym osobowość prawną, a trwały zarząd zastępowała użytkowaniem wieczystym gruntu i własnością budynków.
Park złożył skargę do WSA w Rzeszowie, a potem skargę kasacyjną do NSA. Stwierdził, że starosta i wojewoda wydawali decyzje, gdy już wiadomo było, że 1 stycznia 2012 r. wejdzie w życie nowelizacja ustawy o ochronie przyrody. Między wydaniem 27 grudnia 2011 r. a jej wysłaniem i doręczeniem już w 2012 r. decyzja wojewody powinna więc zostać zmieniona lub uchylona, a postępowanie umorzone. Nie można też było stwierdzać wygaśnięcia trwałego zarządu, bo od 1 stycznia 2012 r. Park stawał się użytkownikiem wieczystym gruntu i właścicielem budynków na tym gruncie.
