Ogrody działkowe wrócą do właścicieli

Dzięki Trybunałowi Konstytucyjnemu zwrot terenów rodzinnych ogrodów działkowych stał się możliwy, ale trwa to długo i nie brakuje przeszkód.

Publikacja: 25.06.2014 09:40

W razie zwrotu byłemu właścicielowi terenu ogrodu działkowego działkowcy nie pozostaną z niczym.

W razie zwrotu byłemu właścicielowi terenu ogrodu działkowego działkowcy nie pozostaną z niczym.

Foto: Fotorzepa, Marta Bogacz Marta Bogacz

Nieruchomość niewykorzystaną na cel wywłaszczenia, na której powstał ogród działkowy, należy zwrócić – orzekł Naczelny Sąd Administracyjny (sygn. akt I OSK 2876/12).

Taki ogród utworzono na działce wywłaszczonej w 1950 r. pod budowę miasta i kombinatu Nowa Huta.

Nie do oddania

W latach 90. Andrzej C. i inni spadkobiercy byłych właścicieli tej wywłaszczonej nieruchomości rozpoczęli starania o jej zwrot. Od tej pory zapadło kilkanaście decyzji, a krakowski Wojewódzki Sąd Administracyjny zajmował się czterokrotnie sprawą. Mimo to trwał spór o ocenę określonego tak ogólnie celu wywłaszczenia.

Nadzieję na odzyskanie gruntu zgasił w 2009 r. WSA w Krakowie. Stwierdził, że stał się on zbędny na cel określony w decyzji wywłaszczeniowej, ale nie można go zwrócić. Art. 24 ustawy z 2005 r. o rodzinnych ogrodach działkowych wykluczał bowiem zwrot nieruchomości zajętej pod ogród działkowy. Przewidywał jedynie wypłatę odszkodowania lub nieruchomość zamienną.

Tak więc, chociaż pod koniec 2011 r. starosta krakowski orzekł o zwrocie działki, wskutek odwołań Polskiego Związku Działkowców i Gminy Kraków wojewoda małopolski uchylił decyzję starosty i przekazał mu sprawę do ponownego rozpoznania.

Efekt przyniosła dopiero ostatnia skarga Andrzeja C. do WSA. W 2012 r. sąd uchylił decyzję wojewody, a we wtorek NSA oddalił skargę kasacyjną działkowców od tego wyroku. W ocenie obu sądów zostały spełnione przesłanki zwrotu nieruchomości. O jej zbędności na cel wywłaszczenia zadecydowało niezagospodarowanie jej przez 30 lat. A że w wyroku z 20 lipca 2012 r. Trybunał Konstytucyjny uznał art. 24 za niekonstytucyjny, WSA mógł odmówić jego zastosowania.

Co dla działkowców

Aktualna stała się decyzja starosty o zwrocie działki. Trzeba natomiast ustalić obowiązki, jakie po likwidacji ogrodu przewiduje ustawa z 2013 r. o rodzinnych ogrodach działkowych.

– Po orzeczeniu TK nie brakowało głosów, że kwestia odszkodowań dla działkowców powinna podlegać wyłącznie regułom kodeksu cywilnego i nie trzeba tworzyć specjalnej regulacji w ustawie działkowej – mówi Bartłomiej Piech, radca prawny Krajowej Rady Polskiego Związku Działkowców. – Ostatecznie nowa ustawa o rodzinnych ogrodach działkowych z 13 grudnia 2013 r. zastąpiła prawo działkowców do zachowania ogrodu prawem do odszkodowania i terenu zamiennego. Wynika ono z art. 26 ustawy. W razie zwrotu terenu ogrodu Skarb Państwa lub gmina wypłaca działkowcom odszkodowanie za nakłady i odtwarza ogród. Dotyczy to jednak tylko zwrotu gruntów wykorzystywanych niezgodnie z celem wywłaszczenia. W przypadku roszczeń byłych właścicieli terenów ROD, wynikających z innej podstawy prawnej (np. gruntów warszawskich zabranych dekretem Bieruta) art. 5 gwarantuje działkowcom tylko prawo do odszkodowania (od Skarbu Państwa lub gminy) za utracony majątek (np. nasadzenia czy altanę), ale bez odtworzenia ogrodu w innym miejscu.

Nieruchomość niewykorzystaną na cel wywłaszczenia, na której powstał ogród działkowy, należy zwrócić – orzekł Naczelny Sąd Administracyjny (sygn. akt I OSK 2876/12).

Taki ogród utworzono na działce wywłaszczonej w 1950 r. pod budowę miasta i kombinatu Nowa Huta.

Pozostało 91% artykułu
Konsumenci
Pozew grupowy oszukanych na pompy ciepła. Sąd wydał zabezpieczenie
https://track.adform.net/adfserve/?bn=77855207;1x1inv=1;srctype=3;gdpr=${gdpr};gdpr_consent=${gdpr_consent_50};ord=[timestamp]
Sądy i trybunały
Dr Tomasz Zalasiński: W Trybunale Konstytucyjnym gorzej już nie będzie
Konsumenci
TSUE wydał ważny wyrok dla frankowiczów. To pokłosie sprawy Getin Banku
Nieruchomości
Właściciele starych budynków mogą mieć problem. Wygasają ważne przepisy
Materiał Promocyjny
Bank Pekao wchodzi w świat gamingu ze swoją planszą w Fortnite
Prawo rodzinne
Przy rozwodzie z żoną trzeba się też rozstać z częścią krów