Mieszkania zakładowe: nie odzyska zwaloryzowanej kaucji, kto dostał lokal za darmo

Osoby, które za darmo stały się właścicielami mieszkań zakładowych, nie mają szans na odzyskanie zabezpieczenia wpłacanego przed laty.

Publikacja: 27.11.2014 18:45

Mieszkania zakładowe: nie odzyska zwaloryzowanej kaucji, kto dostał lokal za darmo

Foto: Fotorzepa

Wiele osób, które wykupiły dawne mieszkania zakładowe, występuje teraz do sądu o waloryzację kaucji. Sądy orzekają po ich myśli. Z tego powodu śląskim spółdzielniom mieszkaniowym zaczęło grozić bankructwo. W czwartek Sąd Najwyższy podjął uchwałę, która powinna rozwiązać ten problem (III CZP 83/14).

Uchwała jest korzystna dla spółdzielni. Sąd Najwyższy uznał za niedopuszczalną sądową waloryzację kaucji mieszkaniowych (art. 3581 k.c.) za dawne mieszkania zakładowe, które zostały nabyte za darmo na podstawie art. 48 ustawy o spółdzielniach mieszkaniowych.

Taki problem wystąpił m.in. w Górnośląskiej Spółdzielni Mieszkaniowej Perspektywa w Rudze Śląskiej. Podobnie jak większość spółdzielni ze Śląska ma ona w swoich zasobach tylko mieszkania zakładowe. Budynki razem z tymi lokalami przejęła za darmo od kopalni wiele lat temu.

– Jedna z osób, które wykupiły mieszkania, zażądała zwrotu kaucji w zwaloryzowanej wysokości – mówi Artur Zarychta, radca prawny spółdzielni. – Spółdzielnia odmówiła. Właścicielka mieszkania wystąpiła więc do sądu, a on zwaloryzował kaucję i kobieta otrzymała 3400 zł (na podstawie art. 3581 § 3 k.c., patrz ramka).

W jej ślady poszły kolejne osoby. Spółdzielnia zaczęła się obawiać efektu domina. – W swoim zasobie spółdzielnia posiada 4 tys. takich lokali, a roszczenia z tytułu kaucji wynoszą ok. 20 mln zł – tłumaczy mec. Zarychta – Ich wypłata oznaczałaby dla niej jedno: bankructwo. Przypadek Perspektywy nie jest odosobniony.

– Spółdzielnie, przejmując budynki zakładowe, otrzymywały groszowe kaucje. Były to kwoty rzędu 2–3 zł. Wiele z nich, tak jak Perspektywa, w ogóle nie dostało pieniędzy z tego tytułu – mówi Grzegorz Abramek, wiceprezes Krajowego Związku Rewizyjnego Spółdzielni Mieszkaniowych w Warszawie. – Poza tym, otrzymując pieniądze razem z budynkami, nie miały często przyporządkowanej kaucji do mieszkania. Dlatego obowiązek wypłaty kaucji był dla nich krzywdzący.

Jego zdaniem uchwała SN to bardzo dobre rozstrzygnięcie.

Kiedy waloryzacja

Geneza problemu

Przed kilkudziesięciu laty najemcy, zanim otrzymali mieszkanie zakładowe, musieli wpłacić wysoką kaucję mieszkaniową. Bardzo często stanowiła ona równowartość kilku ówczesnych średnich pensji. Wysoka inflacja panująca w latach 90. doprowadziła do tego, że dziś wynosi ona zaledwie kilka złotych.

Najczęściej zaś jedyną możliwością odzyskania kaucji w wyższej wysokości jest jej zwaloryzowanie na podstawie art. 3581 § 3 kodeksu cywilnego. Zgodnie z nim „w razie zmiany siły nabywczej pieniądza po powstaniu zobowiązania [w tym wypadku po wpłaceniu kaucji] sąd może, po rozważeniu interesów stron, zgodnie z zasadami współżycia społecznego zmienić wysokość lub sposób spełnienia świadczenia pieniężnego [w tym wypadku kaucji], chociażby były ustalone w umowie lub w orzeczeniu".

Na ten właśnie przepis powołują się osoby, które wykupiły mieszkanie zakładowe i domagają się zwrotu kaucji.

Wiele osób, które wykupiły dawne mieszkania zakładowe, występuje teraz do sądu o waloryzację kaucji. Sądy orzekają po ich myśli. Z tego powodu śląskim spółdzielniom mieszkaniowym zaczęło grozić bankructwo. W czwartek Sąd Najwyższy podjął uchwałę, która powinna rozwiązać ten problem (III CZP 83/14).

Uchwała jest korzystna dla spółdzielni. Sąd Najwyższy uznał za niedopuszczalną sądową waloryzację kaucji mieszkaniowych (art. 3581 k.c.) za dawne mieszkania zakładowe, które zostały nabyte za darmo na podstawie art. 48 ustawy o spółdzielniach mieszkaniowych.

Pozostało 81% artykułu
2 / 3
artykułów
Czytaj dalej. Subskrybuj
Spadki i darowizny
Poświadczenie nabycia spadku u notariusza: koszty i zalety
Materiał Promocyjny
Co czeka zarządców budynków w regulacjach elektromobilności?
Prawo w Firmie
Trudny państwowy egzamin zakończony. Zdało tylko 6 osób
Podatki
Składka zdrowotna na ryczałcie bez ograniczeń. Rząd zdradza szczegóły
Ustrój i kompetencje
Kiedy można wyłączyć grunty z produkcji rolnej
Sądy i trybunały
Reforma TK w Sejmie. Możliwe zmiany w planie Bodnara