Pradzieje agrotechniki

Pierwotni rolnicy już 5 000 lat temu, pod koniec epoki kamienia, stosowali nawożenie gleby.

Publikacja: 31.05.2013 10:40

Pradzieje agrotechniki

Foto: Fotorzepa, Dariusz Gorajski

Naukowcy z Uniwersytetu w Geteborgu zbadali skład kości ludzkich i zwierzęcych wydobytych na stanowisku Kerleby (osada) koło miasta Falkoping w regionie Vastra Gotaland. Zespołem anatomów, biochemików i zoologów kierowali profesorowie Tony Axelsson i Karl-Goran Sjogren.

Analiza składu kości a także szczątków roślin, głównie ziaren, umożliwiła rozpoznanie różnych składników obecnych w roślinach oraz w pożywieniu zwierząt i ludzi. Ziarna roślin, w tym ziarna zbóż, mają szansę przetrwać nawet tysiące lat jeśli uległy nadpaleniu, zwęgleniu. Właśnie taka sytuacja miała miejsce w obrębie osady Kerleby, gdzie w ziemnych jamach zasobowych zachowały się zwęglone ziarna jęczmienia i pszenicy.

Analiza ich składu wykazała, że zawierają nienaturalnie dużo izotopu azotu N15. Oznacza to, że w glebie z której wyrastało zboże znajdowało się dużo tego izotopu.

- Biorąc pod uwagę, że działo się to 5 000 lat temu, widzimy tylko jeden sposób w jaki izotop azotu N15 mógł przeniknąć do gleby: dostał się do niej wraz z obornikiem którym użyźniano pole - mówi prof. Axelsson.

Podwyższona zawartość N15 występuje także w kościach ludzi ponieważ spożywali plony z nawożonych pól. Natomiast podwyższonego poziomu izotopu w kościach świń badacze się nie spodziewali bowiem dotychczas panował pogląd, że pierwotni rolnicy wypasali świnie - znajdujące się jeszcze w stanie półdzikim - w lasach, nie karmiono wtedy tych zwierząt zbożem, na przykład śrutą czy otrębami, taka "rozrzutność" pojawiła się dopiero w XIX wieku.

- Analiza biochemiczna szczątków roślinnych dostarcza dużo niezwykle cennych i jak widać zaskakujących informacji o gospodarce w epoce kamienia, o relacjach między uprawianymi roślinami a hodowlą zwierząt. Sytuacja taka jak w Skandynawii prawdopodobnie miała miejsce także w pozostałej części Europy - podkreśla prof. Sjogren.

Naukowcy z Uniwersytetu w Geteborgu zbadali skład kości ludzkich i zwierzęcych wydobytych na stanowisku Kerleby (osada) koło miasta Falkoping w regionie Vastra Gotaland. Zespołem anatomów, biochemików i zoologów kierowali profesorowie Tony Axelsson i Karl-Goran Sjogren.

Analiza składu kości a także szczątków roślin, głównie ziaren, umożliwiła rozpoznanie różnych składników obecnych w roślinach oraz w pożywieniu zwierząt i ludzi. Ziarna roślin, w tym ziarna zbóż, mają szansę przetrwać nawet tysiące lat jeśli uległy nadpaleniu, zwęgleniu. Właśnie taka sytuacja miała miejsce w obrębie osady Kerleby, gdzie w ziemnych jamach zasobowych zachowały się zwęglone ziarna jęczmienia i pszenicy.

Nauka
Pełnia Księżyca w grudniu. Zimny Księżyc będzie wyjątkowy, bo trwa wielkie przesilenie księżycowe
https://track.adform.net/adfserve/?bn=77855207;1x1inv=1;srctype=3;gdpr=${gdpr};gdpr_consent=${gdpr_consent_50};ord=[timestamp]
Nauka
W organizmach delfinów znaleziono uzależniający fentanyl
Nauka
Orki kontra „największa ryba świata”. Naukowcy ujawniają zabójczą taktykę polowania
Nauka
Radar NASA wychwycił „opuszczone miasto” na Grenlandii. Jego istnienie zagraża środowisku
Materiał Promocyjny
Bank Pekao wchodzi w świat gamingu ze swoją planszą w Fortnite
Nauka
Jak picie kawy wpływa na jelita? Nowe wyniki badań