Reklama

Plastikowa zupa śmieciowa

Co roku wpada do oceanów ponad 12 milionów ton odpadów z tworzyw sztucznych.

Aktualizacja: 12.02.2015 19:36 Publikacja: 12.02.2015 18:03

Najwięcej plastiku opada na dno lub leży na plażach

Najwięcej plastiku opada na dno lub leży na plażach

Foto: 123RF

„Siódmy kontynent" albo „plastisfera" – tak naukowcy nazywają olbrzymie połacie plastiku dryfujące na powierzchni oceanów. Unoszą się, blokując życie, a plastik – w rozdrobnionej postaci – trafia do organizmów morskich stworzeń. Zatruwa ponad 660 gatunków, od drobnego zooplanktonu przez żółwie, ryby trafiające na nasze stoły, po wieloryby.

Ale to tylko niewielka część problemu. Jego prawdziwą skalę po raz pierwszy podali naukowcy z Uniwersytetu Kalifornijskiego w Santa Barbara. Udało im się ustalić, ile ton odpadów trafia rocznie do wody. I te obliczenia przekroczyły najbardziej pesymistyczne przewidywania ekologów.

Badania prowadzone przez Jennę Jambeck sugerują, że do oceanów, różnymi drogami, trafia od 4,8 do 12,7 mln ton plastiku. Naukowcy podkreślają, że to o kilka rzędów wielkości więcej niż szacowana dotąd masa pływającego „siódmego kontynentu" – wysp plastiku pchanych prądami i na Atlantyku, i na Pacyfiku.

Co się dzieje z resztą śmieci? Zapewne opadają na dno, a ich oddziaływanie na ekosystem jest trudne do oszacowania.

– 8 mln ton, czyli mniej więcej środek naszych szacunków, to ogromna ilość plastiku. To tyle, ile wynosiła roczna produkcja tworzyw sztucznych w 1961 roku na całym świecie – mówi Roland Geyer, współautor pracy publikowanej w dzisiejszym wydaniu magazynu „Science". – Biorąc pod uwagę gęstość nieskompresowanego plastiku, 8 mln ton pokryłoby obszar 34 razy większy od Manhattanu warstwą plastikowych butelek sięgającą kostek.

Jenna Jambeck, inżynier środowiska, korzystała z pomocy oceanografów, materiałoznawców i specjalistów od gospodarki odpadami. Stworzyła komputerową symulację obejmującą 192 kraje. A konkretnie pas nadbrzeżny o szerokości 50 kilometrów, w którym produkuje się i wyrzuca plastikowe odpady.

Naukowcy obliczyli, że kraje te w 2010 roku wyprodukowały łącznie 275 mln ton plastiku. Ta liczba oczywiście stale rośnie – obecnie szacuje się, że przekroczyliśmy już (bo Polska też jest na liście 192 badanych krajów) 300 mln ton rocznie. To 600 proc. więcej niż produkcja w 1975 roku.

Reklama
Reklama

– Po raz pierwszy połączyliśmy punkty na obrazku, uzyskując widok całości – mówi Jambeck.

To nie do końca prawda. Naukowcy nie wiedzą na przykład, co się dzieje z ogromną częścią plastiku trafiającego do oceanu. Wspomniane pływające wyspy na powierzchni to ok. 245 tys. ton – tylko niewielka część tego, co każdego roku wyrzucamy w różnych postaciach do wody.

– Na razie zajmujemy się tylko tym, co pływa – przyznaje prof. Kara Lavender Law z Sea Education Association. – Jeszcze więcej plastiku opada na dno albo leży na plażach.

– 8 mln ton, o których mówimy, to ekwiwalent pięciu siatek z supermarketu wypełnionych plastikowymi butelkami na każde pół metra wybrzeża tych 192 krajów – wylicza Jenna Jambeck.

Najbardziej zaskakującym odkryciem jest to, że znakomitą większość odpadów – aż 83 proc. – produkuje zaledwie 20 największych trucicieli. Część z nich nie wdraża żadnych programów gospodarki odpadami. Gdyby tym największym udało się ograniczyć odpady o połowę, zanieczyszczenie zmniejszyłoby się o 40 proc. – obliczają naukowcy. Ich zdaniem zapobieganie to jedyna droga. – Usuwanie plastikowych odpadów z wody na dużą skalę jest nieefektywne kosztowo i po prostu nierealne – mówi Geyer. – To oznacza, że powinniśmy zapobiegać odprowadzaniu plastiku do morza zarówno przez lepszą gospodarkę, systemy recyklingu, jak i stosowanie innych materiałów oraz poprawione opakowania już w stadium projektowania.

Nauka
Przełomowe badania DNA zaprzeczają popularnej teorii. Chodzi o ewolucję Homo sapiens
Nauka
Po co robotnice zabijają własne poczwarki? Niezwykłe zachowanie mrówek
Nauka
Ostatnia superpełnia w tym roku już niedługo. Kiedy obserwować Zimny Księżyc?
Materiał Partnera
Radio na laser i opary rubidu. Kwantowy wynalazek fizyków z UW
Materiał Promocyjny
Startupy poszukiwane — dołącz do Platform startowych w Polsce Wschodniej i zyskaj nowe możliwości!
Nauka
Co łączy golden retrievera i człowieka? Zaskakujące wyniki najnowszych badań
Materiał Promocyjny
Jak rozwiązać problem rosnącej góry ubrań
Reklama
Reklama
REKLAMA: automatycznie wyświetlimy artykuł za 15 sekund.
Reklama
Reklama