Naukowcy ostrzegają przed tym, co dzieje się w oceanach. „Prawdziwy powód do niepokoju”

W ciągu 20 lat aż 21 proc. powierzchni oceanów zmieniło swój kolor. Wody stały się ciemniejsze, co oznacza, że zmniejszyła się głębokość, na którą może docierać światło słoneczne. Według badaczy stanowi to poważne zagrożenie dla życia morskiego.

Publikacja: 30.05.2025 23:00

Ciemnienie oceanów stanowi poważne zagrożenie dla życia morskiego

Ciemnienie oceanów stanowi poważne zagrożenie dla życia morskiego

Foto: Adobe Stock

O zjawisku ciemnienia oceanów mówimy w momencie, gdy w wyniku zmian, jakie zachodzą w najwyższym poziomie oceanu, zmniejsza się głębokość tzw. stref fotycznych, w których żyje 90 proc. wszystkich organizmów morskich. Według najnowszego badania w ciągu dwóch dekad zjawisko ciemnienia wystąpiło na obszarze o powierzchni ponad 75 mln km2. Wyniki zostały opublikowane w „Global Change Biology”.

Dlaczego oceany ciemnieją?

Naukowcy z University of Plymouth i Plymouth Marine Laboratory wykorzystali dane satelitarne oraz dane pochodzące z modelowania numerycznego, w tym z Ocean Colour Web NASA, który dzieli globalny ocean na serię 9-kilometrowych pikseli. Dzięki temu udało im się zaobserwować zmiany na powierzchni oceanu dla każdego z tych pikseli. Następnie algorytm, który został opracowany do pomiaru światła w wodzie morskiej, określił głębokość stref fotycznych w każdej lokalizacji. Oprócz tego badacze wykorzystali modele natężenia promieniowania słonecznego i księżycowego, aby sprawdzić, jak zmiany tego natężenia wpływają na zwierzęta morskie.

Okazało się, że w latach 2003–2022 aż 21 proc. powierzchni globalnego oceanu stało się ciemniejsze, w tym duże obszary regionów przybrzeżnych i otwartego oceanu. Co więcej, na powierzchni stanowiącej ponad 9 proc. oceanu (obszar o powierzchni 32 milionów km2, podobny wielkością do Afryki), zaobserwowano zmniejszenie głębokości strefy fotycznej o ponad 50 m, a na powierzchni 2,6 proc. oceanu zmniejszenie o ponad 100 m.

Czytaj więcej

Niezwykłe znalezisko na Hawajach. Z jądra Ziemi wyciekają złoto i inne cenne metale

Pojawia się pytanie, co jest przyczyną tego zjawiska? Według naukowców przyczyn może być kilka. Jeśli chodzi o ciemnienie wód u wybrzeży, prawdopodobnie jest to wynik nagromadzenia składników odżywczych, materiału organicznego i osadów z powodu spływu wód z terenów rolniczych oraz zwiększonych opadów deszczu. Z kolei ciemnienie na otwartym oceanie może być spowodowane zmianą dynamiki zakwitu glonów i zmianą temperatur wód.

Ciemnienie oceanów stanowi poważne zagrożenie dla życia morskiego

Mimo że dokładne skutki tych zmian nie są jeszcze znane, według naukowców mogą wpłynąć na ogromną liczbę gatunków morskich oraz na usługi ekosystemowe związane z oceanami.

„Nasze wyniki dostarczają dowodów na to, że takie zmiany powodują powszechne ciemnienie, które zmniejsza ilość oceanu dostępną dla zwierząt polegających na Słońcu i Księżycu w celu przetrwania i rozmnażania. Polegamy również na oceanie i jego strefach fotycznych w kwestii powietrza, którym oddychamy, ryb, które jemy, naszej zdolności do walki ze zmianą klimatu oraz ogólnego zdrowia i dobrego samopoczucia planety. Biorąc to wszystko pod uwagę, nasze odkrycia stanowią prawdziwy powód do niepokoju” – powiedział Thomas Davies, jeden z autorów badania.

Czytaj więcej

Rośliny „słyszą” owady? Zaskakujące wyniki badań

Zjawisko ciemnienia oceanów może mieć w praktyce ogromny wpływ na cały ekosystem morski. Tim Smyth z Plymouth Marine Laboratory, drugi autor badania przyznał, że „jeśli strefa fotyczna zmniejszy się o około 50 m na dużych obszarach oceanu, zwierzęta, które potrzebują światła, zostaną zmuszone do zbliżenia się do powierzchni, gdzie będą musiały konkurować o pożywienie i inne potrzebne im zasoby”.

W jakich konkretnie regionach zaobserwowano ciemnienie oceanów? Najbardziej widoczne zmiany głębokości strefy fotycznej na otwartym oceanie odnotowano na szczycie Prądu Zatokowego oraz wokół Arktyki i Antarktydy, czyli tam, gdzie skutki zmiany klimatu są największe. Jeśli chodzi o regiony przybrzeżne i zamknięte morza, ciemnienie było szczególnie widoczne na Morzu Bałtyckim, na obszarach Morza Północnego i Morza Celtyckiego, na wschodnim wybrzeżu Anglii i Szkocji, liniach brzegowych Walii oraz północnych obszarach Morza Irlandzkiego.

Na szczęście są też dobre informacje. Okazuje się bowiem, że w ciągu ostatnich 20 lat około 10 proc. oceanu (obszar o powierzchni ponad 37 milionów km2) stał się jaśniejszy. Dotyczy to m.in. znacznej części kanału La Manche i regionów rozciągających się od północnej Szkocji do Orkadów i Szetlandów.

O zjawisku ciemnienia oceanów mówimy w momencie, gdy w wyniku zmian, jakie zachodzą w najwyższym poziomie oceanu, zmniejsza się głębokość tzw. stref fotycznych, w których żyje 90 proc. wszystkich organizmów morskich. Według najnowszego badania w ciągu dwóch dekad zjawisko ciemnienia wystąpiło na obszarze o powierzchni ponad 75 mln km2. Wyniki zostały opublikowane w „Global Change Biology”.

Dlaczego oceany ciemnieją?

Pozostało jeszcze 91% artykułu
Nauka
Rak i ryba. Czy mogą nam pomóc usunąć mikroplastik ze środowiska?
Materiał Promocyjny
VI Krajowe Dni Pola Bratoszewice 2025
Nauka
Niezwykłe znalezisko na Hawajach. Z jądra Ziemi wyciekają złoto i inne cenne metale
Nauka
Rośliny „słyszą” owady? Zaskakujące wyniki badań
Materiał Partnera
Czy przyszli lekarze chcą wyjechać z Polski? Oto najnowsze badania UW
Materiał Promocyjny
Cyberprzestępczy biznes coraz bardziej profesjonalny. Jak ochronić firmę
Nauka
Naukowcy zbadali setki narzędzi Azteków. Ujawniły zaskakujący trop
Materiał Promocyjny
Pogodny dzień. Wiatr we włosach. Dookoła woda po horyzont