Zjawisko to obserwowane jest od czterech stuleci, ale dopiero teraz chemicy wyjaśnili, dlaczego używany przez artystę niebieski barwnik okazał się nietrwały. Barokowy mistrz pędzla był czternastym dzieckiem balwierza Bartolome Estebana i Marii Perez Murillo. Uzdolnienia malarskie były w tej rodzinie częste, ale żaden z jego krewnych nie zyskał takiej sławy jak on. Był jednym z najwybitniejszych malarzy XVII stulecia.
Podobnie jak wielu artystów od XVI do XVIII wieku, używał niebieskiego barwnika nazywanego błękitem królewskim, smaltą. Barwnik ten znany był już w starożytnym Egipcie. Aby go otrzymać, minerał zawierający kobalt mieszano z krzemionką, najczęściej z piaskiem, oraz z potażem czyli zanieczyszczonym węglanem potasu, rozpuszczalnym w wodzie. Substancja ta służyła do otrzymywania szkła o bardzo intensywnej niebieskiej barwie, które następnie tłuczono i miażdżono na proszek. Malarze używali go do sporządzania farb. Intensywność barwy tego proszku zależała od tego, jak małe były drobiny i od zawartości kobaltu w tej substancji. Jednak ten barwnik ma tendencję do degradowania się z czasem, co zmienia w zasadniczy sposób stare obrazy.
Na wielu płótnach Murilla nieba poszarzały. na obrazach innych malarzy z tego okresu również, ale tym mniej znanym historycy sztuki nie poświęcają tyle uwagi. Malarze zdawali sobie sprawę z tego zjawiska, dlatego w XVIII wieku błękit królewski został zarzucony. Na temat powodów tego odbarwiania wysunięto wiele hipotez. Jednak nie sięgały one do istoty rzeczy czyli nie wyjaśniały fizyko-chemicznych przyczyn zmiany barwy.
Teraz z problemem tym zmierzyli się naukowcy z laboratoriów francuskiego CNRS (Centre National de la Recherche Scientifique). Pobrali mikroskopijne próbki z płócien hiszpańskiego malarza, po czym poddali je badaniom korzystając z najnowocześniejszych urządzeń. Między innymi dokonali synchrotronowej absorbcyjnej spektroskopii rentgenowskiej. W rezultacie ustalili, że zanik koloru w barwniku spowodowany jest zmianami w środowisku jonów kobaltu, nadającego błękitną barwę.
Badacze przekonali się, że przemieszczające się jony potasu poza ziarna pigmentu wpływają na jony kobaltu, w wyniku tego procesu dochodzi do zaniku głębokiej błękitnej barwy. Murillo namalował około 500 obrazów. Zmarł śmiercią godną malarza - w 1682 roku w czasie prac przy ołtarzu w kościele kapucynów w Kadyksie spadł z rusztowania i zabił się.
