Język praludzi jak mowa Yody z „Gwiezdnych wojen"

Większość lingwistów uważa, że wszystkie ludzkie języki wywodzą się z jednego, który narodził się w Afryce Wschodniej około 50 tys. lat temu. Najnowsze badania sugerują, że ten pierwotny język mógł brzmieć trochę jak mowa jednego z bohaterów „Gwiezdnych Wojen" — Yody, małego zielonego mistrza Jedi.

Publikacja: 19.10.2011 16:57

Język praludzi jak mowa Yody z „Gwiezdnych wojen"

Foto: ROL

Istnieją różne porządki składniowe używane w językach świata. Niektóre, jak np. język angielski, czy polski, używają szyku: podmiot — orzeczenie — dopełnienie (SVO) jak w zdaniu „Ja wypiłem piwo". Inne, takie jak łacina, używa szyku podmiot — dopełnienie — orzeczenie (SOV), jak w zdaniu „Ja piwo wypiłem." Rzadziej występuje inny szyk: dopełnienie — podmiot- orzeczenie (OSV), dopełnienie — orzeczenie -podmiot (OVS), orzeczenie — dopełnienie -podmiot (VOS) i orzeczenie — podmiot — dopełnienie (VSO). W artykule opublikowanym w „Proceedings of the National Academy of Sciences", Merritt Ruhlen i Murray Gell-Mann, z Instytutu Santa Fe kierujący wspólnie programem „Ewolucji Ludzkich Języków", twierdzą, że oryginalny język stosował szyk SOV. To zdanie brzmiałoby„Ja piwo wypiłem"

—Język ten był używany przez niewielką populację w Afryce Wschodniej, a następnie rozpowszechnił się  po całym świecie, zastępując inne — powiedział Merritt Ruhlen portalowi „Live's Little Mysteries".

Naukowcy doszli do takiego wniosku kreśląc drzewo genealogiczne, które pokazuje historyczne relacje między wszystkimi językami świata. Na przykład, języki romańskie (włoski, rumuński, francuski, hiszpański) wywodzą się z łaciny, która była językiem mówionym w Rzymie 2 tys. lat temu. Sama łacina jest odgałęzieniem większego drzewa, do którego należą języki germańskie, słowiańskie, helleńskie, indoirańskie i inne. Wszystkie one tworzą indoeuropejską rodzinę językową, która pasuje jak część układanki do innych rodzin języków świata.

Wszystkie rodziny są określane jedynie przez podobne do siebie słowa. Ruhlen i Gell-Mann dostrzegli odmienny wzór, w jaki porządek słów zmienia się w poszczególnych rodzinach języków.

— Odkryliśmy, że rozkład sześciu wariantów szyku nie rozkłada się losowo — powiedział Ruhlen. — Rozmieszczenie to jest uporządkowane.

Badacze odkryli, że wśród 2 tys. języków współczesnych ponad połowa to języki stosujące szyk SOV. A te, które charakteryzują się innym szykiem np, SVO, OVS i OSV wywodzą się bezpośrednio z języków SOV — nigdy na odwrót. Na przykład francuski, który stosuje szyk SVO, wywodzi się z łaciny, która jest językiem typu SOV.

Szyk VSO i VOS w niektórych językach zawsze wywodzi się od porządku SVO. Tak więc, wszystkie nowoczesne systemy porozumiewania się pochodzą od pierwotnego języka w szyku SOV.

Istnieją różne porządki składniowe używane w językach świata. Niektóre, jak np. język angielski, czy polski, używają szyku: podmiot — orzeczenie — dopełnienie (SVO) jak w zdaniu „Ja wypiłem piwo". Inne, takie jak łacina, używa szyku podmiot — dopełnienie — orzeczenie (SOV), jak w zdaniu „Ja piwo wypiłem." Rzadziej występuje inny szyk: dopełnienie — podmiot- orzeczenie (OSV), dopełnienie — orzeczenie -podmiot (OVS), orzeczenie — dopełnienie -podmiot (VOS) i orzeczenie — podmiot — dopełnienie (VSO). W artykule opublikowanym w „Proceedings of the National Academy of Sciences", Merritt Ruhlen i Murray Gell-Mann, z Instytutu Santa Fe kierujący wspólnie programem „Ewolucji Ludzkich Języków", twierdzą, że oryginalny język stosował szyk SOV. To zdanie brzmiałoby„Ja piwo wypiłem"

Nauka
Picasso w świecie biznesu. Dlaczego powstają korporacyjne kolekcje sztuki
Nauka
Naukowcy potwierdzili 67-letnią hipotezę. „Niemożliwe” odkrycie
Nauka
Sprawdzian z góralskiego. Czy da się jeszcze ocalić mowę Podhala?
Nauka
Szympansom bliżej do zachowań ludzi, niż nam się wydawało. Nowe wyniki badań
Materiał Partnera
Jak postrzegamy UE? Co myślimy w zależności od mediów, z których korzystamy?
Materiał Promocyjny
Lenovo i Motorola dalej rosną na polskim rynku