Po tajfunie ziemia drży

Silne trzęsienia ziemi mogą być powiązane z cyklonami tropikalnymi – uważają naukowcy

Publikacja: 28.12.2011 01:06

Po tajfunie ziemia drży

Foto: Rzeczpospolita

– Tragiczne w skutkach trzęsienia ziemi na górskich terenach Haiti i na Tajwanie mogły być wywołane przez huragany i tajfuny – przekonywał prof. Shimon Wdowinski, specjalista w zakresie geologii morza i geofizyki na Uniwersytecie Miami, na jesiennym spotkaniu Amerykańskiej Unii Geofizycznej w San Francisco.

Badacz z Miami wyjaśniał, że ulewy powodują masę osuwisk i wielką erozję, która usuwa zmielony materiał z powierzchni Ziemi, zmieniając obciążenie płyt tektonicznych i ułatwiając ich ruch wzdłuż uskoków.

– Bardzo obfite opady deszczu działają jak spust w broni palnej – powiedział prof. Wdowinski podczas spotkania w San Francisco.

Osuwiska na uskoku

Wdowinski, współpracując z kolegami z Florida International University, przeanalizował dane z trzęsień ziemi powyżej

6 st. w skali Richtera w górskich rejonach Tajwanu i Haiti. Obie wyspy w sezonie tropikalnych huraganów są narażone na te ekstremalne zjawiska. Badacze zauważyli powiązanie w czasie między tymi dwoma naturalnymi kataklizmami. Do dużych trzęsień ziemi doszło tam w ciągu czterech lat po intensywnych cyklonach z niezwykle obfitymi opadami.

W ciągu ostatnich 50 lat na Tajwanie wystąpiły trzy ekstremalnie silne tajfuny powiązane z wielką ilością deszczu: Morakot, Herb i Flossie.

Po nich w ciągu czterech lat następowały trzęsienia ziemi w regionach górskich Tajwanu. W 2009 r. w ślad za tajfunem Morakot, najbardziej zabójczym w historii wyspy, nastąpiło trzęsienie ziemi o sile 6,2 st. w skali Richtera, następne, o sile 6,4 st., nawiedziło Tajwan w roku 2010. Po przejściu tajfunu Herb w 1996 roku wystąpiły dwa trzęsienia ziemi: o sile 6,2 st. w 1998 r. i 7,6 st. w roku 1999. Tajfun Flossie przeszedł nad wyspą w roku 1969, a po nim nastąpiło trzęsienie ziemi o mocy 6,2 st. w skali Richtera w roku w 1972.

Do trzęsienia ziemi o sile 7 stopni w skali Richtera, jakie nawiedziło górzysty rejon Haiti w 2010 roku, doszło półtora roku po serii huraganów i burz. W ciągu 25 dni dotknęły większości terenów wyspy i pozbawiły ludność domów.

Osuwanie się ziemi spowodowane deszczem powoduje erozję gruntu i osuwanie się ziemi z wyższych miejsc do niższych. Naukowcy sugerują, że w wyniku takich ruchów gruntu miejsca położone wyżej są mniej obciążone, natomiast te niższe – bardziej. Jeżeli w tym miejscu jest uskok – a na Haiti jest – to na styku dwóch płyt uskok jest mniej stabilny.

– Zmniejszone obciążenie rozluźnia uskok, co może ułatwiać trzęsienie ziemi – powiedział Wdowinski.

Śmiertelne naprężenia

Miejsca pęknięć skorupy ziemskiej spowodowanych ruchami płyt tektonicznych znane są jako uskoki. Płyty napierają na siebie, wchodzą jedna pod drugą. Powstaje naprężenie, które uwalnia energię w postaci trzęsień ziemi.

Mechanizm wyzwalający trzęsienie ziemi jest również podatny na ruch pionowy wywołany przemieszczaniem się dużych ilości osuwającej się gleby i skał.

Wdowinski z kolegami pokazuje trend. Udowadnia, że cyklony powiązane są z trzęsieniami ziemi o sile 5 st. w skali Richtera i większej.

Naukowcy planują podobne analizy w innych aktywnych sejsmicznie regionach górskich – na Filipinach i w Japonii. Rejony te są również narażone na ekstremalne zjawiska pogodowe – huragany i tajfuny.

Nauka
W organizmach delfinów znaleziono uzależniający fentanyl
https://track.adform.net/adfserve/?bn=77855207;1x1inv=1;srctype=3;gdpr=${gdpr};gdpr_consent=${gdpr_consent_50};ord=[timestamp]
Nauka
Orki kontra „największa ryba świata”. Naukowcy ujawniają zabójczą taktykę polowania
Nauka
Radar NASA wychwycił „opuszczone miasto” na Grenlandii. Jego istnienie zagraża środowisku
Nauka
Jak picie kawy wpływa na jelita? Nowe wyniki badań
Materiał Promocyjny
Bank Pekao wchodzi w świat gamingu ze swoją planszą w Fortnite
Nauka
Północny biegun magnetyczny zmierza w kierunku Rosji. Wpływa na nawigację