O przystąpieniu do łączenia i podziału nieruchomości decyduje rada gminy w drodze uchwały, określając w niej granice zewnętrzne gruntów objętych procedurą. Zabudowane części nieruchomości mogą być objęte uchwałą tylko za zgodą ich właścicieli lub użytkowników wieczystych.
Do obowiązków wójta (burmistrza albo prezydenta miasta) należy złożenie we właściwym sądzie wniosku o ujawnienie w księdze wieczystej przystąpienia do scalenia i podziału nieruchomości, a gdy nieruchomość nie ma założonej księgi wieczystej, o złożenie do istniejącego zbioru dokumentów odpisu uchwały rady.
Ponadto, jeżeli nieruchomość nie ma założonej księgi wieczystej lub zbioru dokumentów, przy jej wywłaszczeniu przyjmuje się inne dokumenty stwierdzające prawa do nieruchomości oraz służące do jej oznaczenia dane z katastru nieruchomości.
[srodtytul]Uczestnicy postępowania[/srodtytul]
Właściciele i użytkownicy wieczyści nieruchomości objętych scaleniem i podziałem mogą wybrać ze swojego grona radę uczestników scalenia w liczbie do dziesięciu osób. Organ ten posiada uprawnienia opiniodawcze. I tak, projekt uchwały rady gminy o scaleniu i podziale nieruchomości podlega zaopiniowaniu przez radę uczestników oraz wyłożeniu do wglądu uczestnikom postępowania na okres 21 dni w siedzibie urzędu gminy.