Polska z prawem głosu w Europejskiej Agencji Kosmicznej

W poniedziałek odbywa się historyczne dla Polski posiedzenie Rady Europejskiej Agencji Kosmicznej (ESA), w którym po raz pierwszy nasz kraj weźmie udział jako pełnoprawny uczestnik. Senat ustawę o przystąpieniu Polski do ESA przyjął 9 listopada, a trzy dni później, w trybie pilnym, podpisał ją prezydent Komorowski.

- Najbliższa Rada Ministrów będzie naszą pierwszą radą z pełnym prawem głosu – mówi Mateusz Wolski z Przemysłowego Instytutu Automatyki i Pomiarów (PIAP), koordynator akcji społecznej „Polska w ESA". – Wyniki tej Rady ukształtują działania Europy w zakresie wykorzystania przestrzeni kosmicznej do 2020 roku. I właśnie dlatego tak zależało nam, żeby polscy reprezentanci zasiedli przy stole negocjacyjnym.

Otwiera to rodzimym firmom pełny dostęp do wszystkich programów ESA i przeznaczonych na nie funduszy europejskich. Dla polskiego budżetu oznacza to możliwość odzyskania znacznej części składek, które nasz kraj tak czy inaczej zobowiązany jest wpłacać do Unii Europejskiej i Europejskiej Organizacji Eksploatacji Satelitów Meteorologicznych EUMETSAT. Jak obliczyli organizatorzy akcji „Polska w ESA", do 2020 roku Polska wydałaby na ten cel ponad 2 mld zł.

- Gdybyśmy nie stali się członkiem ESA, wróciłoby do nas zaledwie 5 proc. tej sumy. Dopiero pełne członkostwo w ESA pozwoli odzyskać pieniądze wpłacone do unijnego budżetu – uważa Wolski.

Jak twierdzi prof. Piotr Wolański, przewodniczący Prezydium Komitetu Badań Kosmicznych i Satelitarnych Polskiej Akademii Nauk, udało się wynegocjować korzystne warunki przystąpienia Polski do ESA. Strona polska będzie wnosić do kasy Agencji roczną składkę w wysokości niespełna 30 mln euro, ale nawet 95 proc. tej kwoty wróci do kraju w formie projektów technologicznych i zleceń dla firm. Będą one mogły brać udział w konkursach w ramach 7. Programu Ramowego, obejmujących projekt monitorowania Ziemi (GMES - Globalny Monitoring Środowiska i Bezpieczeństwa) czy budowę systemu nawigacji satelitarnej GALILEO.

Zbrojeniowa grupa Bumar, która znalazła się na liście 56 polskich firm zainteresowanych udziałem w europejskim programie kosmicznym, już wybrała technologie, na które postawi, współpracując z ESA. Koncern interesuje zwłaszcza jeden z programów opcjonalnych - Space Situational Awareness (SSA). Udział poszczególnych krajów w tym programie nie został jeszcze zdefiniowany, a dzięki znaczącym osiągnięciom naukowym i przemysłowym w dziedzinie optoelektroniki i technik mikrofalowych, Polska miałaby szanse zostać nawet liderem tego ważnego segmentu rynku kosmicznego.

- Szefowie  ESA byli w zakładach Bumaru i sami oceniali technologiczne możliwości  naszych spółek. Stwierdzili, że kilka polskich rozwiązań na pewno przyda się agencji - mówi  Mariusz Andrzejczak, wiceprezes zbrojeniowego koncernu ds. rozwoju.

Wysłannicy ESA byli m.in. pod wrażeniem możliwości radarów dalekiego zasięgu z Bumaru Elektronika, które są w stanie z ogromnej odległości wypatrzeć np. kosmiczne śmieci zagrażające  wystrzeliwanym europejskim satelitom.

– Polskie firmy zbrojeniowe dysponują też technologiami produkcji elektronicznych podzespołów i części odpornych na niszczycielskie skutki promieniowania kosmicznego. Od dawna rozwijaliśmy je by wojskowy sprzęt polskiej armii mógł działać nawet po ataku atomowym – tłumaczy prezes Andrzejczak.

Ekspertów ESA, udało się też przekonać, że specjaliści z warszawskiego Przemysłowego Centrum Optyki są w stanie dorównać  światowym liderom w produkcji  niektórych komponentów do teleskopów, umożliwiających pozycjonowanie satelitów w przestrzeni kosmicznej. Bumar nie ukrywa, że , zależy mu zwłaszcza na pozyskaniu najnowszych technik  obrazowania  danych z obserwacji satelitarnej. Dostęp do źródeł i wizualizacja   kosmicznych informacji może być wykorzystana np. w likwidacji skutków klęsk żywiołowych, a także do rozpoznania i  planowania operacji wojskowych – twierdzi wiceprezes Bumaru.

Zbrojeniowy holding już rozpoczął rozmowy  z europejskimi potentatami  w sprawie współpracy na pozyskaniem technologii napędów rakietowych. – Naszym atutem w tych negocjacjach są niższe koszty produkcji, przy porównywalnej jakości  - kluczowa sprawa przy  planowanej kooperacji -  a także umiejętności polskich programistów – mówi Andrzejczak.