Jesień intrygujących biografii

Wydawcy wiedzą, że dzisiejszy czytelnik najbardziej lubi odkrywać tajemnice, szukać skaz na życiorysach, zaglądać w prywatne życie i odbrązawiać pomniki. Dlatego więc, choć w najbliższych miesiącach nie zabraknie nowych książek Julii Hartwig, Andrzeja Stasiuka, czy Janusza Głowackiego, to wśród jesiennych premier najwięcej będzie biografii, wspomnień i dzienników.

Wydawnictwo Prószyński i S-ka wyda 9 października pierwszy tom dziennika Agnieszki Osieckiej. Zapiski powstały między dziewiątym a czternastym rokiem życia autorki, w związku z tym trudno liczyć na skandaliczne ustępy czy towarzyskie niuanse.

Czarnym koniem ze stajni Prószyńskiego może być „Tetetka” Mirosława J. Nowika (premiera 19 września), czyli wspomnienia o Teresie Tuszyńskiej, pięknej aktorce i modelce, do której wzdychał Zbigniew Cybulski w filmie „Do widzenia, do jutra”. W latach 50. była gwiazdą, później została sama ze swoimi nałogami i przemijającą urodą. Jej życie to przejmująca historia spadającej gwiazdy, która ostatnie dekady spędziła w zapomnieniu.

Literacki skandal zapewne tej jesieni zagwarantuje czytelnikom Janusz Głowacki

Dzień przed „Tetetką”, 18 września, Wydawnictwo Literackie odda czytelnikom „Duszę światową”, czyli zapis rozmowy Doroty Masłowskiej z Agnieszką Drotkiewicz. Na szczęście nie jest to typowy wywiad rzeka, w którym rozmówca bije pokłony przed artystą autorytetem. To rozmowa dwóch koleżanek, rówieśniczek, a Masłowskiej obce jest mentorstwo. Warto do tej rozmowy zajrzeć ze względu na szczerość i bezpardonowość, z jaką pisarka odnosi się do literacko-wydawniczego światka.

Ostatnim jesiennym kobiecym portretem będzie „Czarny Anioł. O Ewie Demarczyk”. Książkę o artystce, która zamilkła na własne życzenie, napisała Ewelina Karpacz-Oboładze, wspólnie ze świetną reportażystką Angeliką Kuźniak, która dopiero co opublikowała znakomitą biografię cygańskiej poetki Papuszy. „Czarny Anioł” ukaże się w listopadzie nakładem Znaku.

Z męskich biografii najciekawiej zapowiadają się opowieści o dwóch poetach. Pierwsza to „Tuwim. Wylękniony bluźnierca” Mariusza Urbanka, który zdobył markę świetnego biografa książkami o Brzechwie, Broniewskim i Tyrmandzie. Historię życia i twórczości autora „Lokomotywy” wydadzą Iskry na początku października. W tym samym czasie premierę będzie miała opowieść o Konstantym Ildefonsie Gałczyńskim przygotowana dla Znaku przez Annę Arno. Autorka będzie próbowała scalić w całość wszystkie oblicza Gałczyńskiego – jego poezję, satyry, pijaństwo i polityczne uwikłanie.

Prywatność artystów poznamy również poprzez ich korespondencje. W listopadzie Wydawnictwo Literackie przygotowało dwie takie premiery. Pierwsza to listy zmarłego w sierpniu Sławomira Mrożka i Gunnara Brandella, szwedzkiego literaturoznawcy i przyjaciela polskiego dramatopisarza, który latami zabiegał o literacką Nagrodę Nobla dla niego. Drugie wydawnictwo to „Sława i fortuna”, czyli listy Stanisława Lema do jego amerykańskiego tłumacza Michaela Kandla.

Trzecią korespondencją, w jaką czytelnicy będą mogli się zagłębić na jesieni, będzie wymiana listów między Gustavem Flaubertem a George Sand, przygotowana przez krakowskie wydawnictwo Sic!. Ta korespondencja ukazała się we Francji już w 1884 r., cztery lata po śmierci pisarza, u nas prawie 130 lat później.

Jeżeli w tym sezonie doczekamy się literackiego skandalu, może on nastąpić wyłącznie za sprawą niezrównanego w tej kategorii Janusza Głowackiego. Od miesięcy chodzą słuchy, że współpraca pisarza z Andrzejem Wajdą przy scenariuszu filmu o Lechu Wałęsie nie układała się pomyślnie. Głowacki podsycał plotki, zapowiadając, że napisze o tym książkę, która ukaże się równolegle z premierą filmu. Trafi ona do księgarń w październiku nakładem Świata Książki, które po ostatnich perturbacjach zostało kupione przez wrocławskie wydawnictwo Bukowy Las. Oficyna zapowiada kolejne premiery – m.in. książki Ismaila Kadare, Oriany Fallaci oraz nową powieść Michała Witkowskiego.

Czytelnicy mogą też liczyć na bardzo dobrze zapowiadające się reportaże. Wojciech Tochman, który zasłynął z opowieści o Ruandzie, wróci z reportażami o Filipinach z fotografiami Grzegorza Wełnickiego. Nowe książki szykują na październik również Wojciech Jagielski („Trębacz z Tembisy”, wyd. Znak), a także Artur Domosławski, autor kontrowersyjnej biografii „Kapuściński non-fiction”. Tym razem skupił się na Ameryce Południowej, gdzie tropi zabójstwa obrońców przyrody („Śmierć w Amazonii”, wyd. Wielka Litera).