Mick Jagger brytyjskiej prozy

Literacki celebryta Martin Amis w „Ciężarnej wdowie" wraca do 1970 r. i pokazuje, jak 20-letni Keith, alter ego autora, jest bezradny wobec rewolucji seksualnej

Publikacja: 17.01.2013 08:15

Mick Jagger brytyjskiej prozy

Foto: materiały prasowe

Premiery książek Amisa są wydarzeniem. Mimo upływu lat jego forma nie słabnie, co skłoniło krytyka „New York Timesa" do porównania Anglika z wokalistą The Rolling Stones. Z kolei dosadne opinie, które wygłasza, już w latach 80. przyczyniły się do oskarżeń o seksizm i mizoginizm. Jak pokazuje przykład Michela Houellebecqa, takie zarzuty mogą się przyczynić do niemałej popularności.

Zobacz na Empik.rp.pl

Autor jest synem cenionego pisarza Kingsleya Amisa, laureata Nagrody Bookera w 1986 roku za powieść „Stare diabły". Amis senior w latach 40. był członkiem brytyjskiej partii komunistycznej, ale zmienił kurs po stłumieniu powstania węgierskiego w 1956 r. Relacje między synem a zmarłym w 1995 r. ojcem można eufemistycznie określić jako trudne. Wzajemnie się krytykowali i nieustannie spierali.

Akcja powieści Amisa rozpoczyna się w 1970 r. Beatlesi wydali ostatni wspólny album „Let It Be", a 20-letni Keith chciałby garściami czerpać z rewolucji obyczajowej. Razem z grupą swoich rówieśników spędza lato we włoskiej Kampanii. Mimo że jest związany z Lily, chętnie weźmie udział w seksualnej emancypacji pozostałych koleżanek. Jednak wygórowane ambicje przerosną jego siły i umiejętności. Trzon grupy poza Keithem i Lily stanowią przepiękna Szeherezada lubiąca opalać się toples, pozornie pruderyjna Gloria, wiecznie pijany Kenrick, Rita pożerająca jak modliszka męskie ofiary i włoski samiec alfa Adriano mający 145 centymetrów wzrostu.

Keith studiuje anglistykę i na wakacje zabrał walizę XIX-wiecznych powieści. Lektura inspiruje go do śmielszych działań przypominających farsę, w której dziewczęta przejmują cechy mężczyzn i odwrotnie. To Keith stanie się narzędziem seksualnej zabawy rówieśniczek, a lato 1970 zaciąży na jego życiu. Gdy po latach spotka Glorię, usłyszy, że bije od niego nienawiść do kobiet.

Tytuł powieści nawiązuje do motta zaczerpniętego z Aleksandra Hercena. Ciężarna wdowa to moment przemian, gdy „stare" umarło, a „nowe" się jeszcze nie narodziło. Na przykładzie młodszej siostry Keitha – Violet (wzorowanej na siostrze autora) – Amis pokazuje, że obyczajowe trzęsienie ziemi w latach 60. pociągnęło za sobą także ofiary.

Violet to wieczne dziecko, które rozpaczliwie szuka miłości i troski w ramionach degeneratów. Pogrążona w toksycznych związkach i odmętach alkoholu, stacza się coraz bardziej, by umrzeć, mając 46 lat. To przykra historia, tym bardziej że przydarzyła się naprawdę. Jednak Amis nie jest do końca przekonujący, twierdząc, że Violet jest ofiarą rewolucji seksualnej.

Część włoska jest napisana znakomicie. Pełna zjadliwego humoru i obyczajowych obserwacji. Niestety, druga nieco rozmywa ten efekt. Amis wybiórczo rejestruje dalsze losy bohaterów przez kolejne 40 lat, przez co jego wizja traci na ostrości. Mimo to dwunasta powieść Anglika pozostaje wciągającym i dowcipnym postscriptum do zmitologizowanej epoki.

Literatura
Olga Tokarczuk w Gdańsku: O literaturze i polityczności
Materiał Promocyjny
Mieszkania na wynajem. Inwestowanie w nieruchomości dla wytrawnych
Literatura
Śmierć wkrada się na truskawkowe pola dzieciństwa. Nowa książka Gospodinowa
Literatura
100 tysięcy egzemplarzy noblistki Han Kang w Polsce
Literatura
Elizabeth Strout: tajemnica uczucia niewyrażonego pomimo setek wspólnych godzin
Literatura
Bunt muzułmanki z Indii doceniony międzynarodowym Bookerem