Festiwal Conrada: Spotkanie z Paulem Austerem

Najbardziej znane książki Austera to legendarna „Trylogia nowojorska", czyli wydane w latach 1985 – 1986: „Szklane miasto", „Duchy", „Zamknięty pokój". Ogromną popularność zyskał także jako scenarzysta i reżyser, dzięki filmom „Dym". „Brooklyn Boogie", „Lulu na moście". Najnowszą jego książką jest „Dziennik zimowy". W twórczości porusza problemy samotności, zagubienia, przeznaczenia i przypadku, rządzącego ludzkim losem.

I te wątki przewijały się także podczas spotkania w Krakowie, zatytułowanego „Natura przypadku".

- Chcę wiedzieć, jak to jest żyć i czego doświadczamy podczas tej krótkiej podróży, jaką jest życie – mówił. I ujawniał, że pisząc książkę cały zanurza się w nią, lecz jednocześnie stara się zachować do siebie dystans, bo czytelnik także powinien rozpoznać w niej swoje życie i emocje, bo najważniejsze jest to, przez co przechodzimy wszyscy.

Prowadzący rozmowę Grzegorz Jankowicz, dyrektor wykonawczy Festiwalu Conrada, przypomniał, że Auster poproszony na jednym z nowojorskich spotkań , by scharakteryzował siebie w siedmiu słowach, powiedział, że jest: Amerykaninem, nowojorczykiem, wędrowcem, mężem, ojcem, pisarzem, awanturnikiem.

Pisarz tłumaczył krakowskiej publiczności tę kolejność autoprezentacji następująco: - Żyje w Stanach, mieszkam w Nowym Jorku. Jestem także mężem i ojcem, a cóż może być ważniejszego ponad to. Żyję tym wszystkim 24 godziny na dobę, a pisanie zajmuje mi powiedzmy jakieś osiem godzin. Jestem też ciekawy świata, stąd wędrowiec. A awanturnik, bo staram się robi coś, co zostaje w sercach i umysłach ludzi.

Spotkanie w Krakowie koncentrowało się przede wszystkim na sprawach literackich i warsztatowych.

- Pisarstwo to jedyna stała w moim życiu. – tłumaczył Auster. Miałem 15 lat, kiedy po raz pierwszy pomyślałem, że chciałbym się zająć pisaniem, ale wtedy jeszcze nie wiedziałem, że stanie się to moim sposobem na życie. Ale kiedy przeczytałem „Zbrodnię i karę" Dostojewskiego, zrozumiałem, że stworzyć takie dzieło, to najlepsza rzecz, jaką można sobie wyobrazić.

Autor „Muzyki przypadku" i „Sunset park" przy okazji zaprzeczył, by nadal prawdą była anegdota, rozpowszechniona przez pewnego krytyka, który przeprowadzał wywiad z żoną Austera - Siri Hustvedt, także prozaiczką. W trakcie tego wywiadu z wnętrza domu miały dobiegać donośne odgłosy. Dziennikarz wziął je za bębnienie i spytał: Czy to wasze dziecko uczy się gry na bębnie? Na co Siri miała odpowiedzieć: - Nie, to Paul pisze (na maszynie) .

Auster zdradził, że do pisania najpierw używa pióra, a nie klawiatury. - Prawdziwej intymności doświadczasz wtedy, gdy trzymasz pióro, bo w akcie pisania jest coś bardzo fizycznego. To jak wyrywanie uczuć z twojego ciała – wyjaśniał.

Przepisuje tekst dopiero wtedy, gdy już podda go ostrej ocenie, często po wielu skreśleniach. Ważne, żeby miał rytm. To jego zdaniem tak samo istotne w prozie, jak w poezji. Jedyna różnica, że jednostką kompozycji w poezji jest wiersz, w powieści akapit.

- Nie wiem skąd biorą się pomysły. – mówił Auster. Najważniejszą rzeczą jest pierwsze zdanie. Mogę go szukać przez miesiąc, tydzień, rok... To do niego dodaję następne, aż poczuję się zmuszony, żeby pisać dalej.