To niezwykle ciekawa prezentacja, która opowiada o mało znanych związkach polskiej i światowej awangardy. A przy tym pokazuje wiele znakomitych prac, m.in. Józefa Pankiewicza, Leona Chwistka, Tytusa Czyżewskiego, Mojżesza Kislinga, Henryka Stażewskiego, Kazimierza Malewicza, Roberta Delaunaya, Juana Grisa, Fernanda Légera. Część zagranicznych dzieł pochodzi z kolekcji w Madrycie i Centrum Pompidou w Paryżu.
Głównym bohaterem pokazu jest Tadeusz Peiper, charyzmatyczny, awangardowy poeta, zwany „papieżem awangardy" – bardzo popularny w środowiskach artystycznych Europy i w Polsce. „Przyjechał śniady i z brodą jak Hiszpan, przyszła doń nocą Muza i rzekła mu: Pisz Pan" – takim żartobliwym wierszykiem witał go w Krakowie w 1921 roku futurysta Bruno Jasieński, gdy Peiper wrócił do kraju po sześciu latach nieobecności.
Dziś o Tadeuszu Peiperze mówimy przede wszystkim jako twórcy krakowskiej „Zwrotnicy" (1922), pisma, która skupiło bardzo szerokie środowiska sztuki nowoczesnej - od futurystów i formistów po konstruktywistów i przedstawicieli Bauhausu. W „Zwrotnicy" publikowali: Julian Przyboś, Władysław Strzemiński i Kazimierz Malewicz oraz wielu innych wybitnych twórców awangardowych. Książki i poezje Peipera ilustrowali wówczas Juan Gris, Mojżesz Kisling, Fernand Léger.
Niewiele natomiast dotąd wiedzieliśmy o wcześniejszych latach, spędzonych przez Peipera w Paryżu, a przede wszystkim w Madrycie (1915-1920). To właśnie w Hiszpanii podczas I wojny światowej nawiązał on wiele znajomości z wybitnymi twórcami, zarówno Polakami (Józef Pankiewicz, czy Jan Wacław Zawadowski), Hiszpanami (José Ortega y Gasset), jak i przybyszami z innych krajów (Robert i Sonia Delaunay, Jorge Luis Borges). W tym okresie Peiper publikował też własne teksty w hiszpańskich czasopismach: „El Sol", „La Lectura", „Espana", „La Publicidad".
Wystawa prowadzi widza przez Paryż 1914 roku, kosmopolityczne, artystyczno-literackie środowisko Madrytu lat 1915-21, a potem Kraków i Warszawę. Pokazuje rozwój awangardowym utopii artystycznych i cywilizacyjnych, modernizujących sztukę i kulturę oraz ich upadek w latach 30. pod naporem kryzysu, kultury masowej oraz zwycięstwa w Europie systemów autorytarnych i dyktatur .
