Martyna Jakubowicz: Chcecie wojny, ja chcę żyć

Wokalistka nie planowała pewnie albumu, który ma stanowić ciąg dalszy opowieści o polskiej kobiecie z przebojów „W domach z betonu nie ma wolnej miłości" czy „Kiedy będę starą kobietą".

– Treść nowych piosenek odzwierciedla moje życie i w prosty sposób opowiada o jego różnych aspektach – mówi „Rzeczpospolitej" wokalistka. – Niektóre mówią o mojej codzienności, inne stanowią reakcję na to, z czym trudno mi się pogodzić we współczesnym świecie, na przykład z tym, że „rządzi zło".

A jednak wspaniale brzmiące folkowo-akustyczne kompozycje w naturalny sposób stały się zapisem dzisiejszych kobiecych dylematów. Otwierająca album „Jestem niby hak" mówi o tym, że czasami trzeba się rozstać, a ze słabości rodzi się wielka siła. Jakubowicz śpiewa: „Nieważne gdzie i z kim, ale już nie z nim/ Wiara działa cuda, trzeba tylko chcieć /.../ Jestem niby hak, co w beton nie chce wejść/ Im mocniej we mnie walisz/ Tym mniej mam słabych miejsc/".

– W tej chwili kobiety częściej się decydują na wychodzenie ze związków, które nie są dla nich satysfakcjonujące – twierdzi Martyna Jakubowicz. – Nie jest to proste, ponieważ w naszej obyczajowości, bardzo patriarchalnej i konserwatywnej, często spotyka się to z dezaprobatą. Z mojego doświadczenia wynika, że czasami warto zaryzykować i zakończyć związek, który jest toksyczny i blokuje nasz rozwój. Trzeba też brać pod uwagę to, że mężczyzna nadużywa swojej dominującej pozycji. Doprowadza to do sytuacji, w której w najlepszym wypadku potrzeby kobiety są ignorowane, a w najgorszym dochodzi do przemocy fizycznej lub psychicznej ze strony mężczyzny. Jednocześnie częstym zjawiskiem jest też „ukryty matriarchat", gdy to kobieta jest stroną dominującą i narzucającą taki sposób funkcjonowania związku lub rodziny, który wydaje jej się najbardziej słuszny.

Na wsi, gdzie ostatnio mieszka wokalistka, schemat relacji z dominującą rolą mężczyzny jest bardzo widoczny.

– Na przykład w sytuacjach towarzyskich mężczyźni podają rękę wyłącznie innym mężczyznom, ignorując kobiety – opowiada. – Podczas dostawy węgla lub drewna pada pytanie: „Czy jest gospodarz?". Odpowiadam z niezmąconym spokojem: „Nie ma, ale jestem ja".

Zapytałem wokalistkę, czy zdecydowana postawa wobec mężczyzny, „postawienie go pod ścianą", przynosi pozytywną zmianę w traktowaniu kobiet.

– Tego nie wiem – odpowiada wprost. – Dwukrotnie wychodziłam ze stałego związku i nie sądzę, żeby ten fakt zmienił podejście moich byłych partnerów do kobiet. Myślę, że szacunek do pań wynosi się z domu. Jest to kwestia wychowania i kultury osobistej.

Pointę tej refleksji stanowi bodaj najwspanialsza kompozycja na płycie, czyli „Wielka słabość" – opowieść o „kobiecie po przejściach", zaczynającej się zastanawiać, czy nie zaryzykować jeszcze raz. W kunsztownym, rytmicznym refrenie zagranym w konwencji muzyki Bliskiego Wschodu Jakubowicz śpiewa: „Mam do ciebie wielką słabość, tylko nie mam na nią sił".

Jest też na płycie miejsce na „babski bal". W „Fioletach" wokalistka śpiewa: „Kiedy zmęczą mnie diety, zacznę nosić fiolety/ Włożę dwa kapelusze, bo przecież nic nie muszę/ Będę trwonić pieniądze, by ugasić swoje żądze/ Włożę pas bez podwiązek, nie bacząc na biedę/ Czy tuszę/".

Tytułowa kompozycja „Prosta piosenka" opowiada o najważniejszym polskim święcie, czyli weekendzie, kiedy można się spotkać z przyjaciółmi, przytulić kota i psa, wyspać się, wypocząć.