Franz Kafka zaśpiewa

Libretto „Pułapki" kompozytor pisał wspólnie z reżyserem Grzegorzem Jarzyną. Mają do siebie zaufanie, poznali się podczas podobnej pracy nad operą „Iwona, księżniczka Burgunda", którą Zygmunt Krauze skomponował według sztuki Witolda Gombrowicza.

Sceniczna „Pułapka" powstała w 1979 r., premiera odbyła się w 1983 r. w norweskim Bergen. Sztuka Tadeusza Różewicza uchodzi za jedną najambitniejszych prób rozliczenia się z duchowym i kulturowym dziedzictwem XX wieku. Wykorzystując biografię Franza Kafki – przedstawioną nie według chronologii, lecz w ciągu obrazów – poeta opisuje pułapki, w które wpadł człowiek ówczesnej epoki. Jedne zastawiła na niego historia XX stulecia, inne zaś – biologia i natura.

– Praca nad operowym librettem to głównie odrzucanie tekstów opisowych i komentujących – wyjaśnia kompozytor. – W przypadku „Pułapki" należało także zrezygnować z gier słownych, które poprzez muzykę nie dotarłyby do odbiorcy. Pozostają dialogi i monologi, ale one także powinny być wypowiadane do innych osób.

Jeszcze ważniejszy był wybór koncepcji muzycznej. W przypadku tekstu odwołującego się do życia Franza Kafki naturalne wydawało się przywołanie tamtej epoki. – Starałem się nie ulegać takim pokusom – odpowiada Krauze. – Nie inspirowałem się zatem twórczością Albana Berga ani niemieckim ekspresjonizmem, bo to byłoby zbyt banalne. Postanowiłem pozostać sobą.

Grudniową prapremierę „Pułapki" przygotowuje Ewelina Pietrowiak, która w Operze Wrocławskiej wyreżyserowała dwa interesujące przedstawienia: „Jutro" Tadeusza Bairda oraz „Matkę czarnoskrzydłych snów" Hanny Kulenty. Zygmunt Krauze odbył z nią długą rozmowę, teraz nie zamierza ingerować, nigdy nie narzuca się reżyserom swoich oper. Do Wrocławia przyjedzie, gdy rozpoczną się próby z orkiestrą. – Zawsze wówczas okazuje się, że trzeba coś poprawić lub ulepszyć – wyjaśnia.