Sztuka Chin, czyli wejście smoka

Muzeum Narodowe w Krakowie otwiera w czwartek wielką wystawę zbioru dzieł pochodzących z Państwa Środka zatytułowaną „W przestrzeni Smoka”.

Aktualizacja: 19.02.2015 09:23 Publikacja: 19.02.2015 06:00

Misa w kształcie sześciopłatkowego kwiatu Chiny, XVIII w. porcelana, szkliwo lang-yao zabarwione tle

Misa w kształcie sześciopłatkowego kwiatu Chiny, XVIII w. porcelana, szkliwo lang-yao zabarwione tlenkiem miedzi, śr. 22 cm

Foto: Muzeum Narodowe w Krakowie

400 prezentowanych na niej dzieł wybrano z bezcennej, liczącej ponad 3000 obiektów kolekcji własnej MNK. Po raz pierwszy w dziejach muzeum zobaczyć można tak dużo pochodzących z niej eksponatów. Są wśród nich obrazy, grafiki, rzeźby buddyjskie, ceramika, ubiory i akcesoria, nefryty i jadeity, wyroby z brązu emalii, laki, szkła, wachlarze, fajki, tabakierki, instrumenty muzyczne oraz zabawki. Najstarsze z eksponatów mają ponad dwa tysiące lat, najmłodsze ponad sto.

Zobacz więcej zdjęć

- Przygotowywaliśmy tę wystawę przez kilka lat i otwieramy ją specjalnie w dniu rozpoczęcia chińskiego Nowego Roku – mówi „Rzeczpospolitej" kuratorka Beata Romanowicz. - Po raz pierwszy od 80 lat przedstawiamy nasze zbiory w tak bogatej odsłonie. Kolekcja Muzeum Narodowego w Krakowie powstała dzięki darom wielu znakomitych Polaków (pierwszy dostaliśmy w 1907 roku) oraz świadomym zakupom muzeum. Wśród naszych darczyńców byli m.in. Feliks „Manggha" Jasieński i prof. Julian Nowak, rektor UJ i premier w latach międzywojennych, który przekazał wspaniały zbiór ceramiki, wprowadzający nas w obieg światowy.

Wystawa pokazuje sztukę chińską z różnych perspektyw: mitycznej, którą włada tytułowy Smok, kulturowej, literackiej, estetycznej i filozoficznej. Opowiada wszechstronnie o kulturze Dalekiego Wschodu, prowadząc przez przestrzenie mieniące się feerią barw, pełne niezwykłych obiektów.

Smok jest głównym motywem tej prezentacji jako król niebios i wód, bohater wielu mitów i legend, który w kulturze Chin ma wielkie znaczenie. Wiąże się z ideą dobra, pozytywną siłą wspierającą zmiany, przez co ma wymiar nie tylko baśniowy, ale i głęboko filozoficzny. Chińskiego smoka z płonącą perłą można podziwiać m.in. na pięknej XX- wiecznej makacie haftowanej złotą nicią. Ten wizerunek w znacznym stopniu odpowiada tradycyjnemu opisowi jego wyglądu, według którego ciało smoka nawiązuje do cech dziewięciu ważnych zwierząt: głowa przypomina głowę wielbłąda, rogi zbliżone są do jelenich, oczy ma jak królik, uszy byka, szyję węża, brzuch żaby, a łuski na jego ciele wyglądają jak łuski szlachetnego karpia. Łapy przypominają tygrysie i są uzbrojone są w pazury ostre, jak u jastrzębia.

Smoki zdobią także cenne męskie szaty tzw. „smocze", które kiedyś miał prawo nosić tylko cesarz i jego najbliższa rodzina podczas dworskich uroczystości. Z czasem przestano restrykcyjnie przestrzegać tego obyczaju i szaty smocze zaczęli nosić także urzędnicy. W zależności od rangi ozdabiali je rozmieszczonymi wśród chmur dziewięcioma, ośmioma lub pięcioma smokami z płonącą perłą.

Na krakowskiej wystawie warto zwrócić uwagę na portret słynnego krakowskiego kolekcjonera Feliksa „Manghi" Jasieńskiego, którego Leon Wyczółkowski namalował w takiej właśnie szafirowej smoczej szacie. Oczywiście nie brakuje tutaj i wielu innych charakterystycznych symbolicznych motywów dla sztuki chińskiej, jak np. błękitny lew fo - strażnik Buddy z XVII-wiecznej figurki, czy białe czaple, które na poetyckim malowidle na jedwabiu (XIX-wiecznym dziele w stylu malarstwa dworskiego epoki Song z X w.), przedstawiającym te ptaki nad brzegiem rzeki wśród kwitnących peonii.

„W przestrzeni Smoka. Sztuka chińska w zbiorach Muzeum Narodowego w Krakowie" czynna do 5 lipca

400 prezentowanych na niej dzieł wybrano z bezcennej, liczącej ponad 3000 obiektów kolekcji własnej MNK. Po raz pierwszy w dziejach muzeum zobaczyć można tak dużo pochodzących z niej eksponatów. Są wśród nich obrazy, grafiki, rzeźby buddyjskie, ceramika, ubiory i akcesoria, nefryty i jadeity, wyroby z brązu emalii, laki, szkła, wachlarze, fajki, tabakierki, instrumenty muzyczne oraz zabawki. Najstarsze z eksponatów mają ponad dwa tysiące lat, najmłodsze ponad sto.

Pozostało 86% artykułu
Kultura
Arcydzieła z muzeum w Kijowie po raz pierwszy w Polsce
https://track.adform.net/adfserve/?bn=77855207;1x1inv=1;srctype=3;gdpr=${gdpr};gdpr_consent=${gdpr_consent_50};ord=[timestamp]
Kultura
Podcast „Komisja Kultury”: Seriale roku, rok seriali
Kultura
Laury dla laureatek Nobla
Kultura
Nie żyje Stanisław Tym, świat bez niego będzie smutniejszy
Materiał Promocyjny
Do 300 zł na święta dla rodziców i dzieci od Banku Pekao
Kultura
Żegnają Stanisława Tyma. "Najlepszy prezes naszego klubu"