Anulowany wyrok znanego działacza opozycyjnego

Wojskowy Sąd Okręgowy w Warszawie na wniosek pionu śledczego IPN unieważnił wyrok sądu z 1966 r. w sprawie Jana Rulewskiego, który został wówczas skazany na 5 lat więzienia. W latach 80. XX wieku był on jednym z liderów NSZZ „Solidarność”.

Publikacja: 09.06.2025 14:58

Jan Rulewski

Jan Rulewski

Foto: PAP/Adam Warżawa

Wniosek w sprawie unieważnienia wyroku z 21 kwietnia 1966 r. skierował do Wojskowego Sądu Okręgowego w Warszawie prokurator pionu śledczego IPN w Gdańsku Mieczysław Góra.

Sąd nie tylko stwierdził nieważności wyroku Sądu Warszawskiego Okręgu Wojskowego, ale też utrzymującego go w mocy postanowienia Sądu Najwyższego Izby Wojskowej w Warszawie z 23 maja 1966, skazującego szeregowego podchorążego Jana Rulewskiego na 5 lat więzienia.

Rulewski po ukończeniu Technikum Mechaniczno-Elektrycznego w Bydgoszczy i zdaniu egzaminów wstąpił na Wojskową Akademię Techniczną w Warszawie. Podczas studiów na pierwszym roku wiosną 1966 roku odbywały się wybory do Sejmu i Rad Narodowych. Były one poprzedzone obowiązkiem sprawdzenia list wyborczych. Jan Rulewski nie dokonał tego. Dlatego został przedstawiony do raportu Komendanta WAT gen. dyw. Michała Owczynnikowa. Rulewski stwierdził, że nie będzie uczestniczył w wyborach i przedstawił powody swojej decyzji. Jak relacjonuje śledczy Mieczysław Góra przyczyną było to, że kandydatami na posłów i radnych w okręgu były osoby związane „z niechlubną stalinowską przeszłością, pracownicy Urzędu Bezpieczeństwa Publicznego - tacy jak Mieczysław Moczar, Grzegorz Korczyński”.

Jan Rulewski relegowany z WAT próbuje uciec do Francji

W konsekwencji 15 maja 1965 roku rozkazem Nr 83 WAT Jan Rulewski „za głoszenie w miejscu publicznym wrogich tez o charakterze antysocjalistycznym, antypaństwowym i antypatriotycznym” został wydalony w trybie dyscyplinarnym z WAT.

Czytaj więcej

Dezerter z PRL. Do końca życia

- Został określany jako zdecydowany przeciwnik ustroju socjalistycznego i władzy ludowej. W trybie nagłym rozliczono Jana Rulewskiego i skierowano do pancernej jednostki karnej w Sanoku w celu odbycia zasadniczej służby wojskowej - opisuje Mieczysław Góra. Jednak po otrzymaniu tej decyzji Rulewski zamiast stawić się w jednostce w Sanoku zdecydował się na ucieczkę do Francji. Został jednak zatrzymany na granicy z Czechosłowacją.

- Wyrokiem z 21 kwietnia 1966 roku został skazany na pięć lat więzienia. Karę odbywał w Zakładzie Karnym w Stargardzie Szczecińskim, a na mocy amnestii z sierpnia 1969 roku opuścił więzienie - mówi „Rzeczpospolitej” Jakub Klebba, z delegatury IPN w Bydgoszczy. Dodaje, że unieważnienie wyroku, otwiera Janowi Rulewskiemu możliwość ubiegania się o odszkodowanie za niesłusznie spędzone cztery lata w więzieniu. 

W rozmowie z lokalną redakcją telewizyjną TVP 3 z Bydgoszczy Rulewski stwierdził, że nie będzie domagać się od państwa zadośćuczynienia.

Kim jest Jan Rulewski?

Po zwolnieniu z więzienia Rulewski rozpoczął studia w Akademii Techniczno-Rolniczej w Bydgoszczy, następnie pracował w Zakładach Rowerowych w Bydgoszczy.

W latach 1980-1981 stał na czele Regionu Bydgoskiego NSZZ „Solidarność”. W czasie wydarzeń bydgoskich w marcu 1981 został pobity przez funkcjonariuszy Milicji Obywatelskiej podczas sesji Wojewódzkiej Rady Narodowej w Bydgoszczy.

Czytaj więcej

Wielka ucieczka z Polski Jaruzelskiego

Po ogłoszeniu stanu wojennego został internowany, a po opuszczeniu miejsca odosobnienia w grudniu 1982 r. tymczasowo aresztowany. Na wolność wyszedł dopiero w sierpniu 1984.

Po przemianach ustrojowych 1989 r. w latach 1991-2001 był posłem na Sejm, a od 2007 r. senatorem z ramienia Platformy Obywatelskiej. W kwietniu 2019 zapowiedział rezygnację z aktywności politycznej. Nie wystartował w kolejnych wyborach parlamentarnych.

Wniosek w sprawie unieważnienia wyroku z 21 kwietnia 1966 r. skierował do Wojskowego Sądu Okręgowego w Warszawie prokurator pionu śledczego IPN w Gdańsku Mieczysław Góra.

Sąd nie tylko stwierdził nieważności wyroku Sądu Warszawskiego Okręgu Wojskowego, ale też utrzymującego go w mocy postanowienia Sądu Najwyższego Izby Wojskowej w Warszawie z 23 maja 1966, skazującego szeregowego podchorążego Jana Rulewskiego na 5 lat więzienia.

Pozostało jeszcze 87% artykułu
2 / 3
artykułów
Czytaj dalej. Subskrybuj
Historia Polski
Jakie tajemnice kryje Las Szpęgawski. Znaleziono ślady Akcji 1005
Historia Polski
Jak zabito ludzi „Bartka”?
Historia
Ekshumacje w Puźnikach. Do odnalezienia drugi dół śmierci
Społeczeństwo
Młodzi represjonowani w PRL-u będą traktowani jak pełnoprawni działacze opozycji
Kraj
Czy Polacy chcą sankcji na Izrael? Sondaż nie pozostawia wątpliwości