Zmiany długo oczekiwane, ale trzeba je dopracować

Analiza prawna projektu Prawo Antykorupcyjne

Aktualizacja: 10.03.2009 06:30 Publikacja: 10.03.2009 02:00

Zmiany długo oczekiwane, ale trzeba je dopracować

Foto: Fotorzepa, Seweryn Sołtys

Dziś urzędnik który nie informuje zgodnie z przepisami o swoim majątku i dochodach z różnych źródeł, osiąganych w czasie pełnienia funkcji publicznej, nie ponosi za to praktycznie żadnej odpowiedzialności. Teraz będzie musiał liczyć się nawet z utratą pracy i wysokimi karami za zbyt bliskie kontakty z biznesem. Z pewnością wielu osobom da to do myślenia.

W zeszłym roku co dziesiąty urzędnik z ok. 14 tys. skontrolowanych przez Kancelarię Premiera, nie złożył oświadczenia majątkowego. Kary, i to łagodne, zastosowano jedynie wobec 23 osób.

Po zmianach oświadczenia majątkowe osób decydujących o dysponowaniu pieniędzmi publicznymi i finansami urzędów przestaną być tajemnicą. Obowiązkowo będą publikowane w Biuletynie Informacji Publicznej urzędu, z pominięciem jedynie wrażliwych danych. Każdy wyborca czy petent będzie więc miał do nich dostęp i możliwość zweryfikowania podanych tam informacji.

Najważniejsza zmiana dotyczy jednak wprowadzenia całkowitego zakazu przyjmowania jakichkolwiek prezentów. Jedynym wyjątkiem zostaną objęte służby dyplomatyczne, czy międzynarodowe kontakty urzędników, gdzie odmowa przyjęcia podarku może zostać bardzo źle odebrana i mieć niekorzystne konsekwencje.

Nowe przepisy antykorupcyjne wymagają jednak dopracowania. Nowa ustawa nie unika bowiem błędów jakie utrudniają stosowanie obecnie obowiązujących przepisów. Przykładem może być zapewnienie aktualności danych w Krajowym Rejestrze Spółek. Gdy przepisy zakazują urzędnikom i politykom kontaktu z biznesem, możliwość szybkiej weryfikacji, czy dana osoba łamie ten zakaz ma więc ogromne znaczenie. Obecnie na przeszkodzie stoją jednak niejasne przepisy i nic nie wskazuje, żeby miało się to zmienić.

— Często dochodzi do sytuacji, gdy np. politykowi wytykano niezgodne z prawem łączenie funkcji publicznej i członka zarządu spółki, choć ten już dawno zrezygnował z działalności biznesowej — tłumaczy dr Radosław Kwaśnicki, radca prawny z Kwaśnicki Kancelaria Prawna. — Rzecz w tym, że nazwisko takiej osoby nadal figurowało w Krajowym Rejestrze Spółek, gdyż zarząd nie wywiązał się ze swojego obowiązku zaktualizowania zawartych tam danych. Szum medialny, jaki robi się wokół takiej osoby, powoduje, że nierzadko musi ona zrezygnować ona ze swojego stanowiska.

Nowa ustawa antykorupcyjna, która ogranicza możliwość zasiadania w zarządach spółek osobom zatrudnionym w administracji lub powołanym na stanowiska polityczne, powinna więc zapewniać sprawne aktualizowanie danych zawartych w rejestrze spółek. Co prawda przewiduje ona zmianę kodeksu spółek handlowych, tak by zobowiązać zarząd do aktualizowania danych w rejestrze. Nie przewiduje żadnej kary za jego niedopełnienie. Taki przepis bez sankcji jest tępy. Taki obowiązek został już wpisany do ustawy o Krajowym Rejestrze Spółek, która przewiduje konieczność aktualizowania danych w nim zawartych. Brak sankcji za niewywiązanie się z tego obowiązku, powoduje że część spółek nie zawraca sobie nim głowy. Legislatorzy powinni zwrócić także uwagę na kary, jakie projekt przewiduje w stosunku do spółek łamiący zakaz zatrudniania urzędników i polityków. Grzywny nakładane na takie firmy mają być nie mniejsze niż dwukrotność średniego wynagrodzenia osoby zatrudnionej wbrew zakazom, nie większe zaś niż suma uzyskanych przez nią dochodów na zajmowanym stanowisku. Trzeba jednak pamiętać, że wiele osób pełni w spółkach swoje funkcje nieodpłatnie. W takich przypadkach, także ten przepis pozostanie martwy.

Dziś urzędnik który nie informuje zgodnie z przepisami o swoim majątku i dochodach z różnych źródeł, osiąganych w czasie pełnienia funkcji publicznej, nie ponosi za to praktycznie żadnej odpowiedzialności. Teraz będzie musiał liczyć się nawet z utratą pracy i wysokimi karami za zbyt bliskie kontakty z biznesem. Z pewnością wielu osobom da to do myślenia.

W zeszłym roku co dziesiąty urzędnik z ok. 14 tys. skontrolowanych przez Kancelarię Premiera, nie złożył oświadczenia majątkowego. Kary, i to łagodne, zastosowano jedynie wobec 23 osób.

Pozostało 83% artykułu
Kraj
Były dyrektor Muzeum Historii Polski nagrodzony
https://track.adform.net/adfserve/?bn=77855207;1x1inv=1;srctype=3;gdpr=${gdpr};gdpr_consent=${gdpr_consent_50};ord=[timestamp]
Kraj
Podcast Pałac Prezydencki: "Prezydenta wybierze internet". Rozmowa z szefem sztabu Mentzena
Kraj
Gala Nagrody „Rzeczpospolitej” im. J. Giedroycia w Pałacu Rzeczpospolitej
Kraj
Strategie ochrony rynku w obliczu globalnych wydarzeń – zapraszamy na webinar!
Materiał Promocyjny
Bank Pekao wchodzi w świat gamingu ze swoją planszą w Fortnite
Kraj
Podcast „Pałac Prezydencki”: Co zdefiniuje kampanię prezydencką? Nie tylko bezpieczeństwo