Tajemniczy czarodziej od gruntów Kościoła

Marek Piotrowski to tajemnicza postać, unika rozgłosu. – Bo pieniądze lubią ciszę – mówi jego były znajomy.

Nazwisko Piotrowskiego wypłynęło przed kilku laty z powodu kontrowersji towarzyszących pracom Komisji Majątkowej przy MSWiA, od której Kościół uzyskuje rekompensaty za grunty zagrabione po wojnie przez komunistów.

Piotrowski w ciągu ośmiu lat był w komisji pełnomocnikiem nyskiej i poznańskiej prowincji Zgromadzenia Sióstr św. Elżbiety, parafii bazyliki Najświętszej Maryi Panny w Krakowie oraz Towarzystwa Pomocy dla Bezdomnych im św. Brata Alberta w Krakowie – należącego do albertynek. W ich imieniu składa wnioski o wydanie państwowych gruntów. Wskazuje konkretny grunt, z teczki wyciągając jego wycenę, która jest wielokrotnie niższa od cen rynkowych. W ten sposób np. dla towarzystwa związanego z albertynkami Piotrowski uzyskał prawie 1500 hektarów za utracone w PRL 63 hektary. W ciągu ostatnich dziewięciu lat dzięki niemu Kościół odzyskał tysiące hektarów – na Śląsku, w Małopolsce, w Białołęce pod Warszawą, w Krzesinach koło Poznania.

[srodtytul]MO, SB i żyła złota[/srodtytul]

Piotrowski, rocznik 1945, pochodzi z Krakowa. O tym, że pracował w Służbie Bezpieczeństwa, napisał cztery lata temu „Newsweek”. Dziennikarka „Rz” pierwsza przeczytała jego teczkę w IPN.

Wynika z niej, że do milicji, a potem SB, zaciągnął się z powodu biedy w rodzinnym domu. Matka, nauczycielka w podstawówce, i ojciec, pracownik umysłowy Centrali Przemysłu Naftowego, żyli w separacji. Po liceum Piotrowski zaczął studiować filologię rosyjską w Studium Nauczycielskim, ale rzucił studia dla pracy doręczyciela telegramów na poczcie. Wytrzymał pół roku.

W 1966 r., mając 21 lat, zaczął karierę w MO, w sekcji remontowo-budowlanej. „Poziom ogólny dobry, prezencja dobra, śmiało i pewnie odpowiada na zadane pytania” – zanotowała ppor. Irena Gradek, milicyjny kadrowiec. W ankiecie wpisała: bezwyznaniowy. Był harcerzem, należał do Związku Młodzieży Socjalistycznej.

„Operatywny w swojej pracy, ale niedokładny. Postawa moralno-ideologiczna bez zarzutu” – napisze później w notatce przełożony. Piotrowski łączył pracę z nauką – w ciągu dwóch lat skończył Studium Nauk Społecznych przy Komitecie Wojewódzkim PZPR.

Później poprosił o przeniesienie do Katowic – do wydziału dochodzeniowego Wojewódzkiej Komendy Milicji Obywatelskiej, zaczął prawnicze studia zaoczne na Uniwersytecie Śląskim. Po półtora roku napisał kolejny wniosek o awans: tym razem na inspektora wydziału śledczego Służby Bezpieczeństwa. Był już wtedy aktywnym członkiem Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej.

Zajmował się przestępstwami gospodarczymi. Miał 12 kontaktów operacyjnych, trzech tajnych współpracowników. W lipcu 1974 r. rozpoczął szkolenie w Szkole Oficerskiej SB. Ale wtedy nie miał już dobrej opinii u przełożonego. „Mimo długotrwałego stażu w MO i SB nie ma doświadczenia w pracy operacyjnej” – ocenił naczelnik wydziału II SB, czyli kontrwywiadu, ppłk W. Leś. W teczce IPN nie ma informacji o efektach kontrwywiadowczej pracy Piotrowskiego.

30 września 1974 r. Piotrowski na własną prośbę skończył karierę w SB. Tłumaczył, że chce pracować w wyuczonym zawodzie. Odszedł do urzędu wojewódzkiego, potem wyprowadził się do Bielska, gdzie po rozwodzie do dziś mieszka z drugą żoną (to jeden z wielu adresów, które podaje w różnych dokumentach).

Według rozmówców „Rz” Piotrowski w latach 80. zajął się biznesem. M. in. w Spółdzielni Pracy Pryzmat handlował częściami motoryzacyjnymi. – Taka spółdzielnia to była żyła złota dla elity, dla swoich. Niskie podatki, duże dochody – tłumaczy „Rz” jeden z byłych pracowników bielskiej skarbówki. W 1985 r. wyjechał do Niemiec. – Zniknął nam z pola widzenia na dziesięć lat – przyznaje nasz informator. Co robił w latach 90. – nie wiadomo.

Niespodziewanie wypłynął w 2000 r. jako pełnomocnik zakonów, parafii i towarzystwa albertynek.

[srodtytul]Ten od błyskawicznych zwrotów[/srodtytul]

Jak dotarł do kościelnych instytucji? – Został nam polecony przez wiarygodne instytucje – mówi „Rz” s. Rozalia Piszczek, wikaria generalna albertynek. Ale nie precyzuje, o jakie instytucje chodzi.

Piotrowski ma wyjątkowy dar skuteczności w Komisji Majątkowej przyznającej Kościołowi rekompensaty za mienie utracone w PRL. – Tylko te instytucje, które wynajęły Piotrowskiego, błyskawicznie otrzymują zwrot ziem, w innych przypadkach sprawy ciągną się latami – mówi nam osoba związana z komisją. Przekonały się o tym poznańskie elżbietanki. Ich wniosek o rekompensatę złożony w 1991 r. przeleżał w Komisji Majątkowej dziesięć lat. Został błyskawicznie rozpatrzony w styczniu 2001 r., kiedy pełnomocnikiem sióstr został właśnie Piotrowski.

Do dziś jako pełnomocnik odzyskał on dla elżbietanek 67 hektarów, w tym cenne, przeznaczone pod zabudowę 47 ha w warszawskiej Białołęce. Za jego pośrednictwem elżbietanki od razu ten teren odsprzedały.

Piotrowski wykracza bowiem poza funkcję pełnomocnika. Pośredniczy między kościelnymi właścicielami odzyskanych gruntów a biznesmenami, którzy są zainteresowani nabyciem niebywale taniej atrakcyjnej ziemi. To jego nazwisko widnieje w aktach notarialnych towarzyszących sprzedaży gruntów. Jak wynika ze śledztwa „Rz”, Piotrowski sprzedawał grunty tylko jednej osobie – poprzez spółki i osoby rodzinnie z nią powiązane. To Jacek Domogała, śląski miliarder i wielki darczyńca Kościoła.

Co ciekawe, Piotrowski odsprzedawał odzyskaną przez Kościół ziemię bez wymaganego prawem kanonicznym upoważnienia kościelnej władzy zwierzchniej. Ale hierarchowie przymykali na to oko, nie wstrzymując żadnej z jego transakcji. Jak pisała „Rz”, kres temu położył dopiero niedawny wyrok Sądu Najwyższego. Uznał on, że taka sprzedaż bez zgody władz Kościoła nie jest prawnie wiążąca.

[srodtytul]Z księdzem – stok narciarski[/srodtytul]

Pierwsze interesy Piotrowskiego na kościelnym gruncie opisał w 2003 r. „Newsweek”. Dzięki temu, że był współpracownikiem księdza Tadeusza Nowoka, ówczesnego współprzewodniczącego Komisji Majątkowej i proboszcza jednej z bielskich parafii, w 1994 r. stał się właścicielem atrakcyjnych gruntów w Bielsku-Białej, które Nowok przyznawał parafiom.

Piotrowski ma prawie 34 hektary na stokach Dembowca, gdzie gmina chce za unijne pieniądze wybudować wyciąg narciarski. – Rozmawiamy o ewentualnej dzierżawie – przyznaje Tomasz Ficoń, rzecznik bielskiego magistratu.

– Wtedy Kościół zobaczył, że Piotrowski robi doskonałe interesy na ziemi – mówi nam kościelny hierarcha. Większość rozmówców „Rz” nie chce o byłym esbeku mówić pod nazwiskiem.

– Piotrowski wszedł w łaski Kościoła na plecach księdza Bronisława Fidelusa – opowiada nam jeden z krakowskich księży. Fidelus to proboszcz krakowskiej bazyliki. Jego brat stryjeczny jest księdzem diecezji bielskiej, znajomym ks. Nowoka. Ks. Fidelus zapewnia, że nikomu Piotrowskiego nie polecał. – W episkopacie się o nim dowiedziałem, że jest skuteczny. Przez 16 lat walczyłem przed Komisją Majątkową sam i nic z tego nie wynikało, wynająłem Piotrowskiego, odzyskaliśmy co nasze, sprawa zamknięta – mówi. Czy wiedział o jego przeszłości w instytucji prześladującej Kościół w czasach PRL? – Nam oficjalnie nikt dokumentu o tym nie przedstawił, to skąd mam wiedzieć? – odpowiada ks. Fidelus.

Przeszłość Piotrowskiego w SB wyszła na jaw w 2003 roku. Ale również wtedy kościelne instytucje nie zerwały z nim współpracy. – Bo ma opinię skutecznego w odzyskiwaniu majątków, a poza tym na takie praktyki nie reaguje kardynał Stanisław Dziwisz, arcybiskup krakowski – komentuje ks. Tadeusz Isakowicz-Zaleski, od lat walczący o lustrację w Kościele.

Ks. Robert Nęcek, rzecznik kard. Dziwisza, nie zgadza się z takim zarzutem. – Pan Piotrowski nie ma nic do czynienia z arcybiskupstwem krakowskim. O ile wiem, nie miał z nim nic wspólnego także w przeszłości – podkreśla.

Po tekście „Newsweeka” ksiądz Nowok odszedł z Komisji Majątkowej, a zastąpił go pięć lat temu ksiądz Mirosław Piesiur, odpowiedzialny za finanse katowickiej kurii. Wspomniany już śląski przedsiębiorca Domogała od lat wspomaga finansowo archidiecezję katowicką.

Ksiądz Piesiur odmówił spotkania z „Rz”, poprosił o pytania na piśmie. O swej znajomości z byłym esbekiem napisał: „Pan Piotrowski od kilku lat jest osobą znaną jako jeden z wielu pełnomocników podmiotów kościelnych, którzy prowadzili postępowania regulacyjne przed Komisją Majątkową”.

[srodtytul]Z elżbietankami – szpital[/srodtytul]

Kontakty z Kościołem ułatwiły Piotrowskiemu stworzenie sieci własnych interesów.

„Rz” prześledziła sądowe rejestry spółek związanych z byłym esbekiem. Powtarzają się w nich nazwiska trzech osób: 39-letniego Dariusza Moskały, byłego bielskiego radnego i członka zarządu miasta (dziewięć lat temu kandydował z listy Samoobrony na prezydenta Bielska), jego 41-letniej siostry Ireny K. oraz Małgorzaty B.-W., córki byłego naczelnika wydziału kryminalnego policji w Bielsku. Najważniejszy jest Moskała, który w rozlicznych spółkach pełni funkcje prezesa lub członka rady nadzorczej.

W 2004 r. Piotrowski założył w Krakowie spółkę akcyjną Żywieckie z kapitałem zakładowym 500 tys. zł. Był jedynym akcjonariuszem, ale w lutym tego roku wszystkie akcje przepisał na 24-letniego syna Konrada. Spółka w ciągu dwóch lat wzbogaciła się o grunty i budynki warte ponad 3,5 mln zł.