Będzie więcej wiz dla Wschodu

Media i organizacje pozarządowe na Białorusi i Ukrainie skarżą się na sposób wydawania wiz obywatelom tych krajów. Utyskują również organizacje zrzeszające tamtejszych Polaków. Zarzuty? Petenci są oburzeni, bo trudno umówić się do konsulatów, a równocześnie kwitnąć ma handel nielegalnymi wizami.

Polski MSZ przekonuje jednak, że polityka wizowa na Wschodzie to nasz sukces. I przytacza dane: na Białorusi czy Ukrainie wydajemy około połowy wszystkich wiz, wklejanych do paszportów przez konsulaty państw UE. W samym tylko lwowskim okręgu konsularnym w 2011 r. wizy otrzymało 286 tys. osób, czyli cztery procent całej ludności. W 2012 r. odnotowano tam przyrost wydawanych wiz o 12 proc. Podobnie jest w innych placówkach .

Przestępcy wykorzystują system

Dziś w siedzibie Ministerstwa Spraw Zagranicznych odbyło się specjalne spotkanie w tej sprawie.  Z dyplomatami spotkali się przedstawiciele polskich organizacji pozarządowych i instytutów naukowych, zajmujących się tematyka wschodnią.

Przypominali urzędnikom MSZ o problemach związanych z wydawaniem wiz, które również opisywała „Rz". Ich zdaniem bardzo nieskuteczny jest system internetowy e-konsulat, który miał ostatecznie zlikwidować kolejki. Praktycznie nie sposób zapisać się na wizytę w konsulacie, nawet na termin odległy 3–4 miesiące. Niekoniecznie sprawdza się outsonrcing, czyli działanie oficjalnych pośredników. Powód? Koszt  blisko 20 euro, co dla przeciętnego Ukraińca wcale nie jest mało.

– W przypadku e-konsulatu padliśmy na Ukrainie ofiarami zorganizowanych grup przestępczych – mówi polski dyplomata. System miał być bowiem  przyjazny dla obywateli. W założeniach można się było zapisać na konkretny termin, a potem zmienić dane albo i datę. Tymczasem pojawia się wiele fałszywych wpisów, czasem z nazwiskiem „xy", wpisanych dziesiątkami z jednego komputera, blokujących kolejkę. W efekcie często  spośród 30 osób zarejestrowanych przez e-konsulat, które miały się pojawić w polskiej placówce, zjawia się zaledwie kilka. Dlaczego tak się dzieje? – W interesie grup przestępczych, które żerowały na zainteresowaniu polskimi wizami i oferowały rzekome „ułatwienia" za grube pieniądze, jest tworzenie chaosu i powiększanie kolejki po wizy – wyjaśnia dyplomata.

W efekcie, zamiast czekać w oficjalnych kolejkach ludzie wolą zapłacić nawet 300 euro za usługi podejrzanych „pośredników".

Ataki hakerów

W przypadku Białorusi sytuacja jest o wiele bardziej skomplikowana. – Tam mamy do czynienia z innymi czynnikami niż tylko przestępcze – słyszymy od innego dyplomaty. MSZ nie chce wyjaśniać, czym są „inne czynniki". Z informacji „Rz" wynika, że chodzi o hakerskie ataki na system e-konsulat inspirowane przez władze.

MSZ dla Białorusi uruchomiło osobny serwer, bo istniało zagrożenie, że cały system mógłby przestać funkcjonować. W białoruskim Internecie działa nawet specjalna strona internetowa, rozdająca za darmo skrypty, które umożliwiają sprawdzenie, czy w e-konsulacie są wolne miejsca. To zachęta dla nielegalnych „pośredników".

W efekcie polskie placówki muszą zrobić krok wstecz. Na razie na Ukrainie – zamiast e-konsulatu będzie call center, gdzie chętni będą się zapisywać telefonicznie. Rozmowa z żywym człowiekiem ma pozwolić na wyeliminowanie większości fałszywych zapisów. Na Ukrainie rozwijane też będą tzw. PPWW, (punkty przyjmowania wniosków wizowych). Firma która się tym zajmuje, jest stale kontrolowana przez polskich konsulów. Mińsk na PPWW się nie zgadza.

Przedstawiciele MSZ dowodzą, że kontrolowane są nie tylko firmy zewnętrzne, lecz także pracownicy MSZ. Trwa dochodzenie w sprawie konsulatu w Łucku – niedawno zwolniono tam wszystkich konsulów z powodu zarzutów korupcyjnych.

– Rozwiązanie jest jedno – zniesienie wiz – zgadzają się i dyplomaci, i eksperci. To jednak, niestety, od nas nie zależy.