Rewolucyjne odkrycie astronomów. „Teorie nie wyjaśniają tego, co obserwujemy"

Naukowcy odkryli nową klasę obiektów kosmicznych, które „włączają się” i „wyłączają” w długich, regularnych i nietypowych odstępach czasu. Naukowcy przyznają, że są niepodobne do wszystkiego, co wcześniej widzieliśmy. Najnowsze odkrycie dowodzi, że mogą emitować równocześnie fale radiowe i promienie X (rentgenowskie).

Publikacja: 31.05.2025 07:32

Obiekt ASKAP J1831-0911

Obiekt ASKAP J1831-0911

Foto: Ziteng (Andy) Wang/ICRAR/materiały prasowe

Pierwsze doniesienia o istnieniu w kosmosie nowych, nieznanych wcześniej obiektów pochodzą z 2022 r. Nazwano je długookresowymi stanami przejściowymi (long-period radio transients – LPTs). „Od czasu ich pierwszego wykrycia przez badaczy ICRAR w 2022 r. astronomowie na całym świecie odkryli dziesięć LPT” – czytamy w komunikacie Międzynarodowego Centrum Badań Radioastronomicznych (ICRAR) w Australii.

Do tej pory wiadomo było, że LPT emitują impulsy radiowe występujące co kilka minut lub godzin. Najnowsze odkrycie astronomów z ICRAR (których wsparli badacze z innych krajów), opisane na łamach „Nature”, dowodzi, że obiekty te mogą emitować również promienie rentgenowskie.

Nowo odkryty obiekt kosmiczny emituje impulsy radiowe i rentgenowskie co 44 minuty

Odkrycie zespołu ICRAR i jego współpracowników dotyczy długookresowego stanu przejściowego (LPT), który został nazwany ASKAP J1832–0911. Obiekt znajduje się w Drodze Mlecznej, 15 tys. lat świetlnych od Ziemi. Badaczom udało się potwierdzić, że ASKAP J1832–0911 emituje zarówno fale radiowe, jak i promienie X. „Jego skorelowane i wysoce zmienne natężenie promieniowania rentgenowskiego i radiowego, w połączeniu z innymi właściwościami obserwacyjnymi, nie przypomina żadnego znanego obiektu galaktycznego” – czytamy w „Nature”. Równoległa emisja radiowa i rentgenowska odbywa się w regularnych odstępach czasu – co 44 minuty – i trwa przez dwie minuty.

Czytaj więcej

Chiny rozpoczęły nową misję kosmiczną, która „dostarczy przełomowych odkryć”. Jaki mają cel?

Nowe odkrycie jak znalezienie igły w stogu siana

Badacze odkryli ASKAP J1832–0911 za pomocą sieci radioteleskopów ASKAP (Australian SKA Pathfinder Telescope) zlokalizowanych w Wajarri Country w Australii, obsługiwanych przez australijską krajową agencję naukową CSIRO. Skorelowali sygnały radiowe z impulsami rentgenowskimi wykrytymi przez teleskop rentgenowski Chandra, należący do NASA, który przypadkowo obserwował tę samą część nieba.

Okazuje się, że dużą rolę w tym wszystkim odegrało szczęście. „Odkrycie, że ASKAP J1832–0911 emituje promienie rentgenowskie, przypominało znalezienie igły w stogu siana” – mówi główny autor badania, dr Ziteng (Andy) Wang z oddziału ICRAR na Curtin University w Australii, w komunikacie wydanym przez ICRAR. „Radioteleskop ASKAP ma szerokie pole widzenia nocnego nieba, podczas gdy Chandra obserwuje tylko jego ułamek. Tak więc, na szczęście, Chandra obserwowała ten sam obszar nocnego nieba w tym samym czasie” – wyjaśnia badacz.

W odkrycie i zbadanie ASKAP J1832-0911 zaangażowani byli naukowcy z całego świata

Odkrycie, że długookresowy stan przejściowy ASKAP J1832–0911 emituje zarówno fale radiowe, jak i rentgenowskie, zwiększa naszą wiedzę na temat LPT. Prof. Nanda Rea z Instytutu Nauk Kosmicznych (ICE-CSIC) i Instytutu Studiów Kosmicznych Katalonii (IEEC) w Hiszpanii, współautorka badania, tłumaczy: „Znalezienie jednego takiego obiektu wskazuje na istnienie wielu innych. Odkrycie jego przejściowej emisji promieni X otwiera nowe spojrzenie na ich tajemniczą naturę”. I dodaje: „Co również jest naprawdę niezwykłe, to fakt, że badanie to jest dowodem niesamowitej pracy zespołowej, w którą zaangażowani są naukowcy z całego świata o różnorodnej i uzupełniającej się wiedzy specjalistycznej”.

Czytaj więcej

Najnowsze odkrycie archeologów w Egipcie. Odsłonięto trzy starożytne grobowce

Znane teorie nie wyjaśniają w pełni tego, co obserwujemy

Nowe obiekty fascynują naukowców. Wokół nich istnieje bardzo dużo znaków zapytania. Nadal nie wiemy, co powoduje występowanie obserwowanych sygnałów. Nie wiemy też, dlaczego „włączają się” i „wyłączają” w tak długich, regularnych i nietypowych odstępach czasu. Według dr. Zitenga Wanga nie przypominają one niczego, co widzieliśmy do tej pory.

„ASKAP J1832–0911 może być magnetarem (jądrem martwej gwiazdy o silnym polu magnetycznym) lub parą gwiazd w układzie podwójnym, w którym jedna z nich jest silnie namagnesowanym białym karłem (gwiazdą o małej masie pod koniec swojej ewolucji)” – tłumaczy. „Jednak nawet te teorie nie wyjaśniają w pełni tego, co obserwujemy. To odkrycie może wskazywać na nowy typ fizyki lub nowe modele ewolucji gwiazd” – mówi.

Pierwsze doniesienia o istnieniu w kosmosie nowych, nieznanych wcześniej obiektów pochodzą z 2022 r. Nazwano je długookresowymi stanami przejściowymi (long-period radio transients – LPTs). „Od czasu ich pierwszego wykrycia przez badaczy ICRAR w 2022 r. astronomowie na całym świecie odkryli dziesięć LPT” – czytamy w komunikacie Międzynarodowego Centrum Badań Radioastronomicznych (ICRAR) w Australii.

Do tej pory wiadomo było, że LPT emitują impulsy radiowe występujące co kilka minut lub godzin. Najnowsze odkrycie astronomów z ICRAR (których wsparli badacze z innych krajów), opisane na łamach „Nature”, dowodzi, że obiekty te mogą emitować również promienie rentgenowskie.

Pozostało jeszcze 85% artykułu
Kosmos
Chiny rozpoczęły nową misję kosmiczną, która „dostarczy przełomowych odkryć”. Jaki mają cel?
Materiał Promocyjny
BIO_REACTION 2025
Kosmos
Nowe obserwacje dotyczące gwiazd. „Odkrycia te podważają obecne modele"
Kosmos
Dziwne smugi na powierzchni Marsa. Naukowcy pomylili się co do ich pochodzenia?
Kosmos
Tajemnicze korony na Wenus. Naukowcy zaskoczeni wynikami badań
Materiał Promocyjny
Cyberprzestępczy biznes coraz bardziej profesjonalny. Jak ochronić firmę
Kosmos
Nowe badania Księżyca. „Wynik tak nas zaskoczył, że nie uwierzyliśmy w niego”
Materiał Promocyjny
Pogodny dzień. Wiatr we włosach. Dookoła woda po horyzont