Sławosz Uznański-Wiśniewski wraca na Ziemię. To koniec misji Polaka na ISS

25 czerwca 2025 roku z Centrum Kosmicznego Kennedy’ego na Florydzie wystartowała misja Axiom-4 z udziałem Sławosza Uznańskiego-Wiśniewskiego, drugiego Polaka w historii na orbicie i pierwszego, który zamieszkał na Międzynarodowej Stacji Kosmicznej (ISS). Start poprzedziły opóźnienia związane z testami kapsuły Crew Dragon oraz warunkami pogodowymi. Ostatecznie jednak astronauci – w składzie: Uznański-Wiśniewski (Polska), Peggy Whitson (USA, dowódczyni), Shubhanshu Shukla (Indie) i Tibor Kapu (Węgry) – rozpoczęli podróż do ISS trwającą około 29 godzin.

Sobota była finalnym dniem misji Ax-4, w którym Sławosz Uznanski-Wiśniewski realizował harmonogram przygotowany przez ESA i stronę polską – informowała Polska Agencja Kosmiczna (POLSA).

Niedziela była zaś ostatnim dniem Uznańskiego-Wiśniewskiego na Międzynarodowej Stacji Kosmicznej — tego dnia o godz. 15:55 czasu polskiego (CEST) odbyła się uroczysta ceremonia pożegnania załogi misji Ax-4 na pokładzie ISS. W poniedziałek załoga misji Axiom-4 powróci na Ziemię. 

Członkowie misji Ax-4 dołączyli do siedmiu osób, które wcześniej przebywały na ISS. Powitali ich dowódca ISS Takuya Onishi (Japonia), Amerykanki Anne McClain i Nichole Ayers oraz przebywający w amerykańskiej części stacji Rosjanin Kirył Pieskow.

Foto: PAP

Sławosz Uznański-Wiśniewski kończy misję na ISS. Jak będzie wyglądał powrót Polaka na Ziemię?

W czwartek NASA przekazała, że odłączenie kapsuły Crew Dragon misji Ax-4 od Międzynarodowej Stacji Kosmicznej prawdopodobnie nastąpi w poniedziałek. Informację tę potwierdzili później przedstawiciele Polskiej Agencji Kosmicznej (POLSA).

Przygotowania do powrotu rozpoczęły się już kilka godzin przed odłączeniem kapsuły od ISS. By wrócić na Ziemię, załoga założy specjalne skafandry i przeniesie wyniki eksperymentów naukowych do kapsuły powrotnej. Po pożegnaniu z pozostałymi astronautami członkowie misji Ax-4 zamkną właz i po raz ostatni sprawdzą, czy Dragon na pewno jest gotowy do lotu. 

Według zapowiedzi POLSA około godziny 10.55 czasu środkowoeuropejskiego letniego ma nastąpić zamknięcie włazu, a dwie godziny później – czyli około godz. 13.05 – odłączenie kapsuły Dragon Grace od Międzynarodowej Stacji Kosmicznej. Tak rozpocznie się powrót na Ziemię astronautów misji Ax-4.

Powrót jest w pełni autonomicznym procesem – nie wymaga on żadnych działań ze strony załogi na pokładzie kapsuły Dragon. 

Jak informowała POLSA, po odłączeniu od ISS, silniki statku Dragon zostaną kilkukrotnie uruchomione, by kapsuła bezpiecznie oddaliła się od stacji i skierowała w stronę Ziemi, orbitując wokół niej do momentu przebicia się przez ziemską atmosferę. Później część kapsuły zostanie odłączona od przedniej części Dragona, w której znajdować się będą członkowie misji Ax-4. Uruchomione zostaną silniki, by zejść do poziomu, który pozwoli na wejście w atmosferę naszej planety. Sama kapsuła obróci się tak, by osłona termiczna chroniąca statek była skierowana w stronę planety – wyjaśnia POLSA.

Astronauci misji Ax-4, w tym Polak Sławosz Uznański-Wiśniewski, pożegnali się w niedzielę z załogą Międzynarodowej Stacji Kosmicznej.

Foto: PAP

Wodowanie załogi Ax-4 na Oceanie Spokojnym ma nastąpić u wybrzeży Kalifornii. Ostatnim etapem powrotu jest przechwycenie kapsuły przez statek ratowniczy, a następnie dostarczenie astronautów bezpiecznie na brzeg.

Jak wyjaśniała Polska Agencja Kosmiczna, proces powrotu będzie transmitowany na żywo w sieci przez Axiom Space, NASA oraz SpaceX. Transmisja rozpoczęła się o godzinie 10.30 czasu polskiego. Zostanie ona przerwana po zamknięciu włazu, a następnie wznowiona o godz. 12.45 – przed odłączeniem kapsuły. 

Przez większość niedzieli załoga Ax-4 z polskim astronautą Sławoszem Uznańskim-Wiśniewskim przygotowywała się do powrotu na Ziemię - poinformowała Polska Agencja Kosmiczna (POLSA). Priorytetowe cele misji naukowo-technicznej IGNIS zostały wykonane w 100 proc.

Foto: PAP

Co stanie się po powrocie Sławosza Uznańskiego-Wiśniewskiego na Ziemię?

Jak informowała firma Axiom Space – główny wykonawca misji, w której udział bierze Sławosz Uznański-Wiśniewski – w poniedziałek o godz. 15.00 czasu środkowego (22.00 w Polsce) w telewizji CNN International odbędzie się emisja wywiadu z załogą Ax-4. Astronauci opowiedzą o swoich doświadczeniach oraz osiągnięciach w czasie misji. 

Po powrocie na Ziemię, Sławosz Uznański-Wiśniewski polecieć ma do niemieckiej Kolonii – to tam znajduje się bowiem siedziba Europejskiego Centrum Astronautów Europejskiej Agencji Kosmicznej. Polak trafi do ośrodka Niemieckiego Centrum Aeronautyki i Przestrzeni Kosmicznej (DLR) „Envihab”, gdzie badacze będą monitorowali jego stan zdrowia. „Zespół medycyny kosmicznej ESA, w skład którego wchodzą lekarze operacyjni ESA, fizjoterapeuci i trenerzy sportowi, będzie monitorował Sławosza podczas jego powrotu do ziemskiej grawitacji dzięki specjalnemu programowi regeneracji” - wskazywała POLSA.

Sławosz Uznański-Wiśniewski poleciał na Międzynarodową Stację Kosmiczną

Rakieta Falcon 9 firmy SpaceX z kapsułą Crew Dragon wystartowała z Centrum Kosmicznego Johna F. Kennedy’ego na przylądku Canaveral na Florydzie w środę 25 czerwca o godz. 8:31. Celem misji była Międzynarodowa Stacja Kosmiczna (ISS).

W ramach misji realizowano liczne eksperymenty naukowe, m.in. badania wpływu mikrograwitacji na zdrowie człowieka, funkcje poznawcze, cukrzycę typu 1 oraz rozwój komórek rakowych. Misja potrwała dwa tygodnie, a jej całkowity koszt – pokrywany przez Polskę w ramach projektu IGNIS we współpracy z Europejską Agencją Kosmiczną i firmą Axiom Space – wynosi ok. 65 mln euro. Sławosz Uznański-Wiśniewski, doktor nauk technicznych i były pracownik CERN, został zakwalifikowany do misji jako specjalista w 2024 roku.

– Drogie Polki i Polacy, dziś robimy ogromny krok w stronę przyszłości technologicznej Polski, Polski opartej na nauce i wiedzy cywili. Niech ta misja będzie początkiem epoki, w której nasza odwaga i nieustępliwość kształtują nowoczesną Polskę, dla nas i dla przyszłych pokoleń – tak brzmiały pierwsze słowa Sławosza Uznańskiego-Wiśniewskiego z pokładu kapsuły Dragon. – Kosmos zawsze jednoczył ludzi. Zabieram dziś z Ziemi cząstkę każdego z was, waszej siły, waszej nadziei, waszego zaufania. W kosmosie nie jestem sam. Reprezentuję nas wszystkich. Z całego serca dziękuję wam za zaufanie – zaznaczał polski astronauta.

Sławosz Uznański-Wiśniewski przemawiał także już po przybyciu na ISS. Zaprezentował między innymi maskotę misji („wskaźnik grawitacji”), pluszowego łabędzia nazwanego Joy. - To wspaniałe uczucie, być pierwszy raz na orbicie. Kiedy po raz pierwszy odpiąłem pasy, nie czułem się w pełni dobrze, ale potem wszystko się uspokoiło, a kiedy po raz pierwszy wyjrzałem przez okno, widok był po prostu oszałamiający - relacjonował 26 czerwca. 

Dlaczego misja Ax-4 na ISS się opóźniła?

Pierwotnie astronauci z misji Ax-4 mieli polecieć na Międzynarodową Stację Kosmiczną 29 maja, ale start przełożono ze względu na problemy techniczne związane z kapsułą Crew Dragon – chodziło o konieczność dokładnego sprawdzenia i przetestowania nowego modelu kapsuły oraz eliminację wszelkich potencjalnych ryzyk przed lotem.

Później start kilka razy przekładano ze względu na warunki pogodowe. Kilka godzin przed oficjalnym początkiem misji członkowie załogi zakończyli trwającą kilka tygodni kwarantannę, a przed udaniem się na pokład rakiety mieli możliwość pożegnania się (bez kontaktu fizycznego) z bliskimi.