Reklama
Rozwiń

Dziwne smugi na powierzchni Marsa. Naukowcy pomylili się co do ich pochodzenia?

Tajemnicze smugi widoczne na stromych zboczach Marsa powstały prawdopodobnie na skutek suchych procesów, a nie w wyniku przepływu cieczy, jak do tej pory sądziło wielu naukowców. W najnowszych badaniach wykorzystano sztuczną inteligencję.

Publikacja: 23.05.2025 08:57

Dziwne smugi widoczne na Marsie mogą mieć zaskakujące pochodzenie, twierdzą naukowcy / zdjęcie ilust

Dziwne smugi widoczne na Marsie mogą mieć zaskakujące pochodzenie, twierdzą naukowcy / zdjęcie ilustracyjne

Foto: 24K-Production / Adobe Stock

Badanie przeprowadzili naukowcy zajmujący się planetologią – Adomas Valantinas z Brown University w Stanach Zjednoczonych i Valentin Bickel z University of Bern w Szwajcarii. Wyniki opublikowali 19 maja w czasopiśmie naukowym „Nature Communications”.

Dziwne smugi na Marsie: Naukowcy zauważyli je już w latach 70. XX wieku

Dziwne smugi na powierzchni Marsa naukowcy zauważyli po raz pierwszy w latach 70. XX wieku na zdjęciach z misji NASA Viking. Ślady te biegną wzdłuż klifów i ścian kraterów. Mają zazwyczaj ciemniejszy odcień niż otaczający je teren i rozciągają się na setki metrów w dół zbocza. Część z nich utrzymuje się przez lata, a nawet dziesięciolecia. Inne natomiast pojawiają się jedynie na krótko, po czym znikają.

Pochodzenie dziwnych, ciemnych smug stanowi od lat przedmiot debaty wśród naukowców. Niektórzy z nich są zdania, że te tajemnicze ślady mogą być dowodem na przepływ cieczy na powierzchni Marsa. To z kolei świadczyć ma o tym, że planeta może być możliwa do zamieszkania.

Badania dziwnych smug na Marsie: Naukowcy wykorzystali sztuczną inteligencję

Chcąc zbadać pochodzenie tajemniczych smug na Marsie, Adomas Valantinas i Valentin Bickel wykorzystali uczenie maszynowe, czyli inteligentną analizę danych będącą jednym z obszarów sztucznej inteligencji (AI). Naukowcy najpierw wytrenowali algorytm uczenia maszynowego na potwierdzonych obserwacjach smug, a następnie użyli go do zeskanowania ponad 86 tys. obrazów satelitarnych o wysokiej rozdzielczości. Były wśród nich m.in. zdjęcia uzyskane w latach 2006–2020 przez kamerę znajdującą się na pokładzie należącej do NASA sondy Mars Reconnaissance Orbiter. W efekcie powstała pierwsza w swoim rodzaju globalna mapa smug zboczy na Marsie, która zawierała ponad 500 tys. cech.

- Gdy już mieliśmy tę globalną mapę, mogliśmy porównać ją z bazami danych i katalogami innych rzeczy, takich jak temperatura, prędkość wiatru, nawodnienie, aktywność osuwisk i inne czynniki. Następnie mogliśmy szukać korelacji w setkach tysięcy przypadków, aby lepiej zrozumieć warunki, w których te cechy się tworzą – wytłumaczył Valentin Bickel  w komunikacie Brown University.

Czytaj więcej

Nowe badania Księżyca. „Wynik tak nas zaskoczył, że nie uwierzyliśmy w niego”

Dziwne smugi widoczne na Marsie nie powstały w wyniku działania wody?

Przeprowadzona przez naukowców analiza geostatystyczna wykazała, że za dziwne smugi widoczne na stromych zboczach Marsa może odpowiadać suchy proces związany z ponadprzeciętną prędkością wiatru i osadzaniem się pyłu.  Smugi powstają często m.in. niedaleko osuwisk skalnych i dawnych kraterów uderzeniowych. To natomiast stanowi zaprzeczenie dotychczasowej teorii wiążącej ich powstanie z czynnikami sugerującymi pochodzenie ciekłe lub mrozowe.

- Głównym celem badań Marsa jest zrozumienie współczesnych procesów na Marsie, w tym możliwości występowania ciekłej wody na powierzchni. Nasze badanie przeanalizowało te cechy, ale nie znalazło żadnych dowodów na obecność wody. Nasz model sprzyja procesom formowania się na sucho – wyjaśnił Adomas Valantinas.

Badanie przeprowadzili naukowcy zajmujący się planetologią – Adomas Valantinas z Brown University w Stanach Zjednoczonych i Valentin Bickel z University of Bern w Szwajcarii. Wyniki opublikowali 19 maja w czasopiśmie naukowym „Nature Communications”.

Dziwne smugi na Marsie: Naukowcy zauważyli je już w latach 70. XX wieku

Pozostało jeszcze 91% artykułu
Oceany i lodowce
Wzrost poziomu mórz zmusi miliony ludzi do ucieczki? Nowe prognozy ekspertów
Kosmos
Astronomowie odkryli nowy obiekt spoza Układu Słonecznego. Czy zagraża Ziemi?
Kosmos
Jakie skutki dla Ziemi przyniesie uderzenie asteroidy w Księżyc? Nowe analizy
Kosmos
Polak w kosmosie. Sławosz Uznański-Wiśniewski na pokładzie stacji kosmicznej
Kosmos
„Symbol zaawansowania Polski”. Sławosz Uznański-Wiśniewski z orbity opowiada o swym locie w kosmos