Astronomowie są już pewni: czarne dziury się poruszają. "Ten potwór wiruje"

Astronomowie zdobyli pierwszy bezpośredni dowód na to, że czarne dziury wirują - czytamy na łamach "The Guardian". To poszerza naszą wiedzę o najbardziej zagadkowych obiektach we Wszechświecie.

Publikacja: 28.09.2023 05:44

Pierwsza w historii fotografia czarnej dziury z galaktyki M87

Pierwsza w historii fotografia czarnej dziury z galaktyki M87

Foto: EHT Collaboration

Naukowcy obserwowali supermasywną czarną dziurę znajdującą się w centrum galaktyki Panna A (Messier 87), której cień został uchwycony w ramach programu Teleskop Horyzontu Zdarzeń (Event Horizon Telescope).

W galaktyce M87 jest czarna dziura o masie większej 6,5 mld razy od masy Słońca

Jak wiele supermasywnych czarnych dziur ta znajdująca się w galaktyce M87 wyrzuca materię ze swoich biegunów z prędkością zbliżoną do prędkości światła w przestrzeń kosmiczną, co - według hipotezy naukowców - miało być spowodowane wirowaniem czarnej dziury. Do teraz jednak naukowcy nie mieli bezpośrednich dowodów na potwierdzenie tej hipotezy.

Czytaj więcej

Naukowcy po raz pierwszy pokazali ogromną czarną dziurę w centrum Drogi Mlecznej

- Po udanym obrazowaniu czarnej dziury w tej galaktyce w ramach Teleskopu Horyzontu Zdarzeń to, czy ta czarna dziura wiruje było główną kwestią, którą zajmowali się naukowcy - powiedział dr Kazuhiro Hada z japońskiego obserwatorium, współautor badania opisanego na łamach "Nature".

- Teraz przypuszczenia zmieniły się w pewność. Ta potworna czarna dziura rzeczywiście wiruje - dodał.

55 mln

Tyle lat świetlnych od Ziemi znajduje się galaktyka M87

Galaktyka M87 znajduje się 55 milionów lat świetlnych od Ziemi. Znajduje się w niej czarna dziura o masie 6,5 mld razy większej od masy Słońca. Tuż za czarną dziurą znajduje się dysk akrecyjny (wirująca struktura uformowana przez pył i gaz, opadający na źródło grawitacji), wirujący nad przepaścią kosmicznego zapadliska. Część tej materii zostanie wchłonięta przez czarną dziurę, ale część zostanie wyrzucona z biegunów supermasywnej czarnej dziury z prędkością wynoszącą 99,99 proc. prędkości światła.

Modele teoretyczne wskazywały, że za zjawisko to odpowiedzialne jest wirowanie czarnej dziury.

Dowód na wirowanie czarnej dziury po 22 latach obserwacji

W pracy opublikowanej na łamach "Nature" czytamy, że na podstawie obserwacji galaktyki M87 za pomocą sieci radioteleskopów, trwających od 2000 do 2022 roku zaobserwowano powtarzający się, 11-letni cykl w wyrzucaniu materii

W najnowszej pracy, opublikowanej w czasopiśmie Nature, wykorzystano obserwacje M87 z globalnej sieci radioteleskopów przeprowadzone w latach 2000–2022. Ujawniły one powtarzający się 11-letni cykl w wyrzucie materii, któremu towarzyszyła zmiana kierunku osi obrotu wokół centralnego punktu na krawędzi czarnej dziury. Wskazywało to na niewspółosiowość pomiędzy osią obrotu czarnej dziury a dyskiem akrecyjnym.

„Wykrycie tej precesji dostarcza jednoznacznych dowodów na to, że supermasywna czarna dziura w M87 rzeczywiście wiruje, co pogłębia naszą wiedzę na temat natury supermasywnych czarnych dziur” – piszą autorzy.

Dr Ziri Younsi, astrofizyk cytowana przez "The Guardian" mówi, że zdobycie dowodu na wirowanie czarnej dziury może w przyszłości dać astronomom wgląd w kataklizmy, które doprowadziły do ​​powstania supermasywnej czarnej dziury. - Fakt, że wiruje i jest przechylona, wskazuje, że w przeszłości wydarzyło się coś naprawdę szalonego, gwałtyownego - przekonuje.

Naukowcy obserwowali supermasywną czarną dziurę znajdującą się w centrum galaktyki Panna A (Messier 87), której cień został uchwycony w ramach programu Teleskop Horyzontu Zdarzeń (Event Horizon Telescope).

W galaktyce M87 jest czarna dziura o masie większej 6,5 mld razy od masy Słońca

Pozostało 91% artykułu
2 / 3
artykułów
Czytaj dalej. Subskrybuj
Kosmos
Wszechświat bez ciemnej materii? Nowa hipoteza wzbudza kontrowersje
Kosmos
NASA szuka sposobu na sprowadzanie próbek z Marsa. Tanio i szybko
Kosmos
Odszedł Peter Higgs, odkrywca boskiej cząstki
Kosmos
Badania neutrin pomogą rozwiązać zagadkę powstania wszechświata
Materiał Promocyjny
Dlaczego warto mieć AI w telewizorze
Kosmos
Księżyc będzie miał własną strefę czasową? Biały Dom nakazał ustalenie standardu