Rz: W 1965 roku wrocławski metropolita Bolesław Kominek napisał „Orędzie biskupów polskich do ich niemieckich braci w chrystusowym urzędzie pasterskim", w którym padły słowa: „udzielamy wybaczenia i prosimy o nie...". O słowach tych przypomina wystawa, która właśnie jest otwierana we Wrocławiu. Jakie znaczenie miały te słowa dla pojednania i zjednoczenia Europy?
Rafał Dutkiewicz: Autor tego listu, metropolita wrocławski kardynał Kominek, pytany o to, dlaczego napisano i wysłano taki list, stwierdził: „Sposób mówienia nie może być nacjonalistyczny, lecz musi być europejski w najgłębszym znaczeniu tego słowa. Europa to przyszłość – nacjonalizmy są wczorajsze. (...) Pogłębienie dyskusji o organizacji rozwiązania federacyjnego dla wszystkich narodów Europy, m.in. poprzez stopniową rezygnację z narodowej suwerenności w kwestiach bezpieczeństwa, gospodarki i polityki zagranicznej, jest konieczne". Przywołane słowa stanowią wystarczającą rekomendację, by tworząc listę Ojców Pojednania Europejskiego, umieścić na niej kardynała Bolesława Kominka jako wizjonera i prekursora ponadnarodowego, europejskiego myślenia.