Choć wyrok wiąże w konkretnej sprawie, to urzędnik nie może go pominąć

A co na to przepisy?

Z [link=http://www.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr;jsessionid=582ECDA0581859658EA2BD1E83B507D8?id=176376]ordynacji podatkowej [/link]wynika, że minister finansów może z urzędu zmienić wydaną interpretację ogólną lub indywidualną, jeżeli stwierdzi jej nieprawidłowość, uwzględniając w szczególności orzecznictwo sądów, Trybunału Konstytucyjnego lub Europejskiego Trybunału Sprawiedliwości. Wynika tak z jej art. 14e.

Aby zatem stwierdzić nieprawidłowość interpretacji z orzecznictwem, minister powinien to orzecznictwo uwzględniać. Potwierdzają to wyroki wydawane przez sądy administracyjne.

Twierdzą one, że skoro organ wydający interpretacje indywidualne może zmienić wydaną już uprzednio interpretację z racji stwierdzenia jej wadliwości w świetle orzecznictwa sądowego, to tym bardziej ma obowiązek dokonywać analizy tego orzecznictwa w postępowaniu zmierzającym do wydania takiej interpretacji, a zwłaszcza w przypadku, gdy na takie orzecznictwo powołuje się osoba składająca wniosek o jej wydanie.

[srodtytul]Brak konsekwencji [/srodtytul]

WSA w Rzeszowie stwierdził, że „nie można bowiem przyjąć takiej wykładni (...) przepisów, że z jednej strony ustawodawca nie nakłada na organ wydający interpretacje indywidualne obowiązku analizowania orzecznictwa zapadłego w innych sprawach dotyczącego analogicznych sytuacji prawnopodatkowych, a z drugiej strony przyjmuje, że pominięcie takiego orzecznictwa może być przyczyną zmiany tak wydanej interpretacji.

W przypadku zatem interpretacji indywidualnych [b]organ nie może poprzestać na stwierdzeniu, że wyroki, jak chociażby wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z 23 marca 2009 r., sygn. I FPS 6/08, na który powołał się skarżący w niniejszej sprawie, pozostają bez znaczenia”(wyrok z 4 marca 2010 r., I SA/Rz 39/10)[/b].

[srodtytul]Ważna jest argumentacja [/srodtytul]

[b]W wyroku z 30 października 2001 r. (III SA 1409/00) Naczelny Sąd Administracyjny[/b] stwierdził, że pogłębianiu zaufania do organów podatkowych nie służy ograniczenie się w uzasadnieniu decyzji podatkowej do stwierdzenia, że orzeczenie sądu powołane przez stronę w piśmie procesowym na poparcie jej tezy nie wiąże organu podatkowego w rozpatrywanej sprawie. Sytuacje takie wcale nie należą do rzadkości.

Organy podatkowe bardzo często stwierdzają w wydawanych przez siebie interpretacjach, że rozstrzygnięcia zawarte w powoływanych przez podatników wyrokach dotyczą konkretnych, indywidualnych spraw, w określonym stanie faktycznym i w tych sprawach rozstrzygnięcia w nich zawarte są wiążące. Nie stanowią one natomiast materialnego prawa podatkowego i nie mają mocy powszechnie obowiązującej. Przykładem jest [b]interpretacja Izby Skarbowej w Warszawie z 28 czerwca 2010 r. (IPPB1/415-456/10-4/KS)[/b].

Sądy przyznają im rację, bo [b]orzeczenia sądowe rzeczywiście wiążą organ podatkowy tylko w sprawie, w której zostały wydane[/b].

Mimo to – jak czytamy w wyroku [b]WSA we Wrocławiu z 24 lutego 2010 r. (I SA/Wr 1843/09)[/b] – „powołanie ich w innej sprawie powoduje, że argumentacja sądu na temat wykładni konkretnego przepisu staje się argumentacją podatnika właśnie w sprawie rozpatrywanej.

[b] Jeżeli więc organ podatkowy nie podziela tej argumentacji, powinien szczegółowo odnieść się do uzasadnienia wyroku sądowego i ustosunkować do wyrażonych tam poglądów, wyjaśniając, dlaczego je odrzuca[/b].

W przypadku interpretacji indywidualnych, do których art. 121 § 1 ordynacji podatkowej należy stosować odpowiednio, organ podatkowy winien argumentację sądu zawartą w wyroku powołanym we wniosku o interpretację indywidualną uznać za stanowisko wnioskodawcy i dokonać oceny tego stanowiska zgodnie z art. 14c § 1 i § 2”.

[srodtytul]Trzeba się odnieść merytorycznie[/srodtytul]

Podobnie wynika z wyroku WSA w Poznaniu z 23 lutego 2010 r. (I SA/Po 1124/09). Sąd uznał za uzasadnione zarzuty skargi, w myśl których organ podatkowy nie ustosunkował się w zaskarżonej interpretacji do wyroków sądów administracyjnych ani do wyroku Trybunału Konstytucyjnego, przedstawionych przez skarżącą spółkę.

„Stwierdzono jedynie, że wyroki sądów administracyjnych stanowią rozstrzygnięcia w konkretnych sprawach, osadzonych w określonych stanach faktycznych i tylko do nich się zawężają, w związku z tym nie mają mocy powszechnie obowiązującego prawa.

Tymczasem powołanie określonych wyroków oznacza, że strona argumentację zawartą w tych wyrokach traktuje jako własną na poparcie swojego poglądu w danej kwestii. W tej sytuacji organ podatkowy, nawet w przypadku niepodzielenia stanowiska zawartego w przedstawionych wyrokach, winien się do nich odnieść pod względem merytorycznym. Takiego ustosunkowania się zabrakło w zaskarżonej interpretacji”.

[ramka][b]Postępowanie ma budzić zaufanie do fiskusa [/b]

- Obowiązujący od 1 lipca 2007 r. art. 14 e § 1 ordynacji podatkowej wychodzi poza zasadę związania wyrokiem tylko w sprawie, w której on zapadł, i nadaje orzecznictwu sądów administracyjnych walor normatywny także w stosunku do innych indywidualnych spraw załatwianych w drodze interpretacji przepisów prawa podatkowego (interpretacji indywidualnych).

Od tej daty orzecznictwo to stało się zatem istotnym miernikiem legalności wydawanych interpretacji indywidualnych. Jego nieuzasadnione zaś pomijanie narusza wyrażoną w art. 121 § 1 ordynacji podatkowej zasadę prowadzenia postępowania podatkowego w sposób budzący zaufanie do organów podatkowych [b](wyrok WSA w Warszawie z 20 stycznia 2009 r., III SA/Wa 1916/08)[/b].

- Poglądy judykatury w polskim systemie prawnym nie mają charakteru powszechnie obowiązującego. Jednak należy pamiętać, że nieuzasadnione pominięcie orzecznictwa sądowego w zbliżonych czy analogicznych stanach faktycznych i prawnych bądź też lakoniczne ustosunkowanie się do nich narusza wyrażoną w art. 121 § 1 ordynacji podatkowej zasadę prowadzenia postępowania podatkowego w sposób budzący zaufanie do organów podatkowych.