W jaki sposób finansować wydatki na obronność?
Duża część wydatków musi odbywać się wprost z budżetów państw narodowych. Dlatego, że nie wszystkie takie wydatki są bankowalne – mówiąc żargonem ekonomicznym, co oznacza, że nie można ich finansować ze względu na takie czy inne przepisy prawa bankowego, czy regulacje sektora finansowego. Po drugie, z pewnością część tych wydatków powinna zostać uwspólnotowiona, i to niestety idzie jak po grudzie. Przecież wobec skali wyzwań byłoby dobrze, gdybyśmy jako Unia zdobyli się na zbiorowy wysiłek na kształt Funduszu Odbudowy. Po trzecie, pewnie trzeba by rozmawiać i mówić o finansowaniu wydatków związanych z obronnością na poziomie technologicznym dla poszczególnych przedsiębiorstw.
Ale wobec branży obronnościowej sektor bankowy może działać wprost poprzez finansowanie inwestycji, ale też potrzeb obrotowych czy operacyjnych. Jest też cała gama wyzwań obarczonych wysokim ryzykiem - wdrożeń, łączenia software'u z hardware'em, starych technologii, z nowymi technologiami, ze sztuczną inteligencją. I tutaj z pewnością też warto byłoby rozmawiać o większym i szybszym rozwoju rynku finansowania z rynku kapitałowego w Europie.
Jak w tej panoramie umieścić Bank Ochrony Środowiska?
Bank Ochrony Środowiska, przyjmując strategię na lata 2025-2027 jasno postawił sprawę - nie odżegnuje się od finansowania wydatków związanych z obronnością. A to jeszcze kilka lat temu na terytorium Unii Europejskiej wcale nie było takie oczywiste, jeśli weźmiemy pod uwagę całą koncepcję zrównoważonych finansów czy szerszą koncepcję ESG. One czasami stawiały pod znakiem zapytania, z punktu widzenia etyki, finansowanie wydatków na obronność. Ale teraz doszliśmy do wniosku, że aby zagwarantować cele dobrostanu, społeczeństwa czy przyrody warunkiem podstawowym jest zachowanie integralności granic i bezpieczeństwo. Utrzymanie tego modelu życia, do którego od kilkudziesięciu lat w Europie jesteśmy przyzwyczajeni. Czyli po prostu chodzi o zachowanie naszego porządku, demokracji, liberalnej, przedstawicielskiej. To jest warunek konieczny, abyśmy mogli realizować wszelkie inne cele w dziedzinie ochrony środowiska, dobrostanu społeczeństw, wysokiej jakości edukacji, czy transformacji energetycznej. Ta ostatnia sfera jest niesłychanie istotnym elementem bezpieczeństwa, jako BOŚ wspieramy zrównoważoną i rozproszoną energetykę. Rozproszenie energetyki to przecież, jak pokazuje teatr działań wojennych w Ukrainie, jedna z bardzo ważnych - obok spraw militarnych - kwestii bezpieczeństwa.
Czy już uczestniczycie w finansowaniu projektów obronnych, czy pozostaje to w sferze planów?
