Więcej dużych inwestycji za mniejsze pieniądze

W piątek resort rozwoju regionalnego zaktualizował listę największych inwestycji infrastrukturalnych (tzw. projektów kluczowych) dotowanych przez Unię Europejską. Chodzi o projekty współfinansowane w latach 2007 – 2013 z największego programu operacyjnego tj. „Infrastruktura i środowisko".

Ministerstwo podobnie w innych programach operacyjnych dokonuje co pół roku weryfikacji stanu przygotowań i realizacji tych inwestycji. W rezultacie część z nich znika z list, co oznacza, że nie zostanie dofinansowana środkami z Brukseli (przynajmniej w okresie 2007 – 2013), część jest przesuwana między listą rezerwową i podstawową. Pojawiają się też zupełnie nowe przedsięwzięcia.

Choć urzędnicy kilkakrotnie zapowiadali już, że z każdą kolejną weryfikacją listy największych inwestycji zmiany będą coraz mniejsze, bo projekty trzeba realizować, a nie nimi żonglować, to wyniki tej aktualizacji są znaczące.

Na listę dodano 29 inwestycji, a siedem usunięto. Największe zmiany zaszły w sektorze transportu, w którym dodano 24 inwestycje i pięć usunięto. Pojawiła się m.in. obwodnica Pabianic, do której Unia dołoży prawie 270 mln zł, i linia kolejowa nr 18 Kutno – Piła na odcinku Toruń – Bydgoszcz (108,9 mln zł dotacji).

Zmiany zaszły też w sektorach: środowiska (jeden projekt dodany i dwa usunięte) oraz energetyki (cztery nowe projekty). Lista inwestycji w sektorach zdrowia, kultury i szkolnictwa wyższego nie zmieniła się.

– Na to, że na liście pojawiło się tak dużo nowych projektów, wpływa niewątpliwie zbliżający się termin wyborów. Jeśli jednak dodawane są dobrze przygotowane lub realizowane już inwestycje, to jest to sensowne. Poza tym przy ogromnej skali programu zmiany nie są znów tak wielkie, a najważniejsze i tak jest wykorzystanie wszystkich pieniędzy – komentuje Jerzy Kwieciński, ekspert BCC, były wiceminister rozwoju.

Na liście podstawowej, z której przedsięwzięcia są realizowane w pierwszej kolejności, jest teraz 347 projektów o wartości 174,5 mld zł, do których Bruksela ma dołożyć prawie 86 mld zł. Poprzednio było to 335 inwestycji o wartości 180,5 mld zł (przy wkładzie UE – 90 mld zł). Oznacza to, że podczas przetargów pojawiają się spore oszczędności i w efekcie za mniej pieniędzy i przy niższym wsparciu z Unii zostanie zrealizowanych więcej inwestycji.

– Obecna weryfikacja w pełni potwierdza to, co sygnalizowaliśmy już wcześniej: rzeczywiste koszty inwestycji są sporo niższe od pierwotnie zakładanych – mówi „Rz" Adam Zdziebło, wiceminister rozwoju regionalnego. – Dzięki czemu na liście mogły się pojawić kolejne, w tym zupełnie nowe projekty. A przy rosnącej liczbie dotowanych inwestycji zmniejszają się łączne koszty ich realizacji – dodaje.

Największy program

„Infrastruktura i środowisko" to największy program operacyjny nie tylko w Polsce, ale i w całej historii Unii Europejskiej. Jego budżet to 37,6 mld euro, w tym 27,9 mld euro to wkład Brukseli. Dla porównania Czechy ogółem otrzymały z polityki spójności 26,7 mld euro na lata 2007 – 2013, Rumunia 19,7 mld, a Słowacja 11,6 mld. Program jest podzielony na sześć sektorów: środowisko, transport, energetykę, kulturę, zdrowie i szkolnictwo wyższe. W trzech ostatnich pieniądze z Brukseli już de facto rozdysponowano. Programem zarządza Ministerstwo Rozwoju Regionalnego, ale w jego realizację są też zaangażowane resorty infrastruktury, gospodarki, środowiska, zdrowia, kultury i dziedzictwa narodowego oraz nauki i szkolnictwa wyższego. Program ze względu na skalę jest też bacznie monitorowany przez Komisję Europejską.