Pomorze – bogata oferta pomocy zwrotnej dla firm i samorządów

Pomorskie to jeden z dwóch regionów (obok Mazowsza), który udostępnił najszerszą paletę zwrotnego finansowania inwestycji. O ile jednak Mazowieckie na realizację Jessiki zdecydowało się w ubiegłym roku, a na Jeremiego dopiero w maju br. i obie inicjatywy są w fazie startu, o tyle Pomorskie jest już zaawansowane w ich wdrażaniu.

Najpierw jednak region wsparł finansowo instytucje otoczenia biznesu udzielające firmom pożyczek i poręczeń. W grudniu 2009 r. podpisano umowy z trzema pośrednikami finansowymi. Dotacje z programu regionalnego trafiły do Pomorskiego Funduszu Pożyczkowego (12,3 mln zł), Słupskiego Stowarzyszenia Innowacji Gospodarczych i Przedsiębiorczości (8,3 mln zł) i Regionalnego Towarzystwa Inwestycyjnego (3,7 mln zł). Wszyscy pośrednicy rozpoczęli działalność w pierwszym kwartale 2010 r. Pod koniec 2011 r. dwóch z nich ją zakończyło. Największym zainteresowaniem cieszyły się pożyczki inwestycyjne i obrotowe. Najchętniej korzystali z nich mikroprzedsiębiorcy. Sięgnęli po nie prawie 900 razy.

Pomoc dla firm

W sierpniu 2009 r. region przystąpił do realizacji inicjatywy Jeremie (preferencyjne pożyczki i poręczenia dla firm). Przeznaczono na nią 287,4 mln zł. Funkcję tzw. menedżera funduszy, który wybiera instytucje finansowe już bezpośrednio pomagające firmom, powierzono Bankowi Gospodarstwa Krajowego. Ten w konkursach rozdysponował do tej pory 128 mln zł pośród siedmiu pośredników finansowych, w tym Pomorski Fundusz Pożyczkowy. Uruchomiono trzy produkty finansowe: pożyczkę globalną, reporęczenia i poręczenie portfelowe. Dotychczas 747 mikro- i małym przedsiębiorcom (w tym 266 to start-upy) przekazano ponad 68,5 mln zł. Zgodnie z planami 128 mln zł pozwoli na wsparcie ponad dwóch tysięcy firm. Wśród korzystających z Jeremiego przeważają mikroprzedsiębiorstwa, które stanowią ponad 84 proc. wspartych firm.

Inwestycje miejskie

W lipcu 2010 r. region przystąpił do Jessiki. Na inwestycje miejskie przeznaczono 219 mln zł (dzięki odsetkom pula wzrosła do 227 mln zł). Zarządzają nimi dwa fundusze rozwoju obszarów miejskich. Ich rolę pełnią BGK i BOŚ. Pierwszy dysponuje 159 mln zł, a drugi 68 mln zł. Ponadto oba banki oferują środki własne. W marcu zawarto pierwszą umowę na rewitalizację starego browaru w Kościerzynie. Następnie zawarto kontrakt o pożyczkę na projekt „Garnizon Kultury. Nowe centrum promocji kultury i sztuki w Gdańsku Wrzeszczu". To projekt rewitalizacji zabytkowego kompleksu budynków na terenie dawnych koszar. Wartość inwestycji to 33,7 mln zł, z czego 19,2 mln zł ma pochodzić z pożyczki.

– Obecnie pożyczkami najbardziej zainteresowani są przedsiębiorcy głównie z branży deweloperskiej. Przymierzają się do nich miasta. Katalog jest bardzo szeroki. Liczy się pomysł na projekt miejski i możliwość generowania źródeł przyszłej spłaty pożyczki połączona z korzyściami społecznymi dla miasta i jego mieszkańców – mówi „Rz" Jan Szymański, dyrektor Departamentu Programów Regionalnych w Urzędzie Marszałkowskim Województwa Pomorskiego. – Pomorskie od trzech lat jest zaangażowane w finansowanie zwrotne. Osiągnęliśmy już spory sukces – podkreśla.

Opinia:

Mieczysław Struk, marszałek województwa pomorskiego

Z perspektywy regionu inicjatywy: Jeremie i Jessica są pilotażowym wprowadzeniem nowego sposobu dystrybucji funduszy Unii Europejskiej, zwłaszcza w kontekście kolejnego budżetu Unii. Jako innowacyjny sposób wykorzystania części środków unijnych z programu regionalnego obie inicjatywy wymagają od wnioskodawców zmiany podejścia do projektów, z dotacyjnego na finansowanie zwrotne: pożyczki, poręczenia, a w przyszłości również wkłady kapitałowe. U podstaw decyzji zarządu województwa o realizacji Jeremiego legła potrzeba systematycznego wzmacniania sektora mikro- i małych firm poprzez dostarczenie im kapitału na rozwój działalności. Pomoc ukierunkowana jest na przedsiębiorstwa, które w normalnych warunkach rynkowych nie mogą pozyskać kapitału zewnętrznego na finansowanie działalności. Jessica jest źródłem finansowania inwestycji infrastrukturalnych spełniających jednocześnie cele publiczne i komercyjne, a więc z punktu widzenia stopy zwrotu mało atrakcyjnych dla inwestorów prywatnych (banków) i zbyt dochodowych dla systemu dotacyjnego (konieczność liczenia luki w finansowaniu). Zakres wsparcia z Jessiki obejmuje szeroki krąg tematyczny. W Polsce większość regionów stosujących tę inicjatywę skoncentrowała się na projektach rewitalizacyjnych. Pomorskie, wzorując się na Hiszpanii i Wielkiej Brytanii, rozszerzyło wachlarz możliwych do realizacji projektów o te wspierające instytucje otoczenia biznesu, rozwijające system transportu zbiorowego oraz infrastrukturę energetyczną. Podmioty prywatne są dla nas równie ważne jak samorządy. Staramy się zachęcać do tworzenia partnerstw publiczno-prywatnych. Pozwoli to na zmniejszenie obciążenia finansowego samorządów, poszerzając równocześnie możliwości inwestycyjne firm.