Taki wniosek płynie z wyroku Naczelnego Sądu Administracyjnego z 27 września 2017 r. (II FSK 2284/15).
W analizowanym przez NSA stanie faktycznym polska spółka akcyjna wyemitowała w 2014 r. cztery obligacje imienne serii C, o wartości nominalnej 5 mln euro każda i łącznej wartości nominalnej 20 mln euro. Cena emisyjna każdej obligacji była równa jej cenie nominalnej. Obligacje zostały nabyte przez fundację z siedzibą w Lichtensteinie. Następnie, w 2014 r. spółka umorzyła obligacje i wypłaciła obligatariuszowi, którym była fundacja, kwotę odpowiadającą sumie wartości nominalnej obligacji oraz naliczonych odsetek. Odsetki z tytułu umorzenia obligacji zostały wypłacone fundacji w kwocie brutto, tj. bez potrącenia podatku u źródła. Fundacja została utworzona i działała zgodnie z prawem Liechtensteinu, gdzie ma status fundacji charytatywnej. Fundacja przesłała spółce pisemne oświadczenie i zapewnienie wskazujące, że środki pieniężne wypłacone przez spółkę z tytułu umorzenia obligacji, zostaną wydatkowane w całości na finansowanie charytatywnej działalności fundacji, tj. w szczególności na bezpośrednie i pośrednie wspieranie i rozwój w najszerszym rozumieniu: organizacji, fundacji, szkół oraz placówek oświatowych w Polsce, przyznających stypendia, w szczególności wyjątkowo utalentowanym studentom, których rodzin nie stać lub nie mogą zapłacić za takiego rodzaju wsparcie. Jednocześnie, z dokumentów przesłanych przez fundację wynikało, że korzysta ona w Lichtensteinie ze zwolnienia z opodatkowania z uwagi na status fundacji charytatywnej. Fundacja musi jednak składać każdego roku organom podatkowym sprawozdanie finansowe lub sprawozdanie o wykorzystaniu swoich aktywów.
Spółka nie pobrała podatku u źródła, gdyż – jej zdaniem – fundacja była uprawniona do skorzystania ze zwolnienia przedmiotowego przewidzianego w art. 17 ust. 1 pkt 4 ustawy o CIT. Zatem w związku z art. 26 ust. 1 oraz art. 21 ust. 1 pkt 1 ustawy o CIT., spółka jako płatnik nie była zobowiązana do potrącenia podatku u źródła od odsetek z tytułu umorzenia obligacji. Z opinią spółki nie zgodził się Dyrektor Izby Skarbowej w Łodzi w interpretacji z 4 listopada 2014 r. (IPTPB3/423-269/14-3/IR), wskazując, że zwolnienie z obowiązku potrącenia podatku nie dotyczy wszystkich tytułów wymienionych w art. 26 ust. 1 ustawy o CIT. Ze zwolnienia mogą skorzystać jedynie dochody z dywidend oraz inne przychody z tytułu udziału w zyskach osób prawnych. Zdaniem fiskusa, z tytułu wypłaty odsetek na rzecz fundacji należało pobrać podatek u źródła.
Z opinią organu nie zgodził się NSA, który stwierdził, że rozstrzygając czy na płatniku ciąży obowiązek pobrania podatku, należy w pierwszej kolejności ustalić czy zaistniało zdarzenie prawne powodujące powstanie obowiązku podatkowego po stronie podatnika. Wynika to z art. 8 ordynacji podatkowej. Gdy taki obowiązek po stronie podatnika nie powstał, gdyż np. fundacja przeznaczając dochody z odsetek od obligacji na cele statutowe korzysta ze zwolnienia na podstawie art. 17 ust. 1 pkt 4 ustawy o CIT, to nie powstanie również po stronie płatnika zobowiązanie do pobrania zaliczki na podatek. —Radosław Żuk
Zdaniem eksperta
Radosław Żuk, doradca podatkowy, prezes ADN Podatki Sp. z o.o. http://adn.pl/
