Firmy często oszukują osoby starsze

Wielu przedsiębiorców próbuje wykorzystać zaufanie starszych osób i oferując za niewielkie pieniądze np. wycieczki, sprzedaje im różne towary – od rzekomo leczących wszelkie przypadłości kołder po garnki gotujące bez użycia gazu czy prądu. Takie wnioski płyną z badania ARC Rynek i Opinia przeprowadzonego na zlecenie Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów, do którego dotarła ”Rz”.

Z badania wynika, że osoby po 60. roku życia są mało świadomie swoich praw, rzadko składają reklamacje. Co dziesiąta z ich padła już ofiarą jakiegoś nadużycia.

– Z naszego punktu widzenia takich spraw jest jeszcze więcej. Większość tych, które do nas trafiają, to skargi osób starszych. Z jednej strony chodzi o produkty kupowane podczas krótkich wyjazdów, z drugiej o nieuczciwe oferty finansowe – mówi Małgorzata Niepokulczycka, prezes Federacji Konsumentów.

[srodtytul]Łatwe pożyczki[/srodtytul]

Z raportu o działaniu powiatowych i miejskich rzeczników konsumentów w 2009 r. wynika, że instytucje parabankowe udzielające kredytów nie badają zdolności kredytowej konsumentów i w związku z tym otrzymanie kredytu nie stanowi żadnego problemu. Łatwa dostępność kredytów powoduje, iż wielu konsumentów popada w zadłużenie, ponieważ spłata kredytu przewyższa ich możliwości finansowe.

Delegatura UOKiK w Gdańsku podała, że do rzeczników konsumentów zgłaszało się coraz więcej osób, w większości starszych, mających zobowiązania z umów kredytowych w kilku, a nawet kilkunastu bankach, których łączna kwota przekraczała 100 – 200 tys. zł, przy czym suma miesięcznych rat była znacznie wyższa niż uzyskiwane dochody. Osoby te były niewypłacalne i z reguły nie miały żadnego dochodu.

Rzecznicy sygnalizowali również, że instytucje parabankowe zawierały umowy kredytowe z osobami ubezwłasnowolnionymi bez sprawdzenia, czy one mają zdolność do czynności prawnych.

Nieetycznie postępują też firmy ubezpieczeniowe zamieszczające w umowach zapisy, zgodnie z którymi ich odpowiedzialność z tytułu wystąpienia u ubezpieczonego poważnego zachorowania kończy się, niezależnie od postanowień umowy ubezpieczenia, w najbliższą rocznicę zawarcia polisy przypadającą po dniu 60. urodzin ubezpieczonego.

– Co miesiąc do centrali UOKiK spływa kilkanaście skarg konsumentów seniorów. Skarżą się na konkretne dyskryminujące ich zapisy w umowach – podaje biuro prasowe urzędu.

[srodtytul]Liczy się bliskość domu[/srodtytul]

Wśród starszych osób pokutuje też wciąż nieznajomość prawa. Niemal połowa z nich nie wie, że gdy cena towaru na sklepowej półce jest wyższa od tej, którą mamy zapłacić, firma musi zwrócić różnicę. Niewielu też wie, w jakiej sytuacji mogą złożyć reklamację i w jakiej formie. Zrobił to choć raz jedynie co trzeci przedstawiciel tej grupy wiekowej.

– Starsi nie znają swoich praw, mają też bardzo wysokie pokłady zaufania, co wiele firm, a zwłaszcza akwizytorów, po prostu wykorzystuje – dodaje Małgorzata Niepokulczycka.

[wyimek]29 proc. Polaków to osoby starsze. Ten odsetek będzie szybko rósł[/wyimek]

Dla firm to coraz bardziej istotna grupa docelowa. Siła nabywcza ponad 4 mln gospodarstw prowadzonych przez osoby po sześćdziesiątce to 150 mld zł. Osoby te stanowią 29 proc. populacji. To już największa grupa, a według prognoz demograficznych GUS będzie dalej szybko rosła. Choć w wielu kategoriach osoby te są głównymi klientami, to produkty specjalnie dla nich są ciągle rzadkością.

Według raportu UOKiK przy zakupach osoby starsze uwzględniają głównie cenę i bliskość sklepu do miejsca zamieszkania. Są mało zainteresowane sprzedażą bezpośrednią czy przez Internet. Ich oczekiwania co do jakości nie są zbyt wygórowane.

Dla 93,4 proc. osób robiących zakupy w małych sklepach ich główną zaletą jest bliskość domu, a jedynie dla ok. 14 proc. ceny. Pod tym względem wygrywają dyskonty – z 73,6 proc. wskazań.

Osoby starsze mają też wiele barier mentalnych. Jedynie 13 proc. zrobiło zakupy w formie tzw. sprzedaży bezpośredniej (zamówienia u konsultantów), 11 proc. z katalogów wysyłkowych. To głównie mieszkańcy małych miast czy wsi, gdzie oferta sklepów jest znacznie mniejsza niż w aglomeracjach. Z e-zakupów skorzystało jedynie 4,7 proc. z nich.

Jednak firmy zaczynają zmieniać swoje podejście. W sieci Carrefour pod hasłem ”Dzień seniora” organizowane są specjalne promocje. – Akcja odbywa się w wybranych sklepach już od 2008 r., a od 11 maja br. obowiązuje we wszystkich hipermarketach sieci – mówi Maria Cieślikowska, rzeczniczka Carrefour Polska.

[ramka]Opinia

Małgorzata Krasnodębska-Tomkiel prezes UOKiK

Z badań przeprowadzonych na zlecenie Urzędu wynika, że prawie połowa konsumentów powyżej 60. r. życia nie czyta podpisywanych umów. Dla większości problemem jest mały druk, dla innych umowy są za długie, a język niezrozumiały. Problematyczna bywa też za duża ufność osób starszych np. do pracowników banków czy innych instytucji finansowych. Prawie 40 proc. stwierdziło, że ich zaufanie do pracowników banku jest tak duże, że nie widzą potrzeby czytania umowy przed podpisaniem. Jednocześnie firmy udzielające pożyczek nie zawsze badają zdolność kredytową klientów. W efekcie zdarzają się sytuacje, w których starsze osoby zaciągnęły zobowiązania, których nie są w stanie samodzielnie spłacić. Urząd nie zapomina o starszych konsumentach. Z jednej strony budujemy odpowiednie otoczenie, które pomoże młodym ludziom rozwijać skrzydła, umożliwi rozwój przedsiębiorczości i uczciwej konkurencji, z drugiej nie zapominamy o słabszych, przede wszystkim seniorach. Służą temu działania edukacyjne prowadzone samodzielnie lub na zlecenie Urzędu. Pamiętajmy, że wszyscy jesteśmy konsumentami, niezależnie od pory dnia i roku, wieku czy zasobności portfela. Wszyscy również mamy takie same prawa i musimy domagać się ich respektowania. [/ramka]

[i]Masz pytanie, wyślij e-mail do autora: