Rządowa pomoc dla polskich eksporterów

Oferta dla eksporterów wzbogaciła się m.in. o kredyt na prefinansowanie produkcji. Przygotowywane są też produkty refinansowania kredytu dostawcy i eksportera oraz kredyty komercyjne zabezpieczone gwarancją BGK. Kredytów udziela Bank Gospodarstwa Krajowego. Mogą z nich korzystać wszystkie polskie firmy realizujące kontrakty eksportowe.

Prefinansowanie produkcji eksportowej to kredyt zbliżony do kredytu obrotowego, zabezpieczony gwarancją KUKE. Służy finansowaniu konkretnego kontraktu eksportowego w fazie jego realizacji, czyli przed wyprodukowaniem lub wysłaniem towaru za granicę. Jest przydatny w sytuacji, gdy eksporter poszukuje środków na zakup surowców niezbędnych do produkcji eksportowanego towaru lub na sfinansowanie zapasów magazynowych. Można go przeznaczyć także na odtworzenie, powiększenie i modernizację majątku trwałego eksportera.

Warunkiem uzyskania kredytu jest to, by eksportowany produkt był pochodzenia krajowego. Poza tym eksport powinien być realizowany na podstawie kontraktu z gwarancją KUKE. Drugą formą zabezpieczenia kredytu jest cesja płatności z kontraktu eksportowego.

Bank przyznaje środki maksymalnie na dwa lata. Kredyt można zaciągnąć w złotych, dolarach i euro. Wkład własny (20 proc.) nie zawsze jest wymagany; zależy to od oceny sytuacji ekonomicznej firmy.

Wpływ na koszt kredytu ma wielkość ryzyka ponoszonego przez bank oraz rodzaj zabezpieczeń. W sumie po uwzględnieniu marży, prowizji oraz gwarancji KUKE jest to od 2 pkt proc. powyżej EURIBOR, LIBOR lub WIBOR w skali roku. Marża banku wynosi od 0,25 pkt proc., prowizja 0,5 proc.

Kredyt jest wypłacany w formie zapłaty za faktury przesłane przez eksportera, wystawione przez poddostawców lub podwykonawców. Można go spłacać ze środków własnych lub z kredytu dla importera (nabywcy) udzielonego w ramach Rządowego Programu Wspierania Eksportu.

Dla nabywców polskich towarów

Kolejna propozycja to refinansowanie kredytu dostawcy, także z ubezpieczeniem KUKE. Kredyt taki jest udzielany poprzez bank nabywcy (importera). Jest przeznaczony na finansowanie zakupu polskich towarów i usług inwestycyjnych na podstawie kontraktów zawieranych przez polskich eksporterów z importerami ze 190 krajów świata.

Kredytobiorcą może być zaakceptowany przez BGK lokalny bank, który na podstawie uzyskanego finansowania udziela bezpośredniego kredytu nabywcy (importerowi). Środki wypłacane są bezpośrednio krajowym eksporterom, a zagraniczni nabywcy po dostawie towaru lub usługi spłacają kredyt. Podstawowe warunki są następujące: krajowe pochodzenie przedmiotu eksportu, inwestycyjny charakter eksportu oraz dostępny limit dla banku nabywcy.

Okres spłaty kredytu zależy od ryzyka związanego z krajem importera oraz od rodzaju towaru; wynosi od 2 do 12 lat. Kredytem może być finansowane maksimum 85 proc. wartości eksportu. Pozostała kwota stanowi niezbędny udział własny nabywcy i powinna być przekazana eksporterowi jako zaliczka przed rozpoczęciem lub w trakcie realizacji kontraktu.

Wykorzystanie kredytu następuje po wywiązaniu się z części lub całości zobowiązania kontraktowego przez eksportera. BGK przekazuje pieniądze na konto eksportera (w ciągu pięciu dni bankowych od daty otrzymania dokumentów) i obciąża rachunek kredytu na podstawie dokumentów handlowych przedstawionych przez eksportera.

Spłata kredytu odbywa się w równych ratach w cyklu miesięcznym, kwartalnym lub półrocznym. Płatność pierwszej raty przypada najpóźniej po sześciu miesiącach od całkowitego wypełnienia zobowiązań kontraktowych przez eksportera. Kredytem można sfinansować także składkę ubezpieczeniową KUKE.

Na koszty kredytu składają się:

Podstawowym zabezpieczeniem kredytu jest polisa ubezpieczeniowa KUKE. Występuje o nią BGK.

Akredytywy: postfinansowanie i dyskonto

W BGK można także uzyskać postfinansowanie akredytywy. Jest to krótkoterminowy kredyt udzielany przez BGK bankowi otwierającemu akredytywę na rzecz polskiego eksportera. Środki przekazywane są eksporterowi (beneficjentowi akredytywy) jako zapłata na podstawie dokumentów wystawionych w ramach akredytywy.

Postfinansowanie dotyczy akredytyw potwierdzonych i niepotwierdzonych, zarówno avista, jak i z odroczonym terminem płatności. Można sfinansować do 100 proc. wartości akredytywy. Produkt nie musi być polski.

Maksymalny okres spłaty kredytu to rok. Oprocentowanie jest ustalane na podstawie zmiennej stawki EURIBOR, LIBOR lub WIBOR powiększonej o marżę banku (odsetki płaci importer). Beneficjent akredytywy zwyczajowo pokrywa koszty związane z obsługą akredytywy.

Z kolei dyskonto akredytywy jest formą finansowania beneficjenta akredytywy (eksportera). Polega ona na wypłacie eksporterowi należności na podstawie dokumentów złożonych w ramach akredytywy (niepotwierdzonej lub potwierdzonej), po potrąceniu z góry odsetek dyskontowych.

Dyskonto wykonywane jest w ciężar limitu na transakcje handlowe przyznanego dla banku otwierającego akredytywę. Może dotyczyć tylko akredytyw z odroczonym terminem płatności (do roku). Istnieje możliwość sfinansowania do 100 proc. wartości akredytywy.

Dyskontem może być objęty każdy produkt, nie tylko polski. Prowizja wynosi 0,2 proc. wartości dokumentów. Pokrywa ją beneficjent akredytywy (eksporter).

Eksportowe kredyty komercyjne zabezpieczone gwarancją BGK zostaną wprowadzone po uruchomieniu nowego modelu działalności poręczeniowej BGK.

Zdaniem specjalisty

Krzysztof Kluza, dyrektor w BGK

Największe zainteresowanie finansowaniem udzielanym w ramach rządowego programu wykazują eksporterzy i ich kontrahenci z takich rynków, jak: Białoruś, Rosja, Ukraina, Kazachstan, kraje kaukaskie. Z praktyki wynika, że warunki finansowe oferowane przez BGK są często lepsze niż proponowane przez banki w innych krajach wspierających swoich eksporterów. To zwiększa szanse naszych przedsiębiorców na przebicie się z ofertą.

Program jest maksymalnie uproszczony, co w praktyce oznacza realizację koncepcji jednego okienka. Wystarczy kontakt poprzez pocztę elektroniczną. Eksporterzy zainteresowani finansowaniem produkcji eksportowej lub finansowaniem nabywców swoich produktów, szczególnie z krajów o podwyższonym ryzyku, mogą kontaktować się z BGK przez sieć oddziałów banku we wszystkich miastach wojewódzkich lub bezpośrednio z Departamentem Wspierania Handlu Zagranicznego w Warszawie.

Sprawdzamy każdą zgłaszaną transakcję pod kątem możliwości włączenia jej do programu rządowego. Doradzamy przy wyborze odpowiedniego instrumentu finansowego oraz udzielamy informacji na temat kosztów finansowania. Jeśli eksporter startuje w przetargu, BGK wystawia pisemną informację na temat warunków finansowania; może być ona przygotowana w języku polskim, rosyjskim lub angielskim. Wszystko to jest robione bezpłatnie.

Jeśli przedsiębiorca przychodzi z kontraktem, który może być objęty programem, to np. przy postfinansowaniu akredytywy procedura przyznania kredytu poprzez bank, na który BGK ma już limit, trwa dwa – trzy dni.

Program realizowany jest przez BGK w formule non profit, a więc bank nie zarabia na nim. Rząd dopuścił możliwość, że bank będzie notował stratę na nisko oprocentowanych kredytach eksportowych. W takich przypadkach strata jest refundowana bankowi przez Skarb Państwa.

Jak uzyskać finansowanie

– nazwę eksportera,

– nazwę i kraj nabywcy, status prawny nabywcy,

– nazwę banku nabywcy (do oceny BGK, czy może zostać kredytobiorcą),

– przedmiot transakcji eksportowej,

– kwotę transakcji eksportowej,

– kwotę zaliczki, która ma być zapłacona przez nabywcę, formę jej przekazania,

– oczekiwaną kwotę kredytu z BGK; nie więcej niż 85 proc. wartości eksportu, przy finansowaniu powyżej dwóch lat,