Gorąco przed unijną debatą budżetową

Przedmiotem negocjacji jest projekt budżetu UE na lata 2014-20 opiewający na 973,2 mld euro.

Podczas wieczornej debaty Herman Van Rompuy wyłoży na stół nową, zrewidowaną po dwustronnych rozmowach wersję budżetu UE.

Van Rompuy rozpoczął od spotkania z brytyjskim premierem

, uważanym za najtrudniejszego partnera w rozmowach budżetowych.

- To bardzo ważne negocjacje - powiedział Cameron przed wejściem na spotkanie. - To jasne, że w czasie gdy podejmujemy trudne decyzje ws. publicznych wydatków u nas w domu, byłoby źle gdybyśmy się zgodzili na propozycje większych wydatków w UE. Będziemy negocjować bardzo twardo, by osiągnąć dobre porozumienie dla brytyjskich i europejskich podatników i utrzymanie brytyjskiego rabatu -  dodał.

Kto dostał najwięcej pieniędzy?

Kto dostał najwięcje pieniędzy?

Drugi w kolejce do rozmowy z Van Rompuyem był premier Czech Petr Neczas, następnie premier Cypru Dimitris Christofias. Na rozmowę z każdym z przywódców przewidziano około 15 minut. Rozmowę z premierem Donaldem Tuskiem zaplanowano na godz. 15. Na końcu przed godz. 18 przewodniczący Rady Europejskiej spotka się z prezydentem Francji Francois Hollande'em i kanclerz Niemiec Angelą Merkel.

Z inicjatywy Polski, o godz. 19 spotkają się przedstawiciele krajów należących do Klubu Przyjaciół Polityki Spójności. - To ma być pokaz siły - powiedział jeden z polskich dyplomatów. Te państwa są przeciwnikami cięć wydatków w polityce wspierającej rozwój regionów. Otwarte pozostaje pytanie, czy na ostatnim etapie negocjacji, kiedy już każdy będzie musiał dbać o własny interes i pojawią się próby kuszenia różnymi korzystnymi propozycjami, ta grupa pozostanie silna i zwarta.

Determinacja Van Rompuya

Szacuje się, że dziewięć krajów groziło przed szczytem w Brukseli wetem, w tym Włochy, Węgry, Francja, a także Wielka Brytania. Londyn choć łagodzi ton i mówi w ostatnich dniach o możliwości osiągnięcia na szczycie porozumienia, wciąż uważany jest za najtrudniejszego negocjatora. Żąda największych cięć w będącej przedmiotem negocjacji propozycji budżetu UE opiewającej na 973,2 mld euro w latach 2014-20.

Budżet Unii Europejskiej na lata 2014-20 w liczbach:

1025 mld euro

pierwsza propozycja Komisji Europejskiej

973 mld euro

obecna propozycja Van Rompoya

940 mld euro

ostateczna propozycja Van Rompya

925 mld euro

szacowane stanowisko Niemiec

906 mld euro

kompromisowa propozycja Wielkiej Brytanii

855 mld euro

pierwsze stanowisko Wielkiej Brytanii

Negocjacje budżetowe to bez wątpienia najtrudniejsze rozmowy między państwami UE. Nigdy w przeszłości przywódcom nie udało się dojść do porozumienia za pierwszym podejściem, już na pierwszym szczycie. Każdy kraj stara się bowiem, by jego składka do unijnej kasy była jak najmniejsza, a jednocześnie chce w jak największym stopniu korzystać z unijnych funduszy. Zwłaszcza teraz, gdy w kryzysie państwom brakuje własnych środków na prowzrostowe inwestycje.

Van Rompuy jest jednak bardzo zdeterminowany do kompromisu już na tym szczycie. Ostrzega, że brak porozumienia będzie szkodliwy dla wszystkich i dlatego nie wykluczył, że czwartkowo-piątkowe spotkanie zostanie przedłużone do weekendu. Jeśli mimo to rozmowy zakończą się fiaskiem, to kolejny budżetowy szczyt będzie najpewniej w lutym.

Cięcia, cięcia, cięcia

Dyplomaci szacują, że do spełnienia brytyjskich postulatów trzeba by dokonać kolejnych cięć w wysokości około 60 mld euro. Londyn chce szukać oszczędności m.n. w unijnej administracji. Zdecydowanie łatwej niż brytyjskie będzie spełnić postulaty Niemiec, największego płatnika do unijnej kasy. By zredukować budżet o 100 mld euro, jak domagał się Berlin, Van Rompuy musiałby znaleźć na szczycie jeszcze "tylko" około 20 mld euro oszczędności. Źródła unijne wskazują, że najłatwiej będzie ich szukać w funduszu infrastrukturalnym "Connecting Europe", na który przewidziano prawie 50 mld euro, a także w środkach na badania i konkurencyjność.

Najnowsza propozycja Van Rompuya przewiduje dla Polski ok. 73,9 mld euro na politykę spójności. Do tego dochodzą fundusze ze Wspólnej Polityki Rolnej, w tym na same dopłaty bezpośrednie dla rolników około 20 mld euro.

Dla Polski, nieformalnego lidera liczącej 15 państw grupy spójności, weto jest "ostatecznością", mówił we wtorek premier Donald Tusk. "Nie może być mowy, by kompromis w sprawie budżetu polegał na zbliżeniu się do propozycji brytyjskiej" - dodał Tusk. Podkreślił, że Polska, jako największy biorca środków europejskich, jest "szczególnie zainteresowana, aby osiągnąć kompromis", ale - zastrzegł - "nie będzie to kompromis za wszelką cenę". - Rozmowy mają doprowadzić do uchwalenia budżetu europejskiego, nie muszę nikomu w Polsce już chyba tłumaczyć, jak ważne to dla nas jest zadanie - stwierdził Tusk. Czytaj więcej

Brytyjczycy po drugiej stronie stołu

- Niestety, ale dziś Brytyjczycy są naszymi oponentami w kwestii budżetu UE - podkreślił premier Tusk. Przypomniał, że rozmawiał kilkadziesiąt godzin temu z Davidem Cameronem w sprawie budżetu UE i nie ma złudzeń, co do brytyjskiej polityki. - Cameron nie ukrywa, że ze względu na sytuację brytyjską opowiada się za bardzo radykalnymi cięciami. Niestety, sprawa jest tu raczej jasna. Bardzo liczę, że Brytyjczycy nie będą w sposób tak twardy obstawali przy 200 mld cięć, choć nie dostaliśmy żadnego sygnału, że stanowisko brytyjskie może uwzględniać oczekiwania Polski co do budżetu Europejskiego - powiedział Tusk.

- Sytuacja negocjacyjna jest bardzo poważna, bo niektórzy płatnicy netto okopali się na twardych pozycjach z mocnym postulatem drastycznego ścięcia budżetu UE. Przed premierem stoi więc nie lada zadanie - powiedział rano w Sejmie minister spraw zagranicznych Radosław Sikorski.

Cameron po przyjeździe na szczyt zadeklarował, że nie przyjmuje najnowszych ustępstw w kwestii budżetu. Nie zgadza się na kompromis proponowany przez prezydenta Unii Europejskiej, Hermana Van Rompuy'a. - W chwili, gdy podejmujemy trudne decyzje w sprawie wydatków publicznych w kraju, nie na miejscu są propozycje zwiększenia wydatków Unii. Będziemy więc energicznie negocjować w interesie brytyjskich i europejskich podatników i aby utrzymać brytyjski rabat - powiedział Cameron zaraz na wstępie, wysiadając z limuzyny w Brukseli.

W przyszłym miesiącu Cameron wygłosi przemówienie, w którym przedstawi swoją opinię na temat przyszłości Wielkiej Brytanii w UE. - Może się okazać, że konieczne będzie „rozstanie" i brytyjska opinia publiczna zdecyduje, że lepiej będzie jej się powodzić w bardziej niezależnym kraju - powiedział Mark Reckless, euroscepyczy poseł Partii Konserwatywnej. Przeprowadzony na Wyspach przed miesiącem sondaż pokazał, że ponad połowa wyborców głosowałaby za opuszczeniem struktur UE, jeśli odbyłoby się referendum.