Przez kilka ostatnich lat pensje pracowników w Stanach Zjednoczonych rosły wolno. Ale do niedawna pracownicy mogli dostać łatwy kredyt, aby zaspokoić nawet najbardziej wyszukane potrzeby. Teraz nie dość, że pensje zaczynają coraz szybciej spadać, to jeszcze kredytowe źródło finansowania wysycha.
– Konsumenci widzą najbliższą przyszłość w ciemnych barwach – mówi Lynn Franco, szef biura badawczego Conference Board. To zła wiadomość dla świata. Konsumpcja jest bowiem głównym motorem amerykańskiej gospodarki, która wciąż pozostaje lokomotywą gospodarki światowej.
Ostatnia publikacja indeksu zaufania konsumentów Conference Board nie pozostawia wiele wątpliwości. Wprawdzie w lipcu wzrósł on nieoczekiwanie wobec czerwca o 0,9 pkt do poziomu 51,9 pkt, ale w 2007 r. przekraczał 100. Wciąż więc znajduje się w pobliżu 16-letniego minimum.
Co więcej, ocena konsumentów dotycząca ich przyszłości gwałtownie się pogarsza. Ponad 37 proc. ankietowanych uważa, że liczba miejsc pracy spadnie. Nie wróży to głębokiej recesji, ale wskazuje na możliwość przedłużania się kryzysu.
Dla przeciętnej amerykańskiej rodziny coraz większym problemem staje się inflacja. Sięga ona 5 proc. i objawia się głównie wzrostem cen paliw i żywności, co obniża realne płace. W czerwcu wynagrodzenia pracowników fizycznych zmniejszyły się o 1,4 proc. w porównaniu z czerwcem 2007 r. Ale dla pracowników spadek pensji to nie nowość. Odrodzenie się amerykańskiej gospodarki po recesji z 2001 r. nie pociągnęło za sobą wzrostu realnych płac, a przez długi okres realne wynagrodzenia spadały. Był to wynik globalizacji i przenoszenia produkcji do Chin, a także rosnącego udziału zysków firm w PKB (kosztem płac). Coraz więcej zarabiali akcjonariusze, a mniej pracownicy.
