Zadziwiająco krótka lista największych przedsięwzięć

Wielkie, kapitałochłonne inwestycje są spektakularne, ale ich znaczenie dla rozwoju gospodarczego kraju nie jest już tak duże jak kiedyś. Na pewno potrzebne są w infrastrukturze. Budowa dróg jeszcze przez wiele lat pozostanie priorytetem, podobnie jak modernizacja polskich kolei. Zapowiadane przez Polskie Linie Kolejowe inwestycje na poziomie 7 mld zł w modernizację 1,5 tysiąca kilometrów  torów pozwalają mieć nadzieję, że będziemy wreszcie podróżować szybciej i wygodniej. Cieszy także rozwijanie produkcji samochodów, bo każdy już nimi jeździ, albo przynajmniej chce je kupić.

Ważne, bo nowoczesne

W przemyśle jednak kapitalne znaczenie ma innowacyjność. Dla gospodarki szczególne znaczenie będą miały te inwestycje z dużym potencjałem wzrostu i możliwością zdobycia dla polskich produktów zagranicznych rynków. Takie, które staną się polskim wyróżnikiem na konkurencyjnych rynkach Europy, a może nawet świata...

Ale powinniśmy także inwestować w branże, których ranga w Europie słabnie. Przykładem górnictwo węglowe: bez miliardowych inwestycji w udostępnianie nowych złóż zaczniemy się uzależniać od importu. I choć eksperci zakładają spadek znaczenia węgla w produkcji energii, dla nas pozostaje on szczególnie ważny dla zapewnienia energetycznego bezpieczeństwa. Dowodem tego gigantyczne inwestycje w budowę bloków w elektrowniach Opole i Kozienice, opalanych właśnie węglem. Nic dziwnego, że Kompania Węglowa, największa firma górnicza Europy, chce budować  kopalnię na Lubelszczyźnie.

W ostatnich latach coraz szybciej przybywa inwestycji o niewielkich nakładach kapitałowych, za to dających dużo nowych miejsc pracy. Najszybciej rozwijającym się sektorem gospodarki jest dziś branża nowoczesnych usług dla biznesu.

Kryzys może pomóc

W kryzysie zagraniczne firmy tnąc koszty przenoszą działalność do tańszych lokalizacji z niższymi kosztami pracy. Dzięki temu liczba etatów w centrach usług w Polsce z zagranicznym kapitałem sięga już 120 tys., a sektor rozwija się  w tempie 15-20 proc. rocznie. Na każdy 1000 pracowników centrów usług powstaje 265 miejsc pracy w ich otoczeniu. Można oczekiwać, że w przyszłym roku zatrudnienie w branży przekroczy 140 tys. osób.

Energetyka

11,6 mld zł. Bloki w Elektrowni Opole

Inwestycja w budowę nowych bloków w Elektrowni Opole należy do największych w ostatnich latach w polskiej gospodarce.  Ale problemem takich przedsięwzięć jest ich opłacalność przy obecnych cenach energii. Pewnie rozwiązaniem byłaby prywatyzacja elektrowni. Ale na razie nie wypracowano skutecznych mechanizmów realizacji takich działań. Na pewno inwestycja w Opolu, podobnie jak rozbudowa zdolności produkcyjnych w Elektrowni Kozienice, bardzo cieszy przemysł węglowy. Kopalnie od dłuższego czasu mają problemy ze zbytem węgla, natomiast energetyka będzie go potrzebować więcej. Należy tylko mieć nadzieje, że nie straci na tym ekologia. —adw

Infrastruktura

6,7 mld zł. Autostrada do Niemiec

Autostrada A2 z Nowego Tomyśla do Świecka budowana przez Jana Kulczyka to jeden z przykładów angażowania się kapitału prywatnego w realizację inwestycji w infrastrukturze. Kolejne to budowa autostrady A1 z Gdańska do Torunia, gdzie głównymi udziałowcami były firmy zagraniczne, a także autostrada A4 z Krakowa do Katowic budowana przez katowicką spółkę Stalexport. Obecnie inwestycje drogowe finansuje państwo z udziałem funduszy unijnych. Problemem jest jednak sposób wyłaniania wykonawców opierający się na ofercie najniższej ceny. To sprawia, że konkurujące firmy zaniżają oferty, a w rezultacie nie mogą zrealizować inwestycji po zaniżonych kosztach. —adw

Motoryzacja

10 mld zł. | Produkcja samochodów Fiata

Od 1992 roku Fiat zainwestował w produkcję aut w Polsce 10 mld zł. Od tego czasu polska motoryzacja całkowicie się zmieniła. Zmieniały się także samochody wyjeżdżające z tyskiej fabryki. Najnowszy szlagier to fiat 500, choć wielkość jego produkcji nie dorównuje poprzedniemu liderowi – pandzie. Fabryki Fiata w Tychach oraz Opla w Gliwicach specjalizują się w produkcji samochodów małych i kompaktowych. W czasie koniunktury takie auta sprzedają się bardzo dobrze, ale są szczególnie wrażliwe na kryzys gospodarczy. To dlatego produkcja w Tychach i Gliwicach w ostatnich latach znacznie spadła. Całkiem nieźle radzi sobie natomiast Volkswagen w Poznaniu produkujący auta dostawcze. Głównym odbiorcą jest rynek niemiecki. —adw

Produkcja telewizorów LCD

3,6 mld zł. Klaster elektroniki w Kobierzycach

Niewielka gmina Kobierzyce pod Wrocławiem w połowie ubiegłej dekady stała się symbolem inwestycji w nowoczesność. Koreańsko-holenderski koncern LG Philips utworzył nie tylko potężny klaster nowych technologii skupionych wokół produkcji płaskich telewizorów, ale przyniósł regionowi tysiące nowych miejsc pracy. Już w kolejnym roku po podpisaniu umowy z LG pracę w firmach koncernu znalazło blisko 5 tys. osób. Wielka inwestycja zadziałała jak magnes: w roku 2006 w Kobierzycach położono kamień węgielny pod fabrykę telewizorów japońskiej firmy Toshiba. W sumie inwestorzy w Kobierzycach zadeklarowali nakłady na poziomie900 milionów euro. Kryzys przyniósł jednak ograniczenie produkcji i obniżenie poziomu planowanego zatrudnienia. —adw

Budownictwo

2 mld zł. Stadion na mecze i koncerty

Do najbardziej spektakularnych inwestycji ostatnich lat należy budowa Stadionu Narodowego w Warszawie. Zaczęła się od zburzenia betonowych konstrukcji trybun Stadionu Dziesięciolecia. W styczniu 2011 roku zakończono prace montażowe przy konstrukcji dachu stadionu. Otwarcie nastąpiło w końcu stycznia 2012 roku. Zaplanowany na Euro 2012 obiekt kosztował blisko 2 mld zł i jest jednym z najnowocześniejszych tego typu w Europie. Częściowo przezroczysty zamykany dach został wykonany z włókna szklanego pokrytego warstwą teflonu. Pod trybunami znajdują się szatnie, pomieszczenia dla sportowców, a także sale konferencyjne i pomieszczenia użytkowe o powierzchni 130 tys. metrów kwadratowych. Stadion wykorzystywany jest nie tylko na imprezy sportowe, ale i na imprezy komercyjne. —adw

Transport

13 mld zł. Metro długo budowane

W Warszawie najdroższą inwestycją jest budowa metra. Inwestycja ruszyła na wiosnę 1983 roku, ale ciągnęła się rekordowo długo. W rezultacie pierwsze trzy stacje: Stare Bielany, Wawrzyszew i Młociny, otwarto dopiero w 2008 roku. W międzyczasie kilkakrotnie wstrzymywano prace, bo brakowało pieniędzy, a gotowe wykopy zalewała woda. Ostatecznie pierwsza linia metra kosztowała 9 mld zł. Druga linia metra budowana jest znacznie szybciej, ma kosztować 4,2 mld złotych. Inwestycja miała zostać zakończona w 2013 roku. Obecnie obowiązujący termin to październik 2014. Druga linia ma mieć siedem stacji pomiędzy Rondem Daszyńskiego i Dworcem Wileńskim. —dw