W obronie polskiego dokumentu

Nieformalny ruch środowiska dokumentalistów polskich, skupiający większość twórców filmów dokumentalnych w Polsce, powstały spontanicznie w celu przywrócenia produkcji filmów dokumentalnych przez TVP, przyjmuje za wiążące deklaracje, które na spotkaniu 19 września 2011 r. w warszawskim kinie Muranów ze środowiskiem dokumentalistów złożyli: dyrektor Programu 1 TVP Iwona Schymalla oraz szef Redakcji Filmu Dokumentalnego TVP 1 Andrzej Fidyk.

Podczas spotkania usłyszeliśmy m.in., że:

- „film dokumentalny ma być znakiem firmowym Jedynki",

- budżet Redakcji na produkcję polskich filmów dokumentalnych w 2012 r. wyniesie 3,5 mln zł.,

- od 1 stycznia 2012 r. w TVP 1 powstaną dwa cykliczne pasma dla filmów dokumentalnych: w każdy poniedziałek o 22:30, oraz we środę lub czwartek pomiędzy 22. a 23.,

- Redakcja składa się z szefa Andrzeja Fidyka oraz wiceszefa Barbary Pawłowskiej,

- będą w niej powstawać filmy „o współczesnej Polsce", opowiadające „o ludziach, a nie o sprawach",

- zadeklarowano jawność podejmowanych decyzji zarówno merytorycznych jak finansowych,

- Redakcja nie będzie produkować reportaży i publicystyki filmowej,

- odbywać się będą cykliczne spotkania szefa Redakcji Filmu Dokumentalnego z liderami komisji filmów dokumentalnych PISF, by zapewnić wymianę informacji i wspólnie wspierać najlepsze projekty,

- Andrzej Fidyk zaproponował Mirosławowi Chojeckiemu, który w czasie spotkania podjął kwestię rozłożenia praw pomiędzy producentem a TVP, żeby w imieniu środowiska dokumentalistów koordynował pracę nad modelowym rozwiązaniem tej kwestii.

Inicjatorzy i środowisko Apelu Dokumentalistów z nadzieją i uwagą przyjmują deklaracje złożone przez Iwonę Schymallę i Andrzeja Fidyka, nie zaprzestając jednocześnie działań, mających na celu usprawnienie produkcji i promocji polskich filmów dokumentalnych, produkowanych lub koprodukowanych przez TVP.

Mamy nadzieję, że wybór tematów tylko o współczesnej Polsce jest czasowy i podyktowany wyłącznie, jak to określił Andrzej Fidyk, „rachunkiem ekonomicznym". W przypadku zwiększenia budżetu na produkcję będzie miejsce na tematy wykraczające poza granice naszego kraju. Chcemy przypomnieć, że nie tylko filmy Andrzeja Fidyka działy się poza Polską. Ostatnio kilka polskich filmów o tematyce zagranicznej zdobyło nagrody na międzynarodowych festiwalach, także film Jerzego Śladkowskiego „Fabryka wódki" pokazany przez redakcję TVP 1 bezpośrednio po spotkaniu z Iwoną Schymallą i Andrzejem Fidykiem. Dlatego oczekujemy elastycznego podejścia przy ocenie projektów wykraczających poza stricte polskie tematy.

Nasz niepokój budzi nadal brak zmian systemowych w TVP, dualizm decyzyjny, nakładanie się kompetencji i biurokracja, która nie sprzyja jasności i przejrzystości procedur oraz procesu decyzyjnego.

Będziemy dążyć do aktywizacji i otwarcia na środowisko filmowe redakcji odpowiedzialnej za produkcję filmów dokumentalnych w TVP 2, a docelowo do powołania jednej Redakcji Filmów Dokumentalnych w TVP, wspartej kadencyjnym Zespołem Ekspertów, złożonym z przedstawicieli środowiska dokumentalistów.

Dlatego oczekujemy kontynuacji rozmów podjętych z Inicjatorami Apelu przez Jacka Wekslera, dyrektora Biura Koordynacji Programowej TVP, i powołania Kolegium Dokumentalistów, które ma wspólnie z dyrektorem Wekslerem pracować nad zmianami systemowymi w TVP, dotyczącymi polskiego filmu dokumentalnego.

Jednocześnie oczekujemy, że dyrekcja Programu 2 TVP oraz właściwa tej Antenie Redakcja Filmu Dokumentalnego i Reportażu jak najszybciej przedstawią swoje plany produkcyjne na 2012 r., zwłaszcza wielkość budżetu i procedury realizacji oraz promocji filmów. Najlepiej, gdyby te informacje zostały przekazane podczas otwartego spotkania ze środowiskiem dokumentalistów.

Chcemy, żeby liderzy komisji PISF spotykali się regularnie nie tylko z Redakcją Filmu Dokumentalnego TVP 1, ale także z innymi redaktorami odpowiedzialnymi obecnie za dokument we wszystkich publicznych Antenach. Wierzymy, że ta współpraca zaowocuje wyłonieniem do realizacji najlepszych projektów.

Oczekujemy, że projekty będą oceniane pod kątem produkcji, ale także pod kątem developmentu w ramach Programów Operacyjnych PISF, zwłaszcza, że do tej pory żadna redakcja TVP nie zadeklarowała, że w budżetach posiada środki przeznaczone na development. Uważamy, że pierwszy nabór projektów do Redakcji Filmu Dokumentalnego TVP 1 jest dobrą okazją do pierwszego spotkania z liderami komisji filmów dokumentalnych PISF w październiku br.

Inicjatorzy Apelu Dokumentalistów poszerzają swoją działalność, żeby przyczynić się do stworzenia optymalnych warunków dla powstawania filmów dokumentalnych w Polsce.

Dlatego jako środowisko chcemy wypracować z PISF wspólne stanowisko w sprawie alokacji funduszy przyznawanych w ramach Programów Operacyjnych Instytutu na produkcję i development filmów dokumentalnych.

Wspieramy także projekt ustawy medialnej stworzony przez środowiska twórcze.

Będziemy na bieżąco informować sygnatariuszy i środowisko filmowe o przebiegu dalszych działań dotyczących sytuacji filmu dokumentalnego, nie tylko w TVP.

Inicjatorzy:

Maria Zmarz-Koczanowicz

Maciej Cuske

Paweł Łoziński

Bartosz Konopka

Leszek Dawid

Marcin Latałło

Dariusz Kowalski

Marcin Sauter