"Tom" Xaviera Dolana od piątku w kinach

To jednak, co następuje później, odchodzi od standardowych we współczesnym kinie wątków gejowskich. Nie będzie coming outu oraz pogodzenia się z losem. Film zaczyna przepełniać gra psychologiczna, jaką z Tomem zaczyna prowadzić brat zmarłego – Francis: szorstki, prymitywny farmer i typowy macho. Jego pogarda wobec przybysza z wielkiego miasta miesza się z fascynacją, a w tle jest zaś pewna tajemnica z przeszłości.

Gdyby film sprowadzić do standardowej opowieści, wystarczyłoby, aby Tom po pogrzebie kochanka wrócił do Montrealu – wtedy dzieło Dolana skończyłoby się po trzech kwadransach. Jednak Tom ma w sobie coś z bohaterów dawnych filmów Romana Polańskiego. W obcej dla niego rzeczywistości czuje się jak w matni, która pochłania go coraz bardziej. Nie potrafi, ale też i nie chce się z niej wyrwać.

Napięcie narasta niczym u Alfreda Hitchcocka. Porównanie z jego „Psychozą" nasuwa się w sposób oczywisty, nie tylko dlatego że w obu filmach akcja rozgrywa się na odludziu. Podłożem akcji są też przecież relacje syna z matką. „Tom" to jednak coś więcej niż postmodernistyczne kino bawiące się gatunkami.

Dolan odwołuje się do mistrzów, a jako tytułowy bohater utlenił sobie włosy, by upodobnić się do blondynek, które Hitchcock z upodobaniem wplątywał w skomplikowane intrygi. A jednak tworzy kino własne i oryginalne, niczego nie kopiuje. I niewątpliwie jako twórca dojrzewa.

Są co prawda w „Tomie" dowody artystycznego samozachwytu, kiedy Dolan chwilami ponad miarę stara się przekonać widza do urody i znaczenia poszczególnych kadrów. Jednocześnie daje dowody reżyserskiego profesjonalizmu. Niełatwo utrzymać napięcie w opowieści rozgrywającej się między zaledwie czterema postaciami (w pewnym momencie pojawia się też dziewczyna) w surowych wnętrzach i plenerach.

Dolan potrafi prowadzić aktorów, wykorzystywać zbliżenia ich twarzy, a sam stworzył wiarygodny, kreślony oszczędnymi środkami portret Toma. I jak tu nie czekać na kolejny film tego bezczelnego młodzieńca?