Samotne dzieci w dostatnim świecie

Amerykański portal filmowy Indie.wire podsumował właśnie miniony rok i „Pan Lazhar" Philippe'a Falardeau zyskał 97 proc. pozytywnych recenzji, zajmując trzecie miejsce wśród tytułów całego świata. Wywalczył też dla Kanady nominację do Oscara i kilka znaczących laurów festiwalowych. A przede wszystkim – niemal wszędzie – zdobywał nagrodę publiczności. Bo „Pan Lazhar" daje się lubić.

Zobacz galerię zdjęć

Montrealska podstawówka. Jeden z chłopców jest dyżurnym i ma przynieść dla kolegów mleko. Wbiega do budynku, ładuje do skrzynki kartoniki z napojem. Nagle wszystko wypada mu z rąk. Chłopiec widzi ciało nauczycielki, która powiesiła się w klasie.

Posadę po niej zajmuje pochodzący z Algierii Bashir Lazhar. Musi zmierzyć się z tragedią, jakiej doznali 11-letni uczniowie, ale też ze swoją własną. W pożarze domu stracił w Algierii żonę oraz dwoje dzieci. Według Lazhara było to podpalenie – atak terrorystów skierowany na jego rodzinę.

Philippe Falardeau zrobił film subtelny, pełen półcieni. To opowieść o dojrzewaniu, o poczuciu odpowiedzialności, o wrażliwości i ranach, które można innemu człowiekowi zadać. Ale też wnikliwa diagnoza współczesnego, zachodniego świata, w którym wszyscy są samotni.

Algierski emigrant musi ukrywać swój status uchodźcy, żeby dostać pracę w szkole. Młoda nauczycielka kocha podróżować po świecie, ale czy nie jest to sposób na zabicie pustki? A najbardziej wyalienowane są dzieci. Teoretycznie wszystko kręci się wokół nich. Aż do przesady. Chłopiec może oskarżyć  nauczycielkę, że w odruchu macierzyńskiej czułości przytuliła go, gdy płakał. On rzuca na nią podejrzenie o molestowanie seksualne. Może tak próbuje zwrócić na siebie uwagę? Inną dziewczynkę odbiera ze szkoły niańka, bo matka-stewardesa zawsze jest w podróży. Zainteresowanie okazywane przez Lazhara okaże się dla niej bardzo ważne.

Ten kanadyjski film jest dramatem o ludziach, którzy żyją normalnie, ale noszą w sobie rozmaite traumy. A jednak „Pan Lazhar" nie przygnębia. Odwrotnie. Pozwala uśmiechnąć się, bo przypomina o solidarności, cieple, potrzebie zrozumienia i kontaktu z drugim człowiekiem.

Nienowoczesny w porównaniu z innymi nauczycielami Bashir Lazhar staje się dla uczniów kimś szczególnym. Przypomina profesora ze „Stowarzyszenia Umarłych Poetów", robi przestarzałe dyktanda z Balzaka, ale za to pięknie i uczciwie z dziećmi rozmawia. Dla niektórych te rozmowy staną się bardzo ważne. Dla widzów zresztą też.

„Te wszystkie dzieci są podobne do mnie. Anemiczny chłopiec stale cierpiący na migrenę? To ja. Albo wiercipięta rzucający różnymi rzeczami? To ja. A ciekawska Alice, która pyta tajemniczego nauczyciela, z jakiego kraju przyjechał? To też ja" – mówi 42-letni Philippe Falardeau. Może dlatego jest w jego filmie tyle delikatności i empatii.

Falardeau przywraca wiarę w kino skromne, pełne ciepła, choć nie sentymentalne. Warto nazwisko tego kanadyjskiego artysty zapamiętać.