Zdobyłem w Cannes sporo nagród, ale zabrać stąd Złotą Palmę to coś niesamowitego.

Turecki „Winter Sleep" w reżyserii Nuri Bilge Ceylana oraz aktorzy Timothy Spall („Mr Turner") i Julianne Moore („Maps to the Stars") to główne nagrody przyznane przez jury pod przewodnictwem Jane Campion.

Nuri Bilge Ceylan jest stałym bywalcem canneńskiego festiwalu. W 2003 roku dostał tu Grand Prix za film „Uzak", w 2006 wyróżnienie Fipresci za „Klimaty", w 2008 nagrodę dla najlepszego reżysera za „Trzy małpy". Trzy lata temu wywiózł z Lazurowego Wybrzeża kolejne Grand Prix za „Dawno temu w Anatolii". A w ostatnią sobotę odebrał swoją pierwszą Złotą Palmę.

Klimaty z Czechowa

Przykryta śniegiem wioska w Kapadocji. Wykuty w skale hotel Othello. I ludzie samotni, mijający się. Aydin jest niespełnionym aktorem i średnio spełnionym pisarzem, który chce napisać książkę o historii teatru i drukuje felietony w mało znaczącym piśmie. Obok niego żyją dwie kobiety – dużo młodsza żona, coraz bardziej się od niego oddalająca, szukająca sensu życia w pomaganiu miejscowej społeczności, i niedawno rozwiedziona siostra. Klimaty jak z Czechowa – piszą recenzenci. Padają też inne nazwiska – Dostojewskiego, Bergmana.

W 3,5-godzinnym „Winter Sleep" kamera obserwuje bohaterów, podsłuchuje ich długie rozmowy na temat życia, wyznawanych wartości, dobra i zła. W czasie tych rozmów ludzie obnażają się, pokazują swoje słabości, skrywane rany, wyzwalają uczucia, które dotąd ukrywali. A przecież i tak nie potrafią powiedzieć głośno tego, co najważniejsze.

Ceylan zadaje pytania o współczesną moralność, o rolę inteligencji, ale też o odpowiedzialność za bliskich, o wartość pracy charytatywnej. Złota Palma dla „Winter Sleep", wyróżnionego też nagrodą krytyków z Fipresci, jest nagrodą szlachetną. A jednak ten werdykt wydaje się zachowawczy i mało odważny.

Nuri Bilge Ceylan

Reżyser, scenarzysta

Zdobyłem w Cannes sporo nagród, ale zabrać stąd Złotą Palmę to coś niesamowitego. Pracując nad scenariuszem „Winter Sleep" razem z moją żoną, czułem się tak, jakbym pisał książkę. I film okazał się zbyt długi. Podczas montażu skróciłem go o ponad godzinę. Robiąc filmy, zawsze staram się zaglądać w najciemniejsze zakamarki własnej duszy. Najważniejsi są dla mnie bohaterowie, sprawy społeczne wynikają potem, rodzą się z ich problemów i zachowań. To prawda, że zainspirowały mnie opowiadania Czechowa. Myślałem o sfilmowaniu ich od 15 lat, ale dopiero po „Dawno temu w Anatolii" poczułem, że dojrzałem, by się z nimi zmierzyć. Jednak gdy pisaliśmy scenariusz, akcja i bohaterowie ruszyli własnymi drogami. Czechow pozostał tylko inspiracją. Złotą Palmę zadedykowałem młodym ludziom, którzy w Turcji w ostatnim roku oddali życie za nas, za naszą przyszłość. Oni bardzo wiele nas nauczyli.

bh

Dawno nie było tak porywającego przeglądu filmowego i jury miało trudne zadanie. To już nie był wybór najlepszego tytułu. Raczej rodzaju kina. Dyrektor artystyczny festiwalu Thierry Fremaux zawsze podkreślał, że chce pokazywać wszystkie oblicza współczesnej sztuki filmowej. Tak stało się i tym razem: wśród 18 tytułów znalazły się obrazy rozmaite. Perfekcyjnie zrealizowana biografia XIX-wiecznego artysty Williama Turnera („Mr Turner" Mike'a Lee). Pisane kamerą eseje o życiu i śmierci („Still the Water") lub współczesnej moralności (właśnie „Winter Sleep" Nuri Bilge Ceylana).

Kino skromne, niemal paradokumentalne („Dwa dni, jedna noc" braci Dardenne), perfekcyjnie zrealizowany amerykański thriller obyczajowy („Foxcatcher" Bennetta Millera) i mocne kino polityczno-społeczne („Lewiatan" nagrodzonego za scenariusz Zwiagincewa, „Jimmy's Hall" Loacha). A wreszcie szalony, nowoczesny krzyk ludzi niedających sobie rady z samotnością, odpowiedzialnością, miłością („Mommy" Xaviera Dolana).