Niemcy wstrzymują Nord Stream. Co najmniej do połowy przyszłego roku

Od chwili, gdy stało się jasne, że przyszły niemiecki rząd będzie reprezentował barwy socjaldemokratów, Zielonych i liberałów, nad Szprewą zastanawiano się, czy nowa szefowa niemieckiej dyplomacji Annalena Baerbock będzie miała poważny udział w wykuwaniu polityki zagranicznej kraju, czy pozostanie jej wykonywać w tym względzie polecenia kanclerza Olafa Scholza.

Rosyjska inwazja

Ten tydzień uchylił rąbka tajemnicy. I to w sposób, który musi zostać przyjęty z satysfakcją w Warszawie. Wywodząca się z Zielonych Baerbock, która w opozycji utrzymywała, że Nord Stream 2 służy jedynie Putinowi i jego klice, zapowiedziała, że nowy rurociąg nie zostanie uruchomiony, dopóki nie będzie spełniał prawa europejskiego. To poważny zgryz dla Kremla, który liczył, że tradycyjny szantaż oparty na ograniczeniu dostaw gazu dla europejskich konsumentów zmiękczy Berlin i pozwoli na szybką inaugurację inwestycji.

Czytaj więcej

Gaz

Gaz znowu bardzo drogi

We wtorek ceny gazu na wolnym rynku w Europie przekroczyły 1500 dolarów za tysiąc metrów sześciennych. Tak drogo nie było od ponad dwóch miesięcy.

Reguły unijne zakładają, że ta sama firma nie może być właścicielem gazociągu i surowca, który nim jest tłoczony. Tymczasem Gazprom jest uosobieniem monopolisty w tym względzie, i to powiązanym z autorytarną władzą w Moskwie. Dlatego zdaniem Bloomberga niemiecki urząd certyfikacji nie wyda zgody na uruchomienie Nord Stream 2 przynajmniej do czerwca. Na tą wiadomość ceny gazu w kontraktach terminowych skoczyły aż o 11 proc.

Nie koniec na tym. Baerbock po raz pierwszy otwarcie zadeklarowała, że gazociąg w ogóle nie ruszy, jeśli Putin zdecyduje się na inwazję na Ukrainę. Od wielu tygodni takiej deklaracji oczekiwali po Niemcach Amerykanie, Polacy, Brytyjczycy, a także kraje bałtyckie. Jednak jeszcze niedługo przed odejściem Merkel wysłała pismo do Waszyngtonu, w którym domagała się, aby konsorcjum budujące Nord Stream 2 zostało zwolnione z sankcji. Ujawnił je portal Axios.

Używając języka, który był obcy dawnej kanclerz, Baerbock na zakończenie poniedziałkowego spotkania szefów dyplomacji UE w Brukseli posunęła się do gróźb wobec rosyjskiego prezydenta. Oświadczyła, że jego kraj czekają surowe sankcje, jeśli zdecyduje się na atak Ukrainy. Zdaniem obecnego na tym spotkaniu szefa MSZ Litwy Gabrieliusa Landsbergisa Rosja „szykuje się do totalnej wojny z Ukrainą”, co jest „bezprecedensowym zdarzeniem po drugiej wojnie światowej”.

Chiński rywal

Nowe stanowisko Niemiec nie pozostaje bez ryzyka dla unijnych konsumentów. Zapasy gazu w zjednoczonej Europie spadły już do poziomu ok. 60 proc. z powodu ograniczenia dostaw przez Moskwę i mogą się zmniejszyć do krytycznej wielkości na przełomie marca i kwietnia. Zdaniem ekspertów jedyna nadzieja w tym, że tegoroczna zima będzie łagodna.

Jednak na dłuższą metę strategia szantażu Putina przyniesie Rosji tragiczne efekty. A to dlatego, że największa gospodarka Europy szybko uniezależnia się od importu rosyjskich nośników energii. Już blisko połowa produkowanej tu elektryczności pochodzi ze źródeł odnawialnych, a w październiku udział aut elektrycznych skoczył do przeszło 30 proc., dwa razy więcej niż roku temu. O ile w 2019 r. sprzedano w Republice Federalnej 63 tys. takich aut, o tyle rok później już przeszło trzy razy więcej – 193 tys. Wielkie spalinowe bmw czy mercedesy, nad Wisłą wciąż traktowane jako oznaka statusu społecznego i sukcesu majątkowego, za Odrą stają się symbolem zacofania i zaściankowości.

Stanowisko Baerbock wywołuje jednak opory w Europie. Nowy kanclerz Austrii Karl Nehammer zaapelował, aby nie wiązać Nord Stream 2 z sytuacją na Ukrainie, i uznał, że gazociąg powinien zostać jak najszybciej uruchomiony.

W Moskwie silna pozycja Baerbock nie jest przyjmowana z entuzjazmem. Liczono, że to wywodzący się z SPD kanclerz Scholz będzie nadawał ton w sprawie Nord Stream 2. To pozwoliłoby Kremlowi uruchomić tradycyjne kontakty w środowiskach socjaldemokratów na czele z byłym kanclerzem Gerhardem Schroederem.