GUS: Mężczyźni krócej trwają w zdrowiu

W przypadku mężczyzn oznacza to spadek w stosunku do roku poprzedniego o 0,1 roku, co w głównej mierze było związane ze skróceniem się przeciętnego trwania życia. W przypadku kobiet trwanie życia w zdrowiu nie uległo zmianie.

Wydłużenie trwania życia w zdrowiu jest jednym z głównych celów polityki zdrowotnej wielu krajów. Jeżeli oczekiwane trwanie życia w zdrowiu wzrasta szybciej niż przeciętne trwanie życia, oznacza to, że ludzie przez coraz większą część życia charakteryzują się dobrym zdrowiem. Oczekiwane lata przeżyte w zdrowiu (Healthy Life Years, HLY) nazywane też wskaźnikiem oczekiwanej długości życia bez niepełnosprawności to wskaźnik obrazujący sytuację zdrowotną ludności, obliczany na podstawie tablic trwania życia oraz indywidualnie i subiektywnie postrzeganej niepełnosprawności.

Różnica między obiema płciami wyniosła w 2021 r. 4 lata na korzyść kobiet. Wartość ta zmniejsza się wraz z przeżytymi latami. Dla osób w wieku 50 lat wyniosła 2,4 roku, a dla osób w wieku 65 lat już tylko 1,1 roku. Dla porównania różnica w przeciętnym trwaniu życia w momencie narodzin w tym samym roku wyniosła 7,9 roku.

Od 2020 r. zauważalne jest skrócenie przeciętnego trwania życia, związane z pandemią COVID-19. Nie ma to jednak swojego odzwierciedlenia w równie dużym spadku trwania życia w zdrowiu. Efektem tego jest wzrost procentu życia przeżywanego bez niepełnosprawności.

Pomimo niewielkich zmian wskaźnika trwania życia na poziomie krajowym, zaobserwowano dość znaczące jego zmiany w ujęciu wojewódzkim. W 2021 r. wskaźnik najbardziej zmniejszył się dla mężczyzn w województwach podlaskim (spadek o 0,9 roku), podkarpackim (spadek o 0,6 roku), lubelskim oraz lubuskim (spadki o 0,5 roku), a dla kobiet 
w województwach kujawsko-pomorskim (spadek o 0,8 roku), pomorskim oraz warmińsko-mazurskim (spadki o 0,5 roku). Trwanie życia w zdrowiu w sposób znaczący wzrosło jedynie 
w przypadku mężczyzn mieszkających w województwie świętokrzyskim (wzrost o 0,5 roku).

Występuje duże zróżnicowanie przestrzenne wartości wskaźników oczekiwanego trwania życia 
w zdrowiu w Polsce. W 2021 r. najdłuższym trwaniem życia w zdrowiu w przypadku mężczyzn  charakteryzowały się województwa: wielkopolskie (61,1 roku), zachodniopomorskie (60,7 roku), lubuskie (60,1 roku) oraz pomorskie (60 lat). Dla kobiet najwyższymi wartościami charakteryzowały się województwa: wielkopolskie (64,8 roku), zachodniopomorskie i lubelskie (po 64,5 roku).

W województwach Polski zachodniej, a zwłaszcza północno-zachodniej, proporcja oczekiwanego trwania życia w zdrowiu w momencie narodzin do przeciętnego trwania życia jest wyższa niż w województwach leżących na wschodzie kraju.

W przypadku mężczyzn, województwa charakteryzujące się zarówno niskim trwaniem życia, jak i trwaniem życia w zdrowiu to: lubelskie, łódzkie i śląskie. Województwa, w których wartości obu wskaźników były zbliżone do poziomu krajowego to: mazowieckie 
i świętokrzyskie. Województwo pomorskie było jedynym województwem w przypadku mężczyzn, gdzie oba wskaźniki osiągnęły wysokim poziom. Na uwagę zasługuje również województwo lubuskie, w którym pomimo niskiego trwania życia odnotowano relatywnie wysokie trwanie życia w zdrowiu.

W przypadku kobiet niskim poziomem obu parametrów charakteryzowały się województwa: śląskie, kujawsko-pomorskie oraz łódzkie. W województwach: dolnośląskim, warmińsko-mazurskim, pomorskim, świętokrzyskim i mazowieckim parametry te kształtowały się na poziomie krajowym. Województwo, w którym zarówno trwanie życia, jaki i trwanie życia 
w zdrowiu wyraźnie przekroczyły poziom krajowy to małopolskie. Na szczególną uwagę zasługują również województwa lubuskie i zachodniopomorskie, w których pomimo niskiego trwania życia występował wysoki wskaźnik trwania życia w zdrowiu, wyraźnie przekraczający poziom krajowy.