Jakie będą konsekwencje weta Andrzeja Dudy dla budżetu?

W sprawie podwyżek wynagrodzeń dla sfery budżetowej panuje polityczna zgoda i nic im nie zagraża. Pod znakiem zapytania stoi finansowanie mediów publicznych.

Aktualizacja: 27.12.2023 06:12 Publikacja: 27.12.2023 03:00

Prezydent RP Andrzej Duda oraz premier Donald Tusk podczas uroczystości zaprzysiężenia gabinetu Tusk

Prezydent RP Andrzej Duda oraz premier Donald Tusk podczas uroczystości zaprzysiężenia gabinetu Tuska

Foto: PAP/Paweł Supernak

W przedświąteczną sobotę prezydent Andrzej Duda poinformował dosyć nieoczekiwanie o wecie dla tzw. ustawy okołobudżetowej na 2024 r., czyli o szczególnych rozwiązaniach służących realizacji budżetu państwa ze względu na zapisane tam 3 mld zł dla mediów publicznych.

Choć brak ustawy okołobudżetowej nie paraliżuje wykonania samego budżetu i podstawowych zadań państwa (takich jak wpłata wynagrodzeń w sferze budżetowej), to może utrudnić realizację ważnych obietnic rządu. Takich jak podwyżka wynagrodzeń dla nauczycieli o 30 proc. (nauczycieli początkujących o 33 proc.), zmiany płac sędziów i prokuratorów, większe dotacje i subwencje dla samorządów, przekazanie obligacji Skarbu Państwa uczelniom wyższym, PKP, przedsiębiorstwom górniczym oraz... mediom publicznym.

Czytaj więcej

Michał Szułdrzyński: Duda wetuje ustawę Tuska, bo nie wytrzymał ciśnienia ze strony Kaczyńskiego

Co więc dalej z ustawą okołobudżetową? Możliwych jest kilka rozwiązań. Po pierwsze, Sejm mógłby się podjąć misji odrzucenia weta prezydenta. To jednak mało prawdopodobne, ponieważ tzw. demokratyczna koalicja nie ma wymaganej większości, czyli 276 głosów.

Prezydent szykuje własną ustawę okołobudżetową

Po drugie, Sejm może pracować nad nowym projektem ustawy okołobudżetowej, którego przedłożenie zapowiedział już prezydent. Andrzej Duda podkreślał w sobotę, że swoją propozycję przedstawi niezwłocznie po świętach. „W moim projekcie wszystkie inne wydatki budżetowe (z wyjątkiem próby finansowania mediów publicznych przy pomocy ustawy okołobudżetowej – red.), na czele z podwyżkami wynagrodzeń dla nauczycieli, zostaną zachowane” – wskazał.

Premier Donald Tusk obiecał w sobotę, że rząd zrobi wszystko, by podwyżki płac w oświacie ruszyły od nowego roku. W porządku środowego posiedzenia Rada Ministrów co prawda nie ma takiej pozycji jak „projekt ustawy okołobudżetowej”, ale jakieś rozwiązanie rząd Tuska zapewne przedstawi.

Czytaj więcej

Donald Tusk reaguje na weto prezydenta: Wstyd. Andrzej Duda odpowiada

Inna sprawa, że kością niezgody nie są np. podwyżki dla nauczycieli, ale właśnie 3 mld zł dotacji w postaci obligacji SP do TVP. Co zrobi rząd? Z jednej strony Donald Tusk zapowiadał, że jego gabinet nie będzie finansował mediów publicznych, a pieniądze zostaną przekazane na onkologię dziecięcą. I co ciekawe, w porządku środowego posiedzenie Rady Ministrów znalazł się właśnie „temat zwiększenia finansowania świadczeń zdrowotnych z zakresu onkologii dziecięcej”.

Bez porozumienia z prezydentem istnieje ryzyko kolejnego weta

Gdyby większość parlamentarna zechciała jednak dofinansować TVP, może np. wnieść odpowiednie poprawki do prezydenckiego projektu ustawy okołobudżetowej, gdy ta pojawi się w Sejmie. Tyle że bez porozumienia z prezydentem istniałoby ryzyko kolejnego weta.

Pojawiają się głosy, czy nie wystarczyłoby wpisanie owych 3 mld zł do samego budżetu państwa, którego prezydent nie może zawetować. – Ale prezydent może skierować budżet do zbadania przez TK, który ma na to dwa miesiące – wskazuje Wojciech Hermeliński, sędzia TK w stanie spoczynku. – I gdyby TK zakwestionował ów wydatek jako np. przeznaczony na instytucje zdezorganizowane, ale wskazał, że ten zapis nie jest nierozerwalnie związany z całym budżetem, to mógłby w pozostałym zakresie go podpisać – dodaje. ­—md

W przedświąteczną sobotę prezydent Andrzej Duda poinformował dosyć nieoczekiwanie o wecie dla tzw. ustawy okołobudżetowej na 2024 r., czyli o szczególnych rozwiązaniach służących realizacji budżetu państwa ze względu na zapisane tam 3 mld zł dla mediów publicznych.

Choć brak ustawy okołobudżetowej nie paraliżuje wykonania samego budżetu i podstawowych zadań państwa (takich jak wpłata wynagrodzeń w sferze budżetowej), to może utrudnić realizację ważnych obietnic rządu. Takich jak podwyżka wynagrodzeń dla nauczycieli o 30 proc. (nauczycieli początkujących o 33 proc.), zmiany płac sędziów i prokuratorów, większe dotacje i subwencje dla samorządów, przekazanie obligacji Skarbu Państwa uczelniom wyższym, PKP, przedsiębiorstwom górniczym oraz... mediom publicznym.

2 / 3
artykułów
Czytaj dalej. Subskrybuj
Budżet i podatki
Rząd ma nowy plan na finanse państwa. Będą wyższe podatki?
Budżet i podatki
MF: Od 2025 roku wchodzimy na ścieżkę redukcji deficytu
Budżet i podatki
Naprawa polskich finansów zajmie kilka lat. MF przedstawia tzw. białą księgę
Budżet i podatki
Stan budżetu państwa w spadku po PiS i nowy plan
Budżet i podatki
Luka VAT skoczyła do 15,8 proc. Runął mit Morawieckiego o cudzie VAT-owskim?